ضعف ساختمان های پایتخت در القای حس امنیت روانی به مردم

در یک تحقیق علمی جدید، محققان کشور، چند بنای معروف و مهم شهر تهران را از لحاظ القای حس امنیت به شهروندان مورد مطالعه قرار داده و نتایج جالبی گرفته اند.

ساختمان های عمومی شهری، علاوه بر آن که بیشترین ارتباط را با شهروندان و محیط زندگی شان دارند، نقش به سزایی نیز در ایجاد هویت بخشی و برقراری احساس آرامش در شهرها ایفا می کنند. این دسته از فضاها با در نظر گرفتن سه بعد مختلف کالبد، عملکرد و معنا، درصدد افزایش سطح کیفیت زندگی شهری هستند.

امروزه یکی از مهم ترین نکاتی که طراحان شهری و معماران در خلق، توسعه و مدیریت فضاها و محیط های شهری باید به آن توجه ویژه داشته باشند شناخت فضاها و عوامل مختلف موثر در افزایش امنیت شهروندان از جنبه های مختلف است. یکی از عوامل موثر در افزایش امنیت، تبیین نقش ساختمان‌های عمومی و به خصوص نوع طراحی این بناها و نقش سازه ی آن ها است.

بنا بر نظرات متخصصان، با توجه به این که حرفه معماری به دلیل ماهیت بین رشته ای از مباحثی مانند علوم شناختی، علوم اجتماعی، علوم انسانی و هنر در بطن خود بهره می‌برد، فاصله بین محیط بالقوه، یعنی محیط ذهنی و آرمانی طراح و محیط بالفعل، یعنی محیطی که ساخته می‌شود و مورد بهره برداری قرار می گیرد، لازم است به طور ویژه ای مورد توجه قرار گیرد. طراحی از رهگذر کالبد به معنا می رسد و در حرفه معماری، هنرمند با طراحی سازه و توجه به عوامل کالبدی آن، می تواند به معنا دست یابد.

محققان این حوزه معتقدند: نیازهای فیزیکی و نیازهای روانی را در معماری نمی‌توان به سادگی از یکدیگر جدا کرد، چرا که نهایتاً هر دوی این نیازها جنبه معنوی و روحی دارند.

پژوهشگرانی از دانشگاه هنر اصفهان و دانشگاه آزاد ابهر در این خصوص، به انجام مطالعه ای پرداخته اند که در آن، نقش ساختمان‌های عمومی بر امنیت روانی شهروندان تهرانی بررسی و تبیین شده است.

در این پژوهش، محققان از چهار مولفه شامل هندسه‌ سازه، پایداری، عملکرد و فناوری با توجه به تاثیرشان در القای حس امنیت بر شهروندان استفده کرده اند.به گزارش سیناپرس، جمع آورى داده ها نیز به روش کتابخانه اى و میدانى با استفاده از پرسش نامه و نظرسنجی از شهروندان و افراد اهل فن انجام شده است. بناهای منتخب در این مطالعه شامل دانشگاه تهران، موزه فرش، تئاتر شهر و پردیس سینمایی ملت بوده اند.

نتایج به دست آمده از این پژوهش حاکی از آن هستند که از نظر پاسخ‌دهندگان، دانشگاه تهران بیشترین حس امنیت روانی و تئاتر شهر کمترین میزان حس امنیت روانی را به مخاطبان القا می کنند. طبق این یافته ها، طراحی بنا می تواند براساس مولفه های مختلف سازه در ایجاد حس امنیت روانی به شهروندان موثر بوده و بنابراین در طراحی بناهای عمومی و دارای اهمیت ویژه در آینده می‌تواند راهگشا باشد.

مهدی محمودی کامل‌آباد، استادیار و محقق دانشگاه هنر اصفهان دانشکده معماری و دو تن دیگر از همکارانش در این مطالعه می گویند: طبق بررسی‌های انجام شده و تحلیل و تجزیه داده ها در چهار مولفه مرتبط با سازه یعنی هندسه، پایداری، عملکرد و تکنولوژی در چهار بنای بررسی شده در این تحقیق، می توان چنین بیان کرد که در مولفه های هندسه پایداری و عملکرد، دانشگاه تهران بیشترین امنیت روانی را برای شهروندان به ارمغان می آورد. اگرچه این بنا در بخش تکنولوژی، در بین بناهای یادشده رتبه سوم را به خود اختصاص می دهد و این موضوع، به دلیل قدیمی بودن سازه آن است.

آن ها می افزایند: موزه فرش در هر چهار مولفه، رتبه دوم را داراست، از این رو می‌توان به این نکته اشاره کرد که سازندگان در این سازه به این چهار مولفه توجه داشته‌اند و ضمن طراحی آن بر این اساس، در اجرا نیز از آن بهره گرفته اند و حس امنیت را نیز تا حدود بسیار زیادی به مخاطبان القا کرده اند.

بر اساس نتایج این پژوهش، هندسه و عملکرد بنای تئاتر شهر از دیدگاه پاسخ‌دهندگان رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. اگرچه در از نظر پایداری و تکنولوژی به عنوان ضعیف ترین بنا در بین چهار بنای یاد شده قرار گرفته و بنابراین حس امنیت را القا نمی‌کند.

به گفته محمودی کامل‌آباد و همکارانش، پردیس سینمایی ملت در هندسه رتبه چهارم، در پایداری رتبه سوم، در عملکرد رتبه دوم و در بخش تکنولوژی رتبه اول را به خود اختصاص داده است و این مورد نشان می‌دهد که حس امنیت در مولفه های مختلف سازه از دیدگاه شهروندان متفاوت بوده است.

آن ها معتقدند: با توجه به این نتایج، می‌توان تصور نمود که طراحی بناهای دارای اهمیت در شهر تهران، به طور ناهمگن و بدون داشتن برنامه ریزی خاص برای بالا بردن امنیت روانی شهروندان اتفاق افتاده است و این نکته می‌تواند موضوع تحقیق را برای محققین بحث امنیت در سطح ملی فراهم آورد، چرا که امنیت ملی جدا از بحث منطقه‌ای و جهانی خود، متشکل از زیرمجموعه‌هایی است که امنیت روانی شهروندان در آن بسیار مهم است».

به گزارش سیناپرس، این یافته های جالب توجه در «فصل نامه علمی امنیت ملی» وابسته به دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی منتشر شده اند.

گزارش: محمدرضا دلفیه

No tags for this post.