ساخت نانوکاتالیستی هوشمند با کاربرد در ترکیبات دارویی
به گزارش ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، کاتالیست‌های همگن به کاتالیست‌هایی اطلاق می‌شود که کاتالیست و واکنش‌دهنده‌ها در یک فاز یکسان قرار داشته باشند؛ این کاتالیست‌ها که هنوز در صنایع شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند، بعضاً اسیدهای معدنی قوی و به شدت سمی هستند و کار با آنها بسیار خطرناک است.
این کاتالیست ها همچنین مشکلات خوردگی شدیدی را برای کانتینرهای حامل ایجاد می‌کنند. جداسازی محصول نهایی از کاتالیست به دلیل خنثی شدن اسید در حین واکنش، موجب هدر رفت این کاتالیست‌ها و بروز مشکلات زیست محیطی می شود؛ بنابراین برای غلبه بر مشکلات ناشی از استفاده از کاتالیست‌های همگن، کاتالیست‌های ناهمگن ارائه شده و توجهات بسیاری به خود جلب کرده‌اند.
به گفته دکتر باقر افتخاری سیس، بتا آمینو کتون‌ها دسته مهمی از ترکیبات آلی هستند که به طور گسترده در ساختار ترکیبات دارویی و فعال بیولوژیکی یافت می‌شوند. در این طرح پژوهشی، نانوکاتالیستی بر پایه نانورس به منظور تولید سریعتر و آسان‌تر بتا آمینوکتون‌ها، سنتز شده است.
از مهمترین مشخصه‌های این نانوکاتالیست، قابلیت بازیافت آن است که موجب کاهش قابل توجه مشکلات زیست محیطی می شود.
افتخاری سیس در رابطه با ویژگی‌های نوآورانه این طرح پژوهشی گفت: از مهمترین نوآوری‌های این طرح، ارائه نانوکاتالیست هوشمند برای واکنش مانیخ است که بسته به شرایط مختلف، منجر به تولید محصولات متنوع می‌شود. در حالی که در روش‌های مشابه، محصولات فقط با یک شکل خاص حاصل می‌شوند.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر باقر افتخاری سیس و دکتر غلامرضا مهدوی از اعضای هیأت علمی دانشگاه مراغه، دکتر مریم زیرک عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور مرکز مهاباد، سحر مهاجر دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه مراغه و اورهان بویوک گونگور از دانشگاه Ondokuz Mayıs ترکیه است.
نتایج این طرح پژوهشی در نشریه Journal of Iranian Chemical Society به چاپ رسیده است.
