تاخت و تاز سالک در مناطق گرمسیر ایران

سالک با نام علمی لیشمانیوز، بیماری انگلی است که عمدتا در نقاط گرم یا نیمه گرم شیوع پیدا می کند. این بیماری پس از مالاریا، دومین علت مرگ انسان بر اثر بیماری انگلی محسوب می شود؛ بیماریی که هیچ دارو یا واکسنی برای پیشگیری از آن وجود ندارد و به صورت پوستی، مخاطی- جلدی و پوستی-مخاطی (احشایی) بروز پیدا می کند.

به گزارش سیناپرس، عامل انتقال این بیماری پشه خاکی است اما کانون اصلی آن سگ ‌های ولگرد و جوندگان بزرگ جثه مانند موش صحرایی است؛ لیشمانیا از یک حیوان آلوده به پشه خاکی و سپس به انسان منتقل می‌ شود.

دکتر محمدرضا شیرزادی، رِییس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت در این خصوص اظهارداشت: سالک، بیماری انگلی است که به وسیله پشه خاکی به انسان منتقل و سبب بروز زخم پوستی می ‌شود. زخم ناشی از این بیماری ممکن است بیش از یک سال طول بکشد اما محل آن پس از بهبودی تا پایان عمر باقی بماند.

وی گفت: سالک با یک جوش کوچک شروع می ‌شود. سپس این جوش بزرگ شده و ایجاد زخم‌ های بدشکل می ‌کند. البته اشکال بیماری به صورت ضایعات غیر زخمی هم دیده می‌ شود.

وی تصریح کرد: دو نوع سالک شهری و روستایی است. در سالک شهری ۲ تا ۸ ماه  پس از گزش پشه خاکی آلوده، برجستگی کوچک سرخ رنگی در محل گزش ظاهر می ‌شود. پس از ۲ تا ۳ ماه، ضایعه برجسته و نسبتا سفت شده و روی آن فرورفتگی ایجاد می شود. به تدریج ضایعه به صورت زخمی باز درمی ‌آید که حاشیه برجسته و مشخص دارد. در سالک روستایی که به آن مرطوب نیز می گویند، انگل بیماری توسط پشه خاکی از موش ‌های صحرایی به انسان منتقل می ‌شود. معمولا حدود دو ماه پس از گزش پشه خاکی، ضایعه به صورت جوش ظاهر شده، سپس زخمی و به سرعت بزرگ می ‌شود. لبه ‌های زخم معمولا برجسته و زخم دارای ترشح است.

به گفته وی، سال گذشته ۱۲ هزار و ۹۱۱ مورد مبتلا به سالک در کشور گزارش شد و همچنان این بیماری در ۱۹ استان کشور آندمیک است.

بنابر اعلام دفتر مدیریت بیماری‌ های واگیر وزارت بهداشت، مهمترین کانون ‌های شناخته شده نوع آنتروپونتیک (شهری و خشک)  بیماری سالک در حال حاضر کرمان، بم و مشهد هستند؛ همچنین نوع آنتروپونتیک در نیشابور، قم، شیراز، یزد، سبزوار و پل دختر نیز شناسایی شده است. از مهمترین کانون‌ های شناخته شده نوع روستایی و مرطوب این بیماری نیز نقاطی از استان‌ های اصفهان، جنوب فارس، سمنان، خراسان رضوی، خراسان شمالی و خراسان جنوبی، گلستان، خوزستان، ایلام، بوشهر، هرمزگان و یزد هستند.

شیراز از جمله استان هایی است که این روزها سالک به صورت افسار گسیخته در مناطق شهری و روستایی اش می تازد و اثر خود را روی پوست مردم جامعه به ویژه اقشار ضعیف جامعه به جای می گذارد.

دکتر عباس رضاییان زاده، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این خصوص اظهارداشت: بیماری سالک از بیماری های بومی استان فارس است که متاسفانه هر سال چند هزار نفر از هم استانی ها را مبتلا می کند. این بیماری مشترک بین انسان و حیوان بوده و از طریق پشه خاکی آلوده منتقل می شود. فصل های بهار و تابستان، زمان فعالیت پشه خاکی و در نتیجه ایجاد گزش پشه خاکی است. با توجه به اینکه از زمان گزش پشه خاکی تا زمان بروز زخم سالک به طور معمول چند ماه زمان می برد. این زخم ها در فصل های پاییز و زمستان بروز پیدا می کند.

این مقام مسوول در دانشگاه افزود: پشه خاکی در طول روز در شکاف های عمیق دیوارها، اماکن متروکه و مخروبه، اصطبل ها، اطراف توده های زباله، اطراف توده کودهای حیوانی و لانه جوندگان استراحت می کند بنابراین توسعه زیرساخت های مناطق شهری و روستایی در کنترل این بیماری بسیار اهمیت دارد.

گزارش: مهگل غفاری

No tags for this post.