داروسازان برای فروش دارو تربیت نشده اند

دکتر رهبر مژدهی آذر در گفتگو با خبرنگار سیناپرس به پیشینه داروسازی در ایران اشاره کرد و گفت: از زمانی که طب به صورت جدید و کلاسیک در آمد یعنی از زمانی که امیر کبیر دارالفنون را تاسیس کرد و پس از آن کارشناسان و استادان اروپایی وارد ایران شدند، رشته داروسازی در ایران توسعه پیدا کرد. آن زمان دانشکده داروسازی، پزشکی و دندانپزشکی هر سه در یک مکان مستقر بودند. رشته داروسازی به تدریج توسعه یافت و از دانشگاه پزشکی جدا شد و مستقلا به تربیت فارغ التحصیلان پرداخت.

وی همچنین با مقایسه جایگاه رشته داروسازی در ایران و جهان پرداخت و گفت: هم اکنون دانشکده های داروسازی ما مخصوصا دانشکده داروسازی دانشگاه تهران، شهید بهشتی، ایران، داروسازی تبریز و اصفهان از نظر آموزش و تربیت نیروهای متخصص رتبه بسیار خوبی دارند و نخبگان فارغ التحصیل ما نیز به راحتی جذب مراکز علمی دیگر کشورها می‌شوند. منتها باید همان گونه که کشورهای پیشرو دنیا به سوی تغییر و تحول پیش می روند، دانشکده های ما نیز از نظر نحوه آموزش به سرعت خودشان را با دیگر کشورهای پیشرفته صنعتی وفق بدهند.

وی افزود: دانشکده های ما هم اکنون از نظر محتوا و نحوه آموزش در حد بسیار خوبی قرار دارند و فارغ التحصیلان ما توانسته اند مجموعه دارویی کشور را اداره کنند. مخصوصا پس از انقلاب با ترک کارشناسان خارجی از کشور، همکاران داروساز ما وارد صحنه شدند و امور را مستقلا خودشان اداره کردند. ما در زمان جنگ تحمیلی نیز نیاز زیادی به فداکاری همکاران داروساز در کشورمان داشتیم. داروسازان ما در دوران سازندگی نیز توانستند لیاقت خودشان را نشان دهند و هم اکنون نیز وارد عرصه های جدید علمی شده اند و کار تولید داروهای هایتک که نیاز به تکنولوژی بسیار دارد را آغاز کرده اند به طوری که اکنون ما در تولید و ساخت بسیاری از داروهای بیماران خاص تا حدودی کشور را خودکفا کرده ایم.

مژده ای آذر بیان کرد: داروسازان ما هم اکنون به فناوری ساخت داروهای جدید دست پیدا کرده اند. ما هم اکنون در منطقه حرف اول را می زنیم. اگر امکانات لازم در اختیار این متخصصان قرار بگیرند هیچ کاستی از نظر رقابتی با دیگر کشورهای پیشرفته نخواهیم داشت.

هم اکنون دانشکده های داروسازی ما مخصوصا دانشکده داروسازی دانشگاه تهران، شهید بهشتی، ایران، داروسازی تبریز و اصفهان از نظر آموزش و تربیت نیروهای متخصص رتبه بسیار خوبی دارند و نخبگان فارغ التحصیل ما نیز به راحتی جذب مراکز علمی دیگر کشورها می‌شوند. منتها باید همان گونه که کشورهای پیشرو دنیا به سوی تغییر و تحول پیش می روند، دانشکده های ما نیز از نظر نحوه آموزش به سرعت خودشان را با دیگر کشورهای پیشرفته صنعتی وفق بدهند.

رییس انجمن داروسازان ایران اظهار کرد: هرچند ممکن است در برخی از آمارها اعلام شود که ما مقداری مواد اولیه وارداتی داشته ایم یا مقداری از داروهای بیماران خاص به عنوان محصول های آماده کامل شده از خارج وارد می شود اما واردات هر کدام از این موارد دلایل خاص خودش را دارد. در بعضی از مواقع ما امکان تهیه آنها را نداریم و در برخی اوقات امکان ساخت آن دارو را داریم اما تهیه آن با صرفه نیست زیرا مصرف داخلی بسیار کمی دارد و تنها برای نوعی از بیماری نادر و کمیاب مورد استفاده قرار می گیرد. گاهی اوقات نیز تحریم ها موجب شده که امکانات لازم را در دسترس نداشته باشیم.

وی تصریح کرد: من به عنوان شخصی که بیش از 60 سال در نظام دارویی کشور فعال هستم اعلام می کنم در رشته داروسازی بسیار پیشرفته هستیم و دانشمندانی مانند مرحوم دکتر عباس شفیعی، دکتر بهپور و دیگر همکارانی در دانشگاه داروسازی داریم که در حال انجام کارهای تحقیقاتی هستند. 

وی گفت: هم اکنون آن امکانات و منابع مالی که کشورهای دیگر برای انجام کارهای تحقیق و توسعه در اختیار دانشمندان خودشان قرار می دهند ما هنوز نتوانسته ایم در اختیار دانشمندان مان قرار بدهیم. هم اکنون فارغ التحصیلان ما همپای دانشمندان سایر کشورها هستند و به همین دلیل هرچند یکبار اعلام می شود تعدادی از داروهایی که ایران قادر به ساختش نبود، تولید و به بازار عرضه شده و کشور را از واردات این داروها بی نیاز کرده است.

وی ادامه داد: دکتر عباس شفیعی که اخیرا به رحمت ایزدی پیوسته اند یکی از محققان و داروسازان برجسته کشور بودند که ضمن تحصیلات دانشگاهی در دانشکده های مختلف آمریکایی به دلیل علاقه زیاد به کشور، در ایران ماندند و با انجام تحقیق‌های فراوان و تربیت فارغ التحصیلان بسیار خوب، خدمت ارزنده ای به کشور انجام داد.

وی تصریح کرد: هم اکنون تعدادی از داروسازان ما در مراکز تحقیقاتی و توسعه ای، دانشکده ها، شرکت های تولیدی و کارخانه ای و صنعتی به فعالیت می پردازند اما بخش عظیمی از این فارغ التحصیلان رشته داروسازی در داروخانه ها مشغول به فعالیت هستند. در حال حاضرر امکانات زیادی در اختیار داروسازان مشغول به کار در داروخانه ها قرار داده نشده است. مثلا دولت هزینه ای برای ارایه خدمات دارویی آنها قائل نشده است.

رییس انجمن داروسازان ایران یاد آور شد: گاهی اوقات شنیده می شود مسوولان و مردم از خدمات ارایه شده داروخانه ها ناراضی هستند اما دلیل این امر را کسی نمی داند. مهمترین دلیلش این است که ارایه خدمات علمی توسط یک داروساز هزینه بر است و این هزینه باید دیده شود یعنی داروسازان ما برای فروش دارو تربیت نشده اند. داروسازان ما برای ارایه خدمات علمی به بیماران و نیازمندان به دارو تربیت شده اند بنابراین وقتی این هزینه ارایه خدمات به حساب نیاید داروسازان مجبور می شوند این هزینه را از جیب خودشان بدهند یعنی به مردم یارانه بدهند. منتها چون این یارانه در حد توان آنها نیست، خدماتی که عرضه می کنند از نظر مردم بسیار کمرنگ است. در نتیجه مردم هنوز با جسم و جانشان به ارزش داروسازان پی نبرده اند.

مژده ای آذر گفت: من از وزیر بهداشت و دست اندرکاران و سایر سازمان های مرتبط خواهش می کنم که خدمات دارویی داروسازان را ارج بگذارند و هزینه ای برای آن تعیین کنند زیرا اکنون سودی که از ارایه دارو به مردم حاصل می شود همان سودی است که برای ارایه سایر کالاها تعیین شده در حالی که ارایه دارو به مردم نیاز به یک علم و ارایه خدمات و صحبت و مشاوره کردن با بیماران را دارد. همه این موارد امروزه هزینه بر است. این هزینه ها دیده نشده است.

وی خاطر نشان کرد: هم اکنون برای فروش دارو 10 تا 15 درصد سود دیده شده است اما برای ارایه خدمات دارویی هیچگونه هزینه مالی دیده نشده و این مساله به نظر من خیلی به مسایلی که همیشه مسوولان وزارت بهداشت توصیه می کنند( مثلا مصرف و تجویز بی رویه دارو از سوی پزشکان، توضیح ندادن و مشاوره ندادن کافی به بیماران و…) آسیب می رساند. پیش آمدن چنین مسایلی به دلیل این است که خدمات داروسازان به حساب نیامده و مسوولان چشم شان را روی این موضوع بسته‌اند.

وی در پایان با اشاره به نامگذاری روز داروساز گفت: سال 1355 هیات مدیره جامعه داروسازان پیشین(انجمن داروسازان فعلی) یکی از استادان دانشگاه ها را موظف کرد در مورد روز داروساز تحقیق کنند . طبق تحقیق ایشان تصویب شد روز پنجم شهریور به عنوان زاد روز دانشمند شهیر ایرانی به نام ابوبکر محمد بن زکریای رازی نام گذاری شود از اینرو سال 1356 در دانشگاه تهران با حضور وزیر بهداشت و رییس دانشگاه وقت جشن بزرگی برگزار شد و رییس دانشگاه اطلاعیه ای راجع به روز داروساز صادر کرد. از آن روز به بعد پنجم شهریور به عنوان روز داروساز نام گذاری شد.

وی در پایان یاد آور شد: پس از انقلاب نیز سال 1362 مقام معظم رهبری که آن زمان مقام ریاست جمهوری را برعهده داشتند این روز را به عنوان روز داروساز تنفیذ کردند و روز داروساز رسمیت پیدا کرد اما در تقویم ملی ثبت نشد زیرا باید شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز این موضوع را تایید می کردند. پس از آن 10 سال بعد با همت دکتر احمدیانی این مساله در شورای عالی فرهنگی مورد تایید قرار گرفت و وارد تقویم ملی شد. از آن سال به بعد هر ساله پنجم شهریور ارج نهاده می شود و تمام داروسازان این روز را جشن می گیرند.

 

گزارش: فرزانه صدقی

 

No tags for this post.