چرا معمولا در تعطیلات سرما می‌خوریم؟
اَد وینگرهوتس، روان شناس هلندی این وضعیت را نوعی اختلال تلقی می کند و به آن «بیماری تعطیلات» لقب داده است. او یادآور می شود که این وضعیت به نظر او بیمارگونه در علم پزشکی تائید شده نیست، اما تجربه به بسیاری از ما ثابت کرده که این ادعا می تواند صحت داشته باشد. از آنجا که هیچ مطالعه قاعده مندی در این زمینه انجام نشده بود، وینگرهوتس ابتدا بیش از ۱۸۰۰ نفر را مورد پرسش قرار داد تا از روی اعلام وضعیت آنها به یک آمار اولیه دست پیدا کند.
جالب این که فقط 3 درصد پرسش شوندگان اظهار کردند که به بیماری تعطیلات مبتلا هستند و بیش از نیمی این حالت را به تغییر روند زندگی نسبت دادند، اما جدای از قابل استناد بودن یا نبودن آمار فوق باید دانست که علت فیزیولوژیکی این پدیده چیست و اصلا چرا اتفاق می افتد؟
فرضیه های مختلفی مطرح شده است. وقتی بدن استراحت می کند، میزان هورمون های استرس که در روزهای پرمشغله کاری سرپا نگه مان می داشت نامتعادل می شود و بدن را مستعد بیماری های عفونی می کند. آدرنالین کمک مان می کند استرس های روزمره را تحمل کنیم. بعلاوه، آدرنالین باعث تقویت کارکرد دستگاه ایمنی می شود تا بدن در مقابل عفونت ها بهتر مبارزه کند. کورتیزول نیز در شرایط استرس زا به کمک مان می آید، اما برای دستگاه ایمنی یک تهدید به شمار می رود. این فرضیه باورکردنی به نظر می رسد، بویژه اگر مرحله گذار از استرس به استراحت خیلی سریع باشد. با این حال، پژوهش های علمی هنوز برای اثبات این مدعا کافی نیست.
فرضیه دیگری وجود دارد که می گوید مردم در همه حال بیمار هستند، فقط این که وقت فکر کردن به آن را ندارند و تازه وقتی تعطیلات شروع می شود به فکر آن می افتند. از طرفی باید حواسمان باشد که ما آدم ها در شرایط مختلف علائم مان را به طریق متفاوتی درجه بندی می کنیم.
روان شناسان معتقدند وقتی سرمان خلوت است علائم بیماری به نظرمان شدیدتر می آید. در یک مطالعه، پژوهشگران با پخش یک فیلم از شرکت کنندگان خواستند تا هر ۳۰ ثانیه یکبار اعلام کنند که آن قسمت از فیلم چقدر برایشان جذاب بوده است. سپس همان فیلم را به گروه دیگری نشان دادند و روی بعضی رفتارهای آنها مثل سرفه کردن دقیق شدند.
مشاهده شد شرکت کنندگان هنگام تماشای صحنه های جالب کمتر سرفه کردند، اما وقتی فیلم به جاهای کسل کننده رسید حواس آنها به گلودردشان رفت و بیشتر سرفه کردند. این یافته ها نشان می دهد وقتی در تعطیلات به سر می بریم یاد دردها و ناخوشی هایمان می افتیم، اما وقتی به خاطر مشغله های زیاد، وقت سرخاراندن نداریم دیگر سردرد و آبریزش بینی توجه مان را جلب نمی کند.
در نقطه مقابل، یک فرضیه کاملا متفاوت وجود دارد که می گوید عامل بیماری خود تعطیلات است. آدم ها در مسافرت خسته می شوند. اگر با هواپیما مسافرت کنید و طول مدت پرواز طولانی باشد، آن وقت خستگی موجب می شود بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قرار بگیرید. میانگین ابتلای سالانه هر آمریکایی به سرماخوردگی 2.5 مرتبه در سال گزارش شده است. بر همین اساس، پژوهشگران محاسبه کردند که احتمال ابتلا به سرماخوردگی برای هر آمریکایی در هر پرواز یک درصد است، اما آمار نشان داد که یک هفته بعد از پرواز خلیج سانفرانسیسکو به دِنور ۲۰ درصد مسافران سرما خورده اند.
پژوهشگران علت میزان بالای ابتلای مسافران پروازی به بیماری های عفونی را محیط بسته داخل هواپیما می دانند. شما در فضای بسته خیلی بیشتر از حد معمول در معرض عوامل بیماری زا هستید. از طرفی، خلط بینی در هوای خشک داخل هواپیما بیش از حد سفت می شود و در نتیجه حرکت ویروس ها و باکتری ها را به سمت گلو مشکل می کند. اگر ویروس ها و باکتری ها از راه گلو به سمت معده حرکت کنند در نهایت از بدن دفع خواهند شد و بیماری به سراغ مان نخواهد آمد.
با توجه به این که هنوز اطلاعات کافی در این زمینه وجود ندارد، نمی توان با اطمینان گفت که کدام یک از این فرضیه ها درست است، اما یادمان نرود که با افزایش سن به علت تعداد دفعات بیشتر ابتلا به بیماری های مختلف، بدن توانسته به اندازه کافی آنتی بادی تولید کند و به همین خاطر احتمال ابتلا به انواع سرماخوردگی به مراتب کمتر خواهد شد. خلاصه این که بد نیست کمی با دید مثبت به سالخوردگی نگاه کنیم تا جنبه های سودمند آن را هم ببینیم.
منبع:جام جم آنلاین
No tags for this post.
