تشخیص و درمان اختلالات شکاف لب و کام در همدان
مدیر گروه گفتار درمانی دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا گفت: ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات بلع، گفتار و زبان مرتبط با شکاف لب و کام در کلینیک جامع توانبخشی مباشر کاشانی همدان ارائه می‌شود.
دکتر کوثر باغبان درباره شیوع و علت شناسی شکاف لب و کام گفت: از هر ۷۰۰ تولد زنده، یک نفر به شکاف لب و کام مبتلا می‌شود و عوامل خطری که در سه ماهه اول بارداری یعنی در فاصله بین هفته هفتم تا نهم جنینی ایجاد می‌شود، در ابتلا به این بیماری دخیل است; داروها، عوامل ژنتیکی، اشعه و … در سه ماهه اول بارداری جنین را در معرض ابتلا به شکاف لب و کام قرار می‌دهد و والدین باید بدانند که به محض تشخیص این بیماری باید هرچه سریعتر به یک تیم شکاف کام مراجعه کنند.
وی افزود: نحوه درمان شکاف لب و کام در دنیا به صورت تیمی انجام می‌شود زیرا این بیماری قسمت‌های مختلف را درگیر می‌کند و به تخصص‌های مختلفی برای درمان صحیح و اصولی نیازمند است. برای شکل گیری اولیه یک تیم شکاف کام حداقل به سه تخصص جراح، ارتودنتیست و گفتاردرمان نیاز است، اما برای درمان این بیماری، متخصصان گوش، حلق و بینی، متخصصان شنوایی شناس، متخصص تغذیه، روانپزشک، متخصص ژنتیک، روانشناس و جراحان فک و صورت، متخصصین اطفال و… نیز باید حضور داشته باشند. با توجه به اینکه امکان بروز مشکلات مختلف برای نوزاد دارای شکاف کام پس از تولد وجود دارد، ضروری است که در بدو تولد، پرستاران بیمارستان، مشاوره‌های لازم را به خانواده‌ها بدهند تا خانواده‌ها با آگاهی نسبت به سایر خدمات، مسیر درمان را طی کنند.
مدیر گروه گفتاردرمانی در خصوص نحوه بلع این نوزادان گفت: بسیاری از نوزادان دارای شکاف کام در تغذیه و شیر خوردن دچار مشکلاتی هستند که در نهایت موجب کاهش وزن کودک می‌شود و از آنجا که این نوزادان به جراحی نیاز دارند و باید وزن خوبی پیش از جراحی داشته باشند، تغذیه کودک نیز موضوعی اساسی است و مادران باید با آموزش گفتاردرمان و پرستاران از روش شیردهی اصولی یا شیشه شیر‌های مخصوص برای تغذیه نوزاد استفاده کنند. مداخله زود هنگام والدین و تسریع روند درمان کودک از موضوعاتی است که توسط تیم درمان به خانواده‌ها آموزش داده می‌شود.
وی در ادامه موضوع مداخلات زودهنگام برای نوزادان دارای شکاف کام، افزود: مداخله زودهنگام یکی از مهمترین مسائلی است که از همان ماه های اولیه بعد از تولد شروع خواهد شد و خانواده ها اطلاعاتی پیرامون اینکه جراحی لب و کام در چه سنی باید برای نوزاد صورت گیرد و اینکه متخصصان شنوایی شناس و متخصصان گوش، حلق و بینی هر سه ماه یک بار در ابتدا و هر شش ماه یکبار در آینده مشکلات شنوایی این کودکان را بررسی کنند، ویژگی های گفتاری کودکان دارای شکاف کام چیست، مراقبت های دندانی چگونه انجام می شود و نقش والدین در روند درمان این کودکان دریافت می کنند.
دکتر باغبان در مورد مداخلات لازم در هر بازه سنی برای افراد دارای شکاف کام بیان کرد: لازم است بدانیم به علت اینکه قسمت‌های مختلفی در شکاف کام و لب آسیب می‌بیند، مشکلات این افراد در مقاطع سنی مختلف متفاوت است؛ به عنوان مثال نوزادی که تازه با شکاف لب و کام متولد شده در تغذیه دچار مشکل است، کودکان دارای شکاف لب که وارد مدرسه می‌شوند ممکن است به خاطر گفتار نامناسب یا اسکارهای ناشی از جراحی توسط همسالانشان مورد تمسخر قرار بگیرند که این برای کودکان آزاد دهنده است و در ارتباطات اجتماعی سال‌های بعد و مهارت‌های ارتباطی این گروه‌ها تأثیر گذار خواهد بود. با توجه به سن فرد مبتلا، وسعت و نوع شکاف، اقدامات درمانی تیم شکاف لب و کام از بدو تولد تا بزرگسالی پیگیری می‌شود و باید تاکید کرد که با مراجعه زود هنگام مشکل بسیاری از افراد برطرف خواهد شد.
عضو هیات علمی دانشگاه در پایان گفت: بهترین نتیجه برای درمان شکاف کام و لب با کار تیمی محقق می‌شود و خوشبختانه در سال‌های اخیر در آگاهی بخشی جامعه نسبت به شکاف لب و کام و درمان آن وضعیت بهتری پیدا کرده ایم. و چند تیم در سطح کشور به صورت رسمی فعالیت دارند و به صورت تیمی به درمان موفقیت آمیز این بیماری پرداخته‌اند.
گزارش: فاطمه عزیزی هرمز
