تولید سوخت «بیودیزل» از کتان و آفتابگردان

تهیه و تامین سوخت و انرژی، از مهم ترین مسائل پیش روی انسان است که در هر زمان و مکانی باید تدبیری برای آن اندیشیده شود. این موضوع در جهان امروز که استفاده مفرط از سوخت های فسیلی باعث آلودگی های گسترده زیست محیطی گردیده و در عین حال منابع این سوخت ها نیز رو به اتمام است، چالش های بیشتری را به وجود آورده است. لذا انسان امروزی بایستی به دنبال منابع جدید سوختی باشد که ضمن تجدیدپذیر بودن، حداقل آلودگی را برای محیط زیست در پی داشته باشد.

«بیودیزل» یا سوخت دیزل زیستی یکی از این منابع سوختی تجدیدپذیر است که می توان آن را با حداقل تغییرات در تکنولوژی های فعلی، جایگزین سوخت های فسیلی کرد.

«بیودیزل» یا سوخت دیزل زیستی یکی از این منابع سوختی تجدیدپذیر است که می توان آن را با حداقل تغییرات در تکنولوژی های فعلی، جایگزین سوخت های فسیلی کرد.  ماده اولیه تولید این سوخت، روغن حاصل از گیاهان دانه روغنی است که پس از افزودن بعضی مواد و انجام فرایندهای خاص، به سوخت بیودیزل تبدیل می شود. با توجه به این مسئله می توان انتظار داشت که کیفیت روغن تولید شده که خود علاوه بر نوع گیاه به کشت و کار صحیح، مراقبت های مزرعه ای و رساندن به موقع انواع کودهای مورد نیاز بستگی دارد، در نهایت در کیفیت سوخت بیودیزل تولیدی نقش ویژه ای داشته باشد.

محققینی از دانشگاه شهرکرد در همین زمینه پژوهشی را به انجام رسانده اند که در آن روغن تولیدی از دو گیاه آفتابگردان و کتان در شرایط استفاده از کودها و عناصر مغذی مختلف برای تولید سوخت بیودیزل مورد ارزیابی های علمی قرار گرفته است.

در این پژوهش که در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد انجام شده، محققین پس از برداشت دانه های روغنی و روغن کشی آن ها، با استفاده از روش موسوم به «ترانس استریفیکاسیون» که طی آن لزجت روغن کاهش یافته و اکسیژن دار می شود، سوخت بیودیزل را تولید نمودند. سپس آزمایشات مختلفی را برای سنجش مواردی چون ارزش حرارتی، نقطه اشتعال، چگالی و عدد سِتان این سوخت های حاصله از دو گیاه آفتابگردان و کتان به انجام رساندند. توضیح این که عدد ستان چیزی شبیه به عدد اکتان در بنزین است که در مورد گازوئیل و بیودیزل به کار رفته و هر چه بالاتر باشد مطلوب تر است.

طبق نتایج به دست آمده از این آزمایش ها، بیودیزل تولیدی از هر یک از گیاهان آفتابگردان و کتان دارای خواصی متفاوت نسبت به یکدیگر هستند. بر این اساس، ارزش حرارتی بیودیزل تولیدی از آفتابگردان از سوخت دیزل معمولی پایین تر است ولی نسبت به بیودیزل کتان بالاتر بوده که این مسئله مزیتی نسبی را برای بیودیزل آفتابگردان به وجود می آورد.

 با این حال بیودیزل تولیدی از کتان عدد ستان بالاتر و نقطه اشتعال پایین تری دارد که این دو مورد مزیات نسبی این سوخت نسبت به بیودیزل آفتابگردان به حساب می آیند.

محققین در مقاله علمی پژوهشی برگرفته از این مطالعه که در مجله «پژوهش های مکانیک ماشین های کشاورزی» منتشر گردیده و در جمع بندی یافته های خود اشاره نموده اند که به نظر می رسد در کل، سوخت بیودیزل کتان نسبت به بیودیزل آفتابگردان وضعیت بهتری را از نظر استانداردهای سوختی داشته باشد.

این محققین افزوده اند استفاده از کود شیمیایی «سولفات پتاسیم» بیش از سایر موارد  توانسته چگالی، ارزش حرارتی، نقطه اشتعال و همچنین عدد ستان بیودیزل را افزایش دهد.

نتایج این پژوهش می تواند در توسعه و بهبود روش های تولید سوخت بیودیزل از منابع گیاهی، به کار گرفته شده و نقش مفیدی در افزایش رویکرد به سوی چنین سوخت های تجدیدپذیری داشته باشد.

 

گزارش: محمدرضا دلفیه

با اقتباس از: تدین، م. و همکاران. ارزیابی بیودیزل تولیدی از روغن آفتابگردان و کتان تحت شرایط استفاده از عناصر نیتروژن و سولفات های پتاسیم، منیزیم و روی. پژوهش های مکانیک ماشین های کشاورزی، 4(2): 49-39.

No tags for this post.