فرآیندی برای مهار مولکول های بیماری زای RNA

این داروها که DNA antisense خوانده می شوند از رشته های کوتاه و منفرد دی ان ای مصنوعی تولید می شوند و مانع از آن می شوند که سلول ها پروتئین های مضر بسازند. پروتئین های مضر موجب ابتلای افراد به بیماری های مختلف از سرطان گرفته تا ابولا و ایدز می شوند.

فقط دو نوع از این داروهای دی ان ای مصنوعی در بازار وجود دارند و تعدادی از آن ها آزمایش های بالینی را برای درمان بالقوه بیماری ALS از سر می گذرانند.

موجودات زنده بیمار می توانند پروتئین های مضر وارد بدن انسان کنند و همچنین خود جهش ها در ماده ژنتیکی بدن هم می تواند این کار را انجام دهد.

زمانی که اوضاع خوب است، مولکول های پیام رسان آر ان ای در سلول های انسانی پروتئین های مطلوبی تولید می کنند که برای حیات ضروری هستند. با این حال، زمانی که جهش های ژنتیکی رخ می دهند، پیام رسان آر ان ای سرکش می شود و شروع به تولید پروتئین هایی می کند که بدن انسان را بیمار می کنند.

داروهای ساخته شده از دی ان ای مصنوعی طوری طراحی می شوند که به این مولکول های پیام رسان آر ان ای بچسبند که دچار جهش شده اند. بنابراین این دارو ها به مولکول ها چسبیده و مانع از آن می شوند که پروتئین های سمی تولید کنند. با این حال، یکی از نقاط ضعف دی ان ای مصنوعی این است که شاید تضعیف شود و گاهی اوقات پیام رسان های آر ان ای را آزاد می گذارد تا فعالیت های مضر خود را از سر گیرد.

دانشمندان می دانند که چگونه دی ان ای مصنوعی چسبنده تر بسازند و یکی از شیوه ها استفاده از گروه های کاربردی از اتم هاست که دارای بار نسبی مثبتی موسوم به الکتروفیل هستند. الکتروفیل ها با نوکلئوفیل ها واکنش نشان می دهند و ان عمل موجب به دام انداختن مولکول های پیام رسان مضر آر ان ای می شود.

متاسفانه، فرآیند معمول برای تولید دی ان ای مصنوعی شامل حمام نهایی آن در آمونیاک است. آمونیاک گروه های شیمیایی مورد استفاده برای مونتاژ دی ان مصنوعی موسوم به گروه های ربط دهنده و حفاظت کننده را می شوید و این عمل همچنین الکتروفیل ها را خنثی می کند. فرآیندهای دیگر هم هزینه بر و غیرقابل اعتماد هستند و می توانند شامل مواد سمی باشند.

وارد کردن الکتروفیل ها در دی ان ای مصنوعی همواره کار دشواری بوده با این حال قرار است شیوه جدید شاهین شهسواری و همکارانش این روند را تغییر دهد.

تیم علمی برای تولید دی ان ای از مواد شیمیایی مختلفی استفاده می کند تا ارتباط دهنده ها و گروه های محافظ را بسازد. این مواد شیمیایی در راهکار نسبتا بی ضرری شستشو داده می شوند به طوری که الکتروفیل ها از بین نروند.

فرآیند جدید مزیت های دیگری دارد چون ایمن و ارزان است و تولید داروهای ناجی زندگی را ایده آل می کند. همچنین این شیوه ابزاری جدید برای میکروبیولوژیست ها و بیوشیمیست هایی ارائه می دهد و آن ها می توانند از این تکنیک برای تولید دی ان ای مصنوعی دارای ویژگی های جدید استفاده کنند.

جزئیات این دستاورد علمی در مجله Organic Letters منتشر شد.

مترجم: شه تاو ناصری

No tags for this post.