رئیس جهاد دانشگاهی استان هرمزگان:
سواحل جنوبی نیاز به سرمایه گذاری هایی از جنس دانش بنیان دارد

رئیس جهاد دانشگاهی استان هرمزگان گفت: تامین امنیت غذایی و رونق اقتصادی کشور در گروی بکارگیری تکنولوژی های نوین در صنعت آبزی پروری است؛ برای تامین مواد غذایی و پروتئینی هشتاد میلیون نفر کشورمان راهی به جز منابع آبزی پروری نداریم از اینرو باید در سواحل جنوبی کشورمان سرمایه گذاری هایی از جنس دانش بنیان و فناورانه داشته باشیم.

دکتر محمد دلپسند، رئیس جهاد دانشگاهی استان هرمزگان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری سیناپرس گفت: جهاد دانشگاهی هرمزگان بر اساس ماموریتی که برعهده دارد، برای تکمیل زنجیره ارزش در صنعت آبزی پروری، متولی ارائه خدمات در زمینه بهبود فضای کسب و کار در صنعت آبزی پروری است. همچنین در حوزه تکمیل زنجیره ارزش تولید در صنعت آبزی پروری نیز متولی دانش فنی تولید خوراک آبزیان( به ویژه تامین خوراک مزارع پرورش میگو در استان هرمزگان) شده است. این ماموریت از سوی ستاد پژوهش دفتر مرکزی سال 1400  به این واحد واگذار شده است.

وی افزود: ما برای تحقق این مهم گفتگوهای فنی و کارشناسی شده ای با اعضای هیات علمی دانشگاه های هرمزگان، دانشگاه آزاداسلامی بندرعباس انجام داده ایم و متخصصان این حوزه را نیز جذب کرده ایم. اکنون نیز مشغول به حفاری هستیم.

دلپسند اظهارداشت: طرح های این مجموعه پیرامون زمینه سنجی و امکان سنجی برای رسیدن به فرمول استاندارد و به روز تولید غذای آبزیان به ویژه میگو در مزارع پرورش پرورش میگو است.

وی به اهمیت اجرای این طرح ها اشاره کرد و در این خصوص گفت: در حال حاضر تامین غذا مزارع  پرورش میگو و آبزی پروری در ایران به شیوه سنتی انجام می شود. این روش ها از استانداردهای روز دنیا به لحاظ کیفیت و سلامت فاصله زیادی دارند. مزارع پرورش آبزیان کشور نیز از فضای آماده و از خارج تامین می شوند. فضاهای تولید شده داخلی نیز از استانداردهای کافی برخوردار نیستند که عوارض زیادی به همراه دارند. آفت هایی که در این مزارع ایجاد می شود، به سلامت آبزیان به خصوص میگوها آسیب وارد می کند و کیفیت نهایی محصولات را کاهش می دهد. کارشناسان و پژوهشگران ما اکنون در حال زمینه سنجی رسیدن به دانش فنی و استاندارد برای تولید غذای با کیفیت هستند.

ضرورت دستیابی به فرمولاسیون خوراک با کیفیت در کشور

دلپسند به خبرنگار خبرگزاری علم و فرهنگ گفت: نخستین هدف ما رسیدن به فرمولاسیون خوراک با کیفیت در کشور است. ما این فرمولاسیون را در کشور نداریم یا اگر هم داشته باشیم بسیار ناقص است زیرا کیفیت غذایی مناسبی نداریم. طبیعتا هنگامی که به این دانش فنی دست پیدا کنیم، تولید صنعتی و تجاری سازی آن توسط ما یا با سرمایه گذاری بخش خصوصی انجام خواهد شد.

رئیس جهاد دانشگاهی استان هرمزگان تصریح کرد: بخشی از مصارف ارزی این صنعت صرف نظر از لارو میگو، تولید غذای استاندارد است از اینرو ما به دنبال پایش این محصولات هستیم تا صرفه جویی ارزی در این زمینه به وجود آوریم و با استفاده توان داخلی این صنعت را به لحاظ بهره وری نهایی و سوددهی به وضعیت بهتری برسانیم.

وی به اشتغال زایی این صنعت اشاره کرد و در این خصوص اظهارداشت: طبیعتا وقتی نرخ محصول نهایی کاهش پیدا کند و بهره وری صنعت افزایش یابد، کمیت و کیفیت تولیدات ما افزایش پیدا می کند. در ادامه با توسعه این صنعت اشتغال پایداری نیز ایجاد خواهد شد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا در این زمینه از شرکت های دانش بنیان نیز حمایت می کنید، به سیناپرس گفت: بار اصلی این کار بر دوش شرکت های دانش بنیان و اساسا بخش دانش بنیان اقتصادی کشور است. اکنون همکاری هایی را در این زمینه آغاز کرده ایم. به محض اینکه بتوانیم به نتیجه مناسب برسیم، حتما در این زمینه اطلاع رسانی خواهیم کرد.

رفع مشکلات صنعت آبزی پروری با کمک بخش دانشگاهی

دلپسند به مشکلات اجرای این طرح اشاره کرد و در این خصوص افزود: مشکل اساسی توسعه این کار، حمایت های دولتی و اعتبارات پژوهشی است. یک کار علمی و راهبردی در این سطح نیاز به حمایت ها به خصوص در زمینه تامین منابع مالی لازم برای ایجاد آزمایشگاه ها و کارگاه ها دارد. این کار از بخش های پژوهشی که اعتبار اندکی دارند، خارج است. نظام اقتصادی، تحقیقاتی و علمی کشور باید این امکانات را داشته باشد که توان حمایت از طرح های راهبردی این چنینی داشته باشند. متاسفانه اکنون بنابر دلایل مختلف و به خاطر شرایط خاص کشور، این حمایت ها اندک است از اینرو می طلبد که بخش های دیگر اقتصادی در قالب مسوولیت اجتماعی و سرمایه گذاری در حوزه تحقیقات و توسعه صنعتی از طرح های پژوهشی این چنینی حمایت کنند. قطعا صنعت هم از این بخش منتفع خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: چشم انداز ما برای آینده ایجاد پژوهشکده مدیریت بهره وری در صنعت آبزی پروری در استان هرمزگان است. اکنون استان هرمزگان قطب صنعت آبزی پروری کشور محسوب می شود، بنابراین ایجاد یک پژوهشکده در زمینه مدیریت بهره وری احساس می شود تا یاری گر فعالان صنعتی و اقتصادی آبزی پروری باشد و راهبردهای مناسبی به آنها ارائه دهد. این پژوهشکده باید در حوزه نوآوری به این افراد کمک کند. در حال حاضر چنین خلاء در کشور به شدت احساس می شود.

به گفته وی، متاسفانه تکنولوژی تولید در صنعت آبزی پروری کشور قدیمی و سنتی اجرا می شود به همین دلیل راندمان کارمان پایین است از اینرو می طلبد که بخش دانشگاهی و علمی نیز به تیم ما ورود پیدا کنند تا چنین مشکلاتی برطرف شود.

رئیس جهاد دانشگاهی استان هرمزگان به سیناپرس گفت: اکنون گام های نخستین احداث این پژوهشکده برداشته شده است. اگر حمایت های خوبی از این مساله صورت بگیرد، قطعا رشد و شتاب بیشتری می گیرد. ما اکنون بر اساس منابع داخلی و امکانات موجود برنامه ریزی هایی در این زمینه انجام داده ایم. پیش بینی می شود تا 10 سال آینده این هدف محقق شود اما قطعا اگر حمایت های لازم صورت بگیرد این طرح تا 5 سال آینده قابل اجراست.

امنیت غذایی ایرانی ها در گروی منابع آبزی است

وی یادآورشد: اکنون کشورهای جنوب شرق آسیا در صنعت آبزی پروری پیشرو هستند. کشوری مانند اکوادور نیز در این صنعت بسیار توسعه پیدا کرده است. این کشور فعالیتش را همزمان با کشور ایران آغاز کرده اما اکنون سهم خیلی خوبی در بازار دارد. در منطقه نیز کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس مانند عمان و عربستان طرح های توسعه ای خوبی در صنعت آبزی پروری انجام داده‌اند. اکنون رقبای ما این کشورها هستند اما بازار این صنعت بسیار جذاب و رو به رشد است. فضا برای حضور تمام تولید کنندگان و فعالان این عرصه وجود دارد.

دلپسند افزود: این بازار مشتری های بالقوه و بالفعل خودش را دارد بنابراین چندان نگران فضای رقابتی نیستیم. اکنون کشورهایی مانند چین و ژاپن بزرگترین خریداران محصولات آبزی از کشورهای مختلف دنیا هستند و در این صنعت دست به نقد حرکت می کنند. مخصوصا کشور چین به دلیل جمعیت زیاد خواهان چنین تولیداتی است. کشور روسیه نیز از جمله مشتریان محصولات آبزی پروری کشور ما است. حتی کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی هم با وجود اینکه فضای مناسبی برای توسعه صنعت آبزی پروری دارند اما از جمله مشتریان بالقوه و بالفعل این صنعت هستند.

وی تاکید کرد: جدا از اینکه روز به روز چنین فضایی جذاب تر و اقتصادی تر می شود، کشور ایران باید برای تنوع بخشی سبد غذایی اش حرکت جدی انجام دهد زیرا آمار نگران کننده ای در زمینه تامین منابع و نهاده های دامی و طیور وجود دارد از اینرو چشم انداز روشنی در این زمینه برای کشور متصور نیست. ما برای تامین مواد غذایی و پروتئینی 80 میلیون نفر، کشورمان راهی به جز منابع آبزی پروری نداریم از اینرو باید در سواحل جنوبی مان سرمایه گذاری هایی از جنس دانش بنیان و فناورانه انجام دهیم. تحقق این مهم باید از حالت شعار خارج شود و در حالت عملی شاهد تزریق منابع ارزی لازم در زمینه تحقیقات و توسعه صنعتی شاهد باشیم.

وی در پاسخ به این سوال سیناپرس که آیا می توان علاوه بر رونق اقتصادی، جاذبه های گردشگری این صنعت را نیز بهبود بخشیم، گفت: زمانی که یک صنعتی توسعه پیدا کند، طبیعتا زیرشاخه ها و بخش های مختلف آن حتی بخش فرهنگی آن نیز رشد پیدا خواهد کرد. اکنون در کنار رشد صنعت آبزی پروری کشورهای جنوب شرق آسیا مانند تایلند، ویتنام، اندونزی و مالزی، صنعت گردشگری و توریست صنعتی آنها نیز رشد پیدا کرده است. در سال های اخیر جهانگردان و گردشگران به عنوان جاذبه های صنعتی از مزارع پرورش میگوی این کشورها بازدید می کنند. این اتفاق می تواند در جزایر ایران مانند قشم، لارک و هنگام نیز رخ دهد. قطعا اگر ما سواحل صنایع آبزی پروری مان مانند هرمزگان، بوشهر و سیستان و بلوچستان را توسعه دهیم، خود این مناطق تبدیل به سایت های گردشگری برای جذب گردشگر و جهانگردان می شوند. برای تحقق این مهم نیاز به یک نقشه جامعه داریم. در حال حاضر این نقشه یا کامل نیست یا در حال تدوینش هستیم.

گفتگو: فرزانه صدقی