تاثیر شیمی درمانی و رادیوتراپی برنارسایی زودرس تخمدان
دکتر اشرف آل یاسین در آستانه برگزاری پانزدهمین کنگره بین المللی زنان و مامایی ایران با بیان اینکه همیشه نارسایی زودرس تخمدان موجب ناباروری نمی شود، گفت: یائسگی تخمدان موجب توقف کامل یا متناوب هورمون های استروژن، پروژسترون و تستوسترون می شود که این امر موجب ناباروری در افراد می شود اما مواردی از باروری در زنان مبتلا به این بیماری نیز گزارش شده است.
وی درباره یائسگی زودرس تخمدان، گفت: نارسایی زودرس تخمدان به وضعیتی گفته می شود که فعالیت طبیعی تخمدان ها قبل از 40 سالگی متوقف می شود. البته دیده شده که فعالیت تخمدان ها به طور کامل مختل نمی شود و قاعدگی کاملا متوقف نمی شود.
وی افزود: باید در نظر داشت که همیشه نارسایی زودرس تخمدان برابر با ناباروری نیست. ذخیره تخمدان در زنان که به یائسگی تخمدان مبتلا هستند کاهش می یابد که این امر موجب توقف کامل یا موردی تخمک گذاری می شود.
آل یاسین ادامه داد:در عین حال تولید هورمون های استروژن، پروژسترون و تستوسترون نیز متوقف و یا فقط به طور متناوب صورت می پذیرد به دلیل این حوادث باروری در این افراد غیر محتمل می شود اما مواردی نیز از باروری گزارش شده است.
مدیر گروه زنان دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره علت بروز این بیماری، افزود: در اغلب موارد علت مشخص نمی شود چرا که نارسایی زودرس تخمدان اتفاق می افتد اما اختلالات ژنتیکیو اختلالات خود ایمنی به عنوان علت این وضعیت مطرح شده اند و به همین دلیل ارزیابی چنین بیمارانی بسیار مهم است.
آل یاسین افزود: علت های ژنتیکی ممکن است ناشی از اختلالات ژنی فردی یا اختلالات کروموزومی باشد. سندرم ترنر، سندرم X شکننده و سایر اختلالات ژنتیکی – کروموزومی نمونه ای از اختلالات کروموزومی است که سبب یائسگی تخمدان می شود.
رئیس پانزدهمین کنگره بین المللی زنان و مامایی ایران در ادامه درباره تاثیر مواد توکسین در یائسگی تخمدان، گفت: داروهای شیمی درمانی و رادیوتراپی از شایع ترین مواد توکسین است که موجب یائسگی تخمدان می شود.
به گفته وی به طور نادر؛ بعضی از ویروس ها نیز می توانند به عنوان علت توکسیک دریائسگی تخمدان (POI) مطرح است.
آل یاسین همچنین با توجه به علت های خودایمنی در بروز یائسگی تخمدان، اظهار کرد: نقش سیستم ایمنی در بدن شناخت و نابود کردن سلول های غیر طبیعی است. درصورت وجود بیماری خودایمنی سیستم ایمنی بدن علیه سلول های طبیعی بدن فعالیت می کند وبسته به نوع سلول های درگیر شده علائم مختلفی تظاهر پیدا می کند.
مدیر گروه زنان دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره درمان این بیماری، یادآور شد: بیماران مبتلا به یائسگی تخمدان (POI) باید قبل ازتصمیم گیری برای باردار شدن به فکر سلامتی خود باشند. یکی از اهداف اصلی درمان POI جایگزینی هورمون استروژن است که توسط تخمدان باید به طور طبیعی ترشح می شد و اکنون متوقف شده است.
آل یاسین گفت :استروژن نقش مهمی در سلامتی یک خانم دارد مثلا سیستم اسکلتی یک زن برای سالم ماندن و مقاومت در برابر شکستگی به تحریک استروژن نیاز دارد. بدون استروژن ، زنان مبتلا به POI در معرض خطر پوکی استخوان قرار می گیرند.
وی افزود: شواهد متناقضی وجود دارد که کمبود استروژن قبل از یائسگی می تواند سبب خطر بیماری قلبی نیز شود . همچنین علایم یائسگی مثل گرگرفتگی ، تعریق شبانه و اختلالات خواب برای بیمار آزار دهنده است و هدف از درمان با استروژن پیشگیری و یا کم کردن عوارض کمبود استروژن است.
آل یاسین در ادامه تصریح کرد: در کنار استفاده ازاستروژن به منظور تکمیل درمان و جلوگیری از ایجاد سرطان رحم داروی هورمونی پروژسترونی نیز برای بیمار تجویز می شود. اکثر متخصصان اخیرا توصیه می کنند که تا سن 50 سالگی که سن متوسط یائسگی است بیماران تحت درمان دارویی با استروژن و پروژسترون قرار گیرند .
مدیر گروه زنان دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: زنان که تحت درمان با استروژن و پروژسترون قرار می گیرند معمولا نگران بروز عوارض این داروها از جمله خطر حمله قلبی وسرطان سینه هستند.
وی توضیح داد: مطالعاتی که بروز این خطرات را مطرح کرده اند در مورد زنان سنین 70-60 بوده که به طور طبیعی یائسه شده اند .بنابراین نمی توان از نتایج آن مطالعات برای این بیماران استفاده کرد و حتی در مقابل مطالعات فوق ، مطالعاتی انجام شده که توصیه کرده اند مصرف استروژن برای جلوگیری از بیماری های قلبی و پوکی استخوان ضروری است و اکثرا موافق هستند که تا 50 سالگی باید هورمون درمانی ادامه یابد.
