گیاه جو چگونه اهلی شده است؟
تیمی از پژوهشگران آلمانی در مطالعات جدید خود تلاش می کنند تا روند تکامل گیاه جو را بررسی کنند. این پژوهشگران در تحقیقات خود به آنالیز و بررسی ژنتیکی نمونه ای از گیاه جو که در کاوش های باستان شناسی به دست آمده بود و 6 هزار سال پیشینه داشت، اقدام کرده و دریافتند این گیاه از نظر ژنتیکی تفاوت چندانی با نمونه های امروزی خود نداشته و ساختار آن بسیار شبیه به گونه های گیاه جو در حال حاضر است.
در این مورد، دانه های جو در یک عملیات کاوش در غاری باستانی نزدیک به دریای مرده یا بحر المیت به دست آمده است که به نحو شگفت انگیزی سالم باقی مانده و به دلیل خشک بودن بیش از حد محیط، دی ان ای آن سالم باقی مانده و قابلیت آزمایش را داشت.
گیاه جو در گروه نخستین گیاهانی قرار دارد که بشر موفق به کشت آن شد. این گیاه در حدود 10 هزار سال پیش و زمانی که نخستین گروه های انسان های جمع آوری کننده غذا و شکارچی اقدام به کشاورزی کرده اند، به عنوان یکی از محصولات تولیدی این گروه های انسانی مورد استفاده قرار گرفت. ( البته این تاریخ گذاری متعلق به قاره اروپا بوده و در بخش های مختلف جهان متفاوت است برای نمونه آغاز کشاورزی در ایران حدودا 12 هزار سال پیش بوده و در جنوب هند این تحول در حدود 6 هزار و 500 سال پیش از میلاد مسیح آغاز شده است- توضیح مترجم )
شواهد باستان شناختی حاکی از این موضوع است که بشر از همان ابتدائی ترین مراحل آغاز کشاورزی، تلاش کرد تا ویژگی های نامطلوب دانه های گیاهی را حذف کند. این موضوع دقیقا مشابه تلاش هایی است که امروزه در کشاورزی مدرن رخ می دهد. البته باید در نظر داشت که پیدا کردن نمونه های دست نخورده و سالم از دانه ها، غلات و گیاهان باستانی به نحوی که ارزش و قابلیت مطالعات ژنتیکی را داشته باشند، امری بسیار نادر و دشوار محسوب می شود. خوشبختانه در این مورد، دانه های جو در یک عملیات کاوش در غاری باستانی نزدیک به دریای مرده یا بحر المیت به دست آمده است که به نحو شگفت انگیزی سالم باقی مانده و به دلیل خشک بودن بیش از حد محیط، دی ان ای آن سالم باقی مانده و قابلیت آزمایش را داشت.
نتایج تحلیل ژنتیکی این گیاه حاکی از شباهت بی نظیر این گیاه باستانی با نمونه امروزی آن است و این موضوع نشان می دهد که گیاه جو در آن دوره به میزان بسیار زیادی اهلی شده بود و این مساله همچنان در محصولاتی که امروزه در این منطقه کشت می شود قابل مشاهده است.
در همین رابطه نیل استین از پژوهشگران مرکز مطالعات ژنتیک گیاهی آی پی کی در کشور آلمان که سرپرستی این تحقیقات ژنتیکی را بر عهده داشت اعلام کرد: این دانه های 6 هزار ساله مانند یک کپسول زمان هستند زیرا با کمک آن ها ما می توانیم ساختار ژنتیکی گیاه جو را که 6 هزار سال حفظ شده است، بررسی و مطالعه کنیم. این مطالعات به ما نشان داد که گیاه جو حتی در بازه زمانی 6 هزار سال پیش، به نحو چشمگیری اهلی شده و و به وضوح تفاوت چندانی با نمونه های امروزی آن ندارد.
منبع: archaeology
ترجمه: احسان محمدحسینی
No tags for this post.
