کاهش ماده موثره گیاهان دارویی با روش سنتی خشک کردن گیاه در زیر نور خورشید
محقق و دانشجوی دکتری گیاهان دارویی روز پنجشنبه در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه زمان برداشت و روش فرآوری، فاکتورهای مهم در استفاده از گیاهان دارویی هستند، در این مورد توضیح داد: باید در شرایط خشک کردن گیاهان دارویی دقت زیادی شود، زیرا علاوه بر زمان برداشت که یک فاکتور مهم در زمینه حفظ خواص گیاهان دارویی است، روش فرآوری نیز در این زمینه بسیار اهمیت دارد.
حسین حسینی ادامه داد: در فرآوری گیاهان دارویی پروسه خشک کردن باید بسیار مورد توجه قرار گیرد، پروسه خشک کردن باید تحت شرایط سایه با جریان هوا یا تحت شرایط آون که دما تحت کنترل است، انجام شود تا بتواند میزان ماده موثره را در اندازه استاندارد خود حفظ کند.
وی ادامه داد: برای ارزیابی روش خشک کردن گیاهان دارویی طرح 'بررسی تاثیر زمان برداشت و روش خشک کردن بر میزان آنتوسیانین و اسیدسیتریک به عنوان مواد موثره چای ترش' در منطقه ایرانشهر انجام و مشخص شد، در فرآیند خشک کردن در شرایط آفتاب میزان ماده موثره کاهش می یابد.
حسینی افزود: کشت و کار چای ترش در ایران تنها در استان سیستان و بلوچستان در منطقه ایرانشهر انجام می شود و سطح زیرکشت این گیاه در این استان بیش از 300 هکتار است؛ در این منطقه از روش های متداول خشک کردن با استفاده از آفتاب، استفاده می شود، در طرحی که تحت عنوان خشک کردن چای ترش در شرایط آون، سایه و آفتاب با دمای 45 درجه انجام شد، مشخص شده است که شرایط سایه خشک و آون، نسبت به شرایط آفتاب برتری دارد.
وی اظهار کرد: رنگ و ظاهر این محصولات در آفتاب خشک به دلیل اینکه دما بسیار بالا است چندان تغییر نمی کند، اما به دلیل نوری که بر آنها وارد می شود، میزان ماده موثره به شدت کاهش پیدا می کند، همین شرایط در گیاهان دیگر نیز مانند Solidago virgaurea یا علف طلایی اعمال و مشخص شد در شرایط آفتاب خشک تقریبا سه برابر میزان ماده موثره کاهش می یابد.
حسینی با بیان اینکه با کاهش میزان ماده موثره این گیاهان، گیاهی فاقد ارزش به لحاظ دارویی به دست می آید، افزود: معمولا چای ترش و زعفران برداشت شده بعد از ساعت 9 صبح، ارزان تر خریداری می شوند، چراکه دمای آفتاب موجب تبخیر و کاهش ماده موثره آن می شود.
