تفاوت نسل‌های مختلف در عادات غذایی

از لحاظ علمی، غذا به هر ماده جامد و مایعی گفته می شود که بعد از خوردن و هضم شدن، سبب ایجاد حرارت شده و موجب رشد و نمو و ترمیم بافت ها می شود. همچنین به مجموعه فرایندهای تغییر وتبدیل مواد غذایی که موجب می شود بدن، حرارت و انرژی لازم جهت انجام اعمال حیاتی را دریافت کند، تغذیه می گویند. برای آن که بدن تمام احتیاجات غذایی خود را به طور کامل به دست آورد، باید از انواع غذاهایی که در دسترس هستند مصرف نمود تا هر کدام یک یا چند نوع از مواد غذایی را برای بدن تامین نماید.

در خصوص تغذیه، امروزه بشر در مقیاسی جهانی با معضلی تحت عنوان «گذار تغذیه» روبرو است. گذار تغذیه به تغییر رژیم غذایی سنتی سرشار از فیبر و توام با مصرف دانه ها، میوه ها و سبزیجات به نوعی رژیم غذایی است که در آن چربی، شکر، نمک و انواع غذاهای فرآوری شده به وفور مورد استفاده قرار می گیرند. روی آوردن انسان ها به این نوع الگوی تغذیه ای که به دنبال عواملی چون شهرنشینی، افزایش درآمد، تغییرات فرهنگی و تبلیغات رسانه ای ایجاد شده است، پیامدهای نامطلوبی چون ابتلا به بیماری های مختلفی نظیر سکته، فشار خون بالا، سرطان و … را در پی داشته است.

روی آوردن انسان ها به نوع الگوی تغذیه ای ناسالم که به دنبال عواملی چون شهرنشینی، افزایش درآمد، تغییرات فرهنگی و تبلیغات رسانه ای ایجاد شده است، پیامدهای نامطلوبی چون ابتلا به بیماری های مختلفی نظیر سکته، فشار خون بالا، سرطان و … را در پی داشته است.

با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهشگرانی از دانشگاه تبریز به منظور بررسی الگوی غذایی رایج در بین نسل های مختلف، بررسی روند گذار تغذیه ای و همچنین بررسی زمینه های اجتماعی مرتبط با الگوهای غذایی در بین نسل ها، مطالعه ای انجام داده اند که نتایج آن در نشریه «پایش»، نشریه پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی منتشر گردیده است.

این پژوهش با مشارکت 483 نفر از مردم شهر تبریز از مناطق ده گانه این شهر و با استفاده از روش پرسش نامه ای به انجام رسیده است. افراد مورد بررسی از سه نسل یا گروه سنی مختلف شامل جوان (15 تا 29 سال)، میانسال (30 تا 54 سال) و بزرگسال (55 سال و بالاتر) انتخاب شده بودند.

نتایج این تحقیق نشان می دهد بین گروه های نسلی مختلف از لحاظ رفتار تغذیه ای تفاوت معنی دار وجود دارد و با افزایش سن، گرایش افراد به رفتار سالم تغذیه ای افزایش پیدا می کند.

بر این اساس، محققین اظهار نموده اند که رفتار تغذیه ای نسل جوان با تعریفی که از گذار تغذیه ای وجود دارد، در معرض این گذار قرار گرفته و میزان مصرف غذاهای سالم در این نسل رو به کاهش و میزان مصرف اقلام غذایی ناسالم رو به افزایش است.

بررسی نتایج به دست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که میانگین الگوهای غذایی افراد شرکت کننده در آزمایش از لحاظ مواردی چون محل تولد و سطح تحصیلات در نسل میانسال و از نظر متغیر طبقه اقتصادی در نسل جوان و میانسال متفاوت است. همچنین بر اساس نتایج، الگوی غذایی دو جنسیت زن و مرد، یکسان بوده و بین آن ها تفاوت معنی داری وجود ندارد.

به نظر می رسد راهکارهای آموزشی و پرورشی می تواند در کاهش روند رو به رشد این معضل، نقش موثری داشته باشد. پژوهشگران اعتقاد دارند به دلیل حضور نسل جوان در دانشگاه ها، برگزاری نمایشگاه ها و کارگاه های آموزشی مختلف در زمینه رفتار تغذیه ای سالم و ناسالم می تواند در جهت هدایت افراد به سمت رفتارهای درست تغذیه ای تاثیرگذار باشد.

این محققین افزوده اند: برای این که بتوان به صورت ریشه ای افراد جامعه را به سمت رفتار غذایی سالم سوق داد لازم است در مدارس ابتدایی از بدو ورود کودکان به مدرسه، آموزش هایی مبنی بر ارزش غذایی مواد خوراکی و تغذیه سالم و ناسالم توسط اولیا و مربیان مدرسه داده شده و از این طریق، کودکان و نوجوانان را از آغاز به سمت انتخاب صحیح مواد خوراکی و پرهیز از مصرف مواد غذایی و خوراکی های مضر هدایت کرد.

نویسنده: محمدرضا دلفیه

با اقتباس از: گلابی، ف.، آقایاری هیر، ت. و ساعی، م. 1395. بررسی گذار تغذیه ای در بین نسل ها و زمینه اجتماعی مرتبط با آن. پایش، 15(3): 231-221.

لینک منبع

No tags for this post.