شیوع ناهنجاری‌های اسکلتی در کودکان

ورود ماشین ها به عرصه زندگی انسان، اگرچه موجب بروز پیشرفت های گوناگونی در صنعت و تکنولوژی گردیده و رفاه انسان را افزایش داده است، عوارضی را نیز به دنبال داشته که یکی از مهم ترین و اساسی ترین آن ها، جایگزینی ماشین به جای قدرت عضلانی بوده است. این موضوع که خود فقر حرکتی، بی تحرکی و به دنبال آن چاقی را همراه آورده در کنار عوامل دیگری نظیر الگوهای غلط نشستن، ایستادن و راه رفتن، استفاده از پوشاک نامناسب، وضعیت های شغلی و همچنین وراثت و بیماری ها باعث شده که بسیاری از افراد دچار اختلال در رشد شوند.

اختلال و ضعف در رشد، باعث ایجاد ناهنجاری هایی در بدن گردیده و موجبات از دست رفتن وضعیت بدنی مناسب افراد را فراهم می کند. در پی بروز چنین ضعف هایی، ارگان های دیگر بدن نیز مانند دستگاه گردش خون و تنفس دچار ضعف شده و نمی توانند به درستی وظیفه خود را انجام دهند. در کنار این موارد، وضعیت جسمانی و ساختار قامتی افراد ارتباط نزدیکی با سلامت عمومی جسم و روان آن ها دارد. لذا اطلاع و آشنایی کافی از وضعیت قامتی برای هر انسانی ضروری است و این موضوع در کودکان و نوجوانان که در سنین رشد سریع قرار دارند، از اهمیت دوچندانی برخوردار است.

اطلاع و آشنایی کافی از وضعیت قامتی برای هر انسانی ضروری است و این موضوع در کودکان و نوجوانان که در سنین رشد سریع قرار دارند، از اهمیت دوچندانی برخوردار است.

در این خصوص و به منظور بررسی میزان شیوع ناهنجاری های قامتی در کودکان و ارتباط آن بافعالیت های ورزشی، پژوهشگرانی از دانشگاه اصفهان، دانشگاه فسا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا و دانشگاه بیرجند تحقیقی را به انجام رسانده اند.

در این تحقیق 148 نفر از کودکان دختر و پسر 6 تا 12 ساله مقاطع تحصیلی مختلف شامل مهدکودک، پیش دبستانی، دبستان و پایه هفتم شهرستان فسا برای ناهنجاری های زیر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته اند: سر به جلو، شانه های نامتقارن، پشت صاف، پشت کج، قوز سینه ای، گودی کمری، پای پرانتزی، پای ضربدری، پای صاف و شست کج.

نتایج بررسی ها نشان می دهد که تقریبا 90 درصد دخترها و 80 درصد پسرها حداقل از یک ناهنجاری مرتبط با قامت خود رنج می برند و اولویت اول ناهنجاری ها نیز با لوردوز یا گودی کمری بوده است.

به گفته محققین، بروز ناهنجاری در ستون فقرات می تواند ناشی از عوامل متعددی مثل نقص های ساختاری و یا عملکردی باشد. ناهنجاری های عملکردی را که اغلب به دنبال عادات غلط در نشستن، استراحت، حمل اشیا و فقر حرکتی رخ می دهند، می توان با ارزش یابی به موقع و آموزش مطلوب به خصوص در سنین پایین اصلاح کرد. در این رابطه به نظر می رسد امکانات و تجهیزات غیراستانداردی نظیر کوله پشتی، میز و نیمکت مدرسه و همچنین کمبود افراد متخصص در شیوع چنین ناهنجاری هایی تاثیرگذار باشد.

دیگر نتایج به دست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که تعداد ناهنجاری های قامتی و اسکلتی با افزایش سن بیشتر می گردد و این افزایش در دختران نمود بیشتری داشته است. این موضوع نشان می دهد که عدم توجه به آموزش و اصلاح به موقع این ناهنجاری ها باعث افزایش شیوع آن ها در سنین بالاتر می گردد.

اما در کنار این موارد، بر اساس یافته های این تحقیق هر چه مشارکت کودکان در فعالیت های ورزشی بیشتر باشد، تعداد ناهنجاری ها کمتر می شود. این موضوع نشانگر آن است که ورزش و تحرک اگر با برنامه ای که مناسب هر سن است انجام شود، با غلبه بر ضعف عضلانی و تقویت ماهیچه ها، موجب اجتناب از ناهنجاری های قامتی می گردد.

در ادامه، پژوهشگران در مقاله علمی پژوهشی حاصله از این مطالعه که در مجله «دانشگاه علوم پزشکی فسا» به چاپ رسیده است پیشنهاداتی را ارائه داده اند که توجه به آن ها برای پیشگیری از عارضه های اسکلتی و قامتی ضروری است:

• اطلاع رسانی و آگاهی به افراد در مورد ناهنجاری های اسکلتی توسط افراد متخصص
• دوری از بی تحرکی و پرداختن به فعالیت های ورزشی
• ترک عادت های غلط روزمره
• استفاده از امکانات و تجهیزات استاندارد
• انجام تست بررسی ساختار اسکلتی هر شش ماه یک بار
• انجام حرکات اصلاحی جهت درمان در صورت نیاز و تجویز افراد متخصص

گزارش: محمدرضا دلفیه

با اقتباس از: کریمیان، ر.، کریمیان، م.، هادی پور، م.، هیئت، ف. و جان بزرگی، ا. 1395. میزان شیوع ناهنجاری های قامتی کودکان و ارتباط آن با فعالیت ورزشی. مجله دانشگاه علوم پزشکی فسا، 6(1): 112-106.

No tags for this post.