آشنایی با ۳ گیاه مفید برای ماه رمضان

“بهارنارنج”، “پاغازه” یا غازیاغی و “خرفه” ۳ گیاهی هستند که به روزه داران در رفع تشنگی، گرمی و حرارت، مشکلات گوارشی کمک می‌کنند.

از آنجا که در ماه مبارک رمضان به سر می بریم و اوقات زیادی را بدون غذا و به ویژه نوشیدن مایعات می گذرانیم، بهتر است بین افطار تا سحر از مواد غذایی، خوراکی ها و نوشیدنی هایی استفاده کنیم که بتوانند کمبودهای به وجود آمده در ساعات روز و ناشی از روزه داری را تا حدودی بهبود بخشیده و قوای بدن را افزایش دهند.

بهارنارنج، نوشیدنی خاص برای فصل بهار و ماه مبارک رمضان

بهار نارنج، شکوفه درخت نارنج است که در عطر سازی و ساختن اسانس، انواع نوشیدنی های فصلی و عرقیجات و … کاربرد بسیار دارد. شکوفه درخت نارنج در فصل بهار درخت را زینت داده و در پاییز و زمستان، جای خود را به میوه نارنج می دهد.

دکتر سعید توکلی سرپرست مرکز آنالیز و فرآوری گیاهان دارویی و عضو هیات علمی این پژوهشکده درخصوص خواص بهار نارنج اظهار کرد این گیاه منبع بسیار خوبی از مواد مغذی و مواد معدنی ضروری است که برای بدن بسیار مفید می باشند.

وی با اشاره به اینکه در روزهای بهاری ماه مبارک رمضان که هوا نسبتا گرم است و میزان تعریق بدن زیاد می شود، خلق و خوی بسیاری از آدم ها تحت تاثیر قرار می گیرد و تند می شود، برای پیشگیری از این حالت توصیه می کنیم هر روز نصف لیوان عرق بهار نارنج را با نصف لیوان آب و ۲ قطعه یخ مخلوط کنید و آن را با یک قاشق سکنجبین شیرین کرده و در زمان افطار میل کنید.

دکتر توکلی عنوان کرد: افزودن بهارنارنج در چای موجب کمک به هضم غذا گشته و ناراحتی های معده را کاهش می دهد. همچنین  بهارنارنج دارای آنتی اکسیدان های بسیاری است که از بدن در مقابل رادیکال های آزاد محافظت کرده و در نتیجه موجب کاهش خطر ابتلا فرد به بیماری های جدی و مزمن می شود.

وی دیگر خواص این گیاه را خاصیت ضد سرطانی، ضد آلرژی، مدر، ضد التهابی و تقویت سیستم ایمنی بدن دانست و گفت بهارنارنج در کاهش شدت علائم یائسگی بسیار موثر است و موجب تنظیم سطح فشار خون از طریق افزایش گردش خون در رگ ها می شود.

توکلی اظهار کرد: آب بهار نارنج باعث بسته شدن منافذ پوست می گردد و  بخور بهار نارنج، پوست چهره را باز می کند.همچنین برای رفع سرگیجه و بهبود سرماخوردگی، بوییدن بهارنارنج و دم کرده آن برای رفع سکسکه به کار می رود.

وی خاطرنشان کرد: استفاده زیاد از عصاره بهار نارنج سبب بالا رفتن فشار خون و افزایش ضربان قلب می شود و افراد دچار بیماری قلبی باید از استفاده بیش از حد آن پرهیز کنند. همچنین بهار نارنج در دوران بارداری و شیردهی بایستی با احتیاط مصرف شود. زیاده روی در خوردن عرق بهار نارنج بی خوابی ایجاد می کند و زیاد بوئیدن بهار نارنج سبب بی خوابی می شود، از این خاصیت می توان در مواقع نیاز به نخوابیدن استفاده کرد.

برای جلوگیری از آسیب دیدن لباس ها توسط حشرات، به جای استفاده از نفتالین که بد بوست می توان از پوست و شکوفه های خشک بهار نارنج استفاده ‎کرد. اثر بهار نارنج در ظرف مسی تا هفت سال و در ظرف شیشه ای تا یک سال باقی می ماند.

زخم معده و ماه رمضان

پاغازه یا غازیاغی (نام علمی: Falcaria vulgaris) یک گونه از گیاهان مرتعی، یکساله و پایا از تیره چتریان است که در مناطق غرب کشور به خصوص کرمانشاه به این نام مشهور است .نام ترکی این گیاه غازیاغی یا قازیاغی و به همان معنای پای غاز است و به این دلیل که برگ‌های این گیاه شکلی مانند پای غاز درست می‌کنند به این نام مشهور شده است

مهندس شهلا امینی کارشناس این پژوهشکده درخصوص این گیاه عنوان کرد در بهار معمولا به عنوان سبزی مصرف شده و  دارای اثرات درمانی مناسبی در درمان التهاب روده و زخم معده است.

وی اظهار کرد  از آنجا که در ماه مبارک رمضان، معده در ساعات زیادی از روز خالی می ماند، استفاده از این گیاه مفید است زیرادر  تحقیقات انجام شده اثرات محافظتی عصاره این سبزی در مقابل زخم معده ناشی از مواد شیمیایی به اثبات رسیده است. بنابراین این گیاه تقویت کننده مناسب معده و روده می باشد و در حال حاضر به صورت محلی جوشانده این گیاه به صورت خوراکی به منظور درمان التهاب روده و زخم معده و نیز التهابات گوارشی و کولیت روده مصرف می شود و در این روزهای داغ بهاری و در هنگام روزه داری بسیار توصیه می شود.

امینی افزود: پاغازه در رفع ناراحتی‌هایی چون: سخت‌ادراری، سنگ کلیه، مثانه و انسداد روده نقش موثری دارد و از ضماد (پماد خانگی) غازیاغی برای ضایعات پوستی نیز استفاده می‌شود.این گیاه همچنین خاصیت شیرافزایی دارد و از دم‌کرده این گیاه برای دفع خلط و رفع گلودرد چرکی نیز استفاده می‌شود.همچنین افرادی که دچار ناراحتی‌های کبدی هستند، بایستی از این گیاه بیشتر استفاده کنند.

وی موارد منع مصرف این گیاه را برشمرد و عنوان کرد افرادی که کلیه‌های ضعیف دارند، از مصرف آن خودداری کنند همچنین مصرف این سبزی در مادران باردار باعث سقط‌جنین شده و زیاده‌روی در مصرف این سبزی باعث «تحریکات پوستی» در بعضی افراد می‌شود.

رفع تشنگی با مصرف گیاه خرفه در ماه رمضان

 خرفه به عنوان غذای برتر آینده معرفی مـی شـود، چـرا کـه دارای بسیاری از ترکیبات مغذی و خصوصیات آنتـی اکسـیدانی است.

دکتر نسرین قوامی عضو هیات علمی این پژوهشکده، عنوان کرد: گیاه خرفه از جمله منابع غنی آنتی اکسیدان و اسید های چرب می باشد. همچنین مصرف خرفه گرمی و حرارت را فرو می نشاند و برای رفع و پیشگیری از تشنگی در ماه مبارک رمضان بسیار مفید است.

قوامی اظهار کرد: بهتر است که از شربت حاوی تخم خرفه یا سبزی خرفه در وعده افطار و سحر استفاده شود زیرا مصرف خرفه، خشکی ، گرمی و حرارت را فرو می نشاند و باعث برطرف شدن و از بین رفتن دردهایی که ناشی از حرارت و گرمی در بدن است می شود. و در درمان اختلالات و التهابات مجاری ادراری موثر است.

این عضو هیات علمی بیان کرد: بررسی ها نشان می دهد در مناطقی که این گیاه مصـرف می شود شیوع پایین سرطان و بیماری قلبی گزارش شده اسـت که احتمالاً به علت وجود اسـیدهای چـرب امگـا 3 موجـود در خرفه است.

وی با اشاره به اینکه مواد موثره این گیاه شامل اگزالیک اسید، کینامیک اسید، کافئیک اسید، مالئیک اسید، اسید سیتریک، کومارین ها، فلاونوئیدها، آلانین،تانن، آلفا لینولئیک اسید و گلیکوزوئیدهای منوتروپینی می باشد گفت: مشخص شده که آلکالوئیدها از جمله مهم ترین مواد شیمیایی این گیاه است.

دکتر قوامی در پابان خاطرنشان کرد: خرفه منبع غنی از آنتی اکسیدانهایی مانند ویتامین A ،B1 ،B2 ،C ،E ،بتا کاروتن و سایراسید آمینه های ضروری است. همچنین این گیاه منبع غنی از مواد معدنی مانند کلسیم، آهن، فسفر، مس و پتاسیم است.