ایرانیان نخستین کشاورزان تاریخ بودند

مطالعات پیشین پژوهشگران نشان می داد که نخستین نوع کشاورزی احتمالا در حدود 12 هزار سال پیش و در منطقه موسوم به هلال حاصلخیزی که شامل بخش هایی از میان رودان و مناطق غربی ایران و کوه های زاگرس می شود ؛ آغاز شده است ، اما مطالعات جدید دانشمندان حاکی از این موضوع است که کشاورزی برای نخستین بار توسط گروه هایی مختلف از مردم در حدود بازه زمانی 77 هزار سال پیش تا 46 هزار سال پیش آغاز شده است. این افراد در مناطقی زندگی می کردند که از نظر آب و هوائی امکان انجام فعالیت های کشاورزی را فراهم می کرد.

تیمی از پژوهشگران بین المللی در این مطالعات اقدام به انالیز و تجزیه و تحلیل دی ان ای آثار باقی مانده از چهار منطقه مجزای سکونتی در مناطق شرقی هلال حاصل خیزی که در کوه های زاگرس قرار دارد؛ کرده و با کمک نتایج به دست آمده دریافتند کشاورزی برای نخستین بار در جهان در این مناطق و در مرزهای امروزی ایران و عراق آغاز شده است.

در همین رابطه یواخیم برگر از پژوهشگران دانشگاه یوهانس گوتنبرگ واقع در ماینس آلمان اعلام کرد: این افراد که نخستین انسان های کشاورز محسوب می شوند در مناطقی کمابیش مشابه از نظر اقلیمی زندگی می کرده اند اما به هیچ عنوان با یکدیگر در ارتباط نبوده اند.

برگر و تیمی از پژوهشگران بین المللی در این مطالعات اقدام به انالیز و تجزیه و تحلیل دی ان ای آثار باقی مانده از چهار منطقه مجزای سکونتی در مناطق شرقی هلال حاصل خیزی که در کوه های زاگرس قرار دارد؛ کرده و با کمک نتایج به دست آمده دریافتند کشاورزی برای نخستین بار در جهان در این مناطق و در مرزهای امروزی ایران و عراق آغاز شده است.

پژوهشگران انتظار داشتند ژنوم این کشاورزان اولیه با افرادی که هزاران سال بعد در این مناطق و بخش هایی از آسیای صغیر و ترکیه امروزی آغاز به کشاورزی کردند یکسان باشد اما با کمال شگفتی دریافتند که ساختار ژنتیکی نخستین کشاورزان جهان که در کوه های زاگرس زندگی می کردند با ژنوم کشاورزان نخستین در بخش هایی از پاکستان و افغانستان امروزی مشابهت بیشتری دارد که این موضوع نشانگر مهاجرت های باستانی انجام شده توسط نخستین کشاورزان از کوه های زاگرس به مناطق فوق الذکر است. این یافته نشان می دهد بر خلاف تصورات پیشین پژوهشگران، اهالی زاگرس در این برهه زمانی به سمت غرب مهاجرت نکرده اند بلکه در مسیری کاملا متفاوت به سمت مناطق شرقی تر رفته اند.

این موضوع در حالی است که نتایج یک تحقیق مجزا که توسط پژوهشگران دانشگاه هاروارد انجام شده است نیز نتایج مشابهی را نشان داده و اثبات کننده آغاز کشاورزی در ایران است.  نتایج تحقیقات تیمی از پژوهشگران حوزه ژنتیک جمعیتی به سرپرستی یوسف لازاریدیس و دیوید ریچ از دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد نشان می دهد که پدیده کشاورزی در منطقه خاور میانه توسط دو گروه مختلف جمعیتی و به صورت مجزا آغاز شده است.

در این مطالعات، پژوهشگران نسبت به جمع آوری داده های ژنتیکی بازمانده از ساکنین باستانی این مناطق که به دلیل شرایط آب و هوائی و گرمای هوا بسیار آسیب دیده بودند اقدام کرده و استخوان های 44 نفر از ساکنان مناطق مختلف خاورمیانه در فاصله زمانی 14 هزار سال پیش تا 3 هزار و 500 سال پیش مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج این پژوهش ها نشان می دهد که کشاورزان دوران آغاز نوسنگی که در مناطقی از کوه های زاگرس در غرب ایران ساکن بودند از نظر ژنتیکی دارای قرابت و نزدیکی بیشتری با شکارچیان و جمع اوری کنندگان غذا در مناطق جنوبی و شرقی سوریه امروزی هستند که با نام لوانت Levant شناخته می شود. بر اساس این یافته ها ساکنان این دو منطقه به طور همزمان و به صورت جداگانه و در شرایطی که با یکدیگر در ارتباط نبودند، وارد عصر کشاورزی شدند.

در همین رابطه روجر متئو از پژوهشگران این تیم تحقیقاتی و محقق دانشگاه ریدینگ که مدیریت پروژه باستان شناسی زاگرس مرکزی Central Zagros Archaeological Project را بر عهده دارد اعلام کرد : در حقیقت یک مکتب فکری وجود دارد که بر اساس آن گمان می رود همه رویدادهای مهم این دوره در منطقه جنوب سوریه یا همان لوانت رخ داده است و سایر افراد مناطق مجاور، کشاورزی را از ساکنان این منطقه اموخته اند. در حالی که شواهد باستان شناسی و یافته های جدید به طور انکار ناپذیری نشان می دهد مردم این مناطق با یکدیگر در ارتباط نبوده و این موضوع اگر نگوئیم برای هزار سال ، بلکه برای چندین سده ادامه داشته است. این دو گروه از کشاورزان اولیه در غرب ایران و جنوب سوریه احتمالا پس از آغاز کشاورزی و در پی کشف روش های ابزار سازی جدید، در مناطق شرقی ترکیه با یکدیگر رو به رو شده و رفته رفته ترکیب شده اند. برای مشاهده متن گزارش پژوهشگران دانشگاه هاروارد که در سینا پرس منتشر شده است ، اینجا را کلیک کنید.

منبع: archaeology و kpbs.org

ترجمه: احسان محمدحسینی – دانشجوی دکترای باستان شناسی

No tags for this post.