طرح‌های علوم پایه، زیرساخت‌ها را می‌سازند
دکتر پیمان صالحی ضمن اشاره به نقش مهم معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در این حوزه به خبرنگار سیناپرس گفت: طراحی، برنامه‌ریزی و ساماندهی طرح‌های کلان ملی به‌عنوان یکی از محورهای اساسی فعالیت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مطرح است که در بخش‌های مختلف، زمینه‌ساز تحرک بلندمدت و پیشرفت و توسعه پایدار علم و فناوری در کشور خواهد بود.
وی تأکید کرد: این توسعه با هدف رفع نیازهای داخل کشور و حضور در رقابت‌های جهانی و ایجاد هم‌افزایی علم و ثروت از طریق کسب مهارت‌های انسانی، سازماندهی و تقسیم کار ملی، طراحی و تدوین طرح‌های ملی و هم‌افزایی سرمایه‌های انسانی، مالی و دیگر امکانات کشور در عرصه‌های مختلف انجام خواهد شد.
رییس مرکز طرح‌های کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درباره حمایت از طرح‌های کلان ملی، افزود: مرکز طرح‌های کلان ملی فقط حوزه فناوری‌هایی که قابلیت تجاری‌سازی دارند پشتیبانی می‌کند. یکی از ویژگی‌های این طرح‌ها این است که برای نخستین بار در ایران اجرایی شوند و استراتژیک باشند. همچنین طرح‌های کلان ملی باید اثربخشی ملی و بین‌المللی داشته باشند.
دکتر صالحی درباره نوع حمایت این مرکز از طرح‌های کلان ملی خاطرنشان کرد: در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری این طرح‌ها از طریق پرداخت وام پشتیبانی می‌شوند و کمتر از کمک‌های بلاعوض برخوردار می‌شوند، زیرا هدف ما تجاری‌سازی است و اگر بخواهیم به این شیوه به اجرای طرح‌ها کمک کنیم، این کمک بعد از تجاری‌سازی به‌عنوان تشویق انجام می‌شود.
وی عنوان کرد: مکانیسم‌های مختلفی برای طرح‌های کلان ملی وجود دارد. سازمان‌ها طرح‌هایی را ارائه می‌کنند و معاونت از میان آن‌ها طرح‌هایی را که به تجاری‌سازی منجر می‌شود حمایت می‌کند. اکنون بخش عمده‌ای از طرح‌های کلان ملی در دو سبد بزرگ تجهیزات پزشکی و مواد اولیه دارویی قرار دارد. مواد اولیه دارویی با 60 طرح در این حوزه وجود دارد که بسیاری از این طرح‌ها جاری است و بسیاری از دیگر طرح‌ها مانند تولید 11 رادیو دارو، به بهره‌برداری رسیده‌اند.
برای طرح‌های فناوری محور که در حوزه خصوصی-عمومی و دولتی مطرح هستند، ترجیح ما این است که مجری طرح بخش خصوصی باشد.
رییس مرکز طرح‌های کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: سعی ما بر این است که بخش خصوصی در این حوزه قدم بگذارد. برای طرح‌های فناوری محور که در حوزه خصوصی-عمومی و دولتی مطرح هستند، ترجیح ما این است که مجری طرح بخش خصوصی باشد. درنهایت به مجری طرح از طریق اعطای وام قرض‌الحسنه کمک می‌شود تا تداوم تجاری‌سازی را تضمین کنیم، اما نهادهای مختلف نیز در این راستا کمک می‌کنند.
صالحی گفت: در مرکز طرح‌های کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری اکنون بیش از یک‌صد طرح را پشتیبانی می‌کنیم که از طرح‌های می‌توان به طرح رصدخانه ملی و کشتی اقیانوس‌پیما اشاره کرد که طرح‌های خاص بودند. همچنین حدود 100 طرح جاری داریم و در مدت 5 سالی که فعالیت‌های مرکز شروع‌شده است طرح‌هایی مختلفی را پشتیبانی کرده و به مرحله تجاری‌سازی رسانده‌ایم.
وی در پاسخ به اینکه چرا طرح‌هایی مانند رصدخانه ملی و کشتی اقیانوس‌پیما هنوز به نتیجه و بهره‌برداری نرسیده است، گفت: رصدخانه ملی طرح بسیار بزرگی است و از ابتدا مشخص بود که بودجه زیادی را می‌طلبد. اما بخش‌هایی که در حیطه وظایف معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بوده به‌طور کامل انجام‌شده است و حتی بعد از بازدید دکتر ستاری، معاون محترم علم و فناوری، بخش متمم برای این طرح در نظر گرفته‌شده است که بر اساس آن بودجه‌ای نیز برای تکمیل این طرح تأمین شده است؛ اما بخش دیگر بودجه این پروژه را باید سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تأمین کند که در بودجه سال 1395 کشور نیز بر همین اساس از این طرح نام برده شده و ردیف مجزایی برای آن در نظر گرفته‌شده است؛ امیدواریم مبلغی که پیش‌بینی‌شده تأمین شود تا این طرح بتواند مراحل بعدی را پشت سر گذارد. رصدخانه ملی ایران طرحی نیست که بتوان آن را در یک مرحله اجرایی کرد.
صالحی با اشاره به طرح‌های ارائه شده این مرکز گفت: معاونت علمی بیشتر در حوزه فناوری فعالیت داشته است اما در بعضی حوزه‌های علوم پایه که در کشور به پیشگیری و پشتیبانی ویژه نیاز دارد از طرح‌هایی مانند طرح رصدخانه و شتابگر ملی نیز به دلیل بزرگی و اهمیت طرح‌ها حمایت‌هایی از سوی مرکز طرح‌های کلان فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام‌شده است. ما معتقدیم اگر از حوزه علوم پایه حمایت نکنیم شاید بعدها با مشکل مواجه شویم. علوم پایه تشکیل‌دهنده زیرساخت‌هایی است که برای رویدادهای علمی بعدی در کشور موردنیاز است. بر این اساس طرح‌هایی محدود در حوزه علوم پایه و طرح‌هایی بنیادی وجود دارد که نیاز است به آن‌ها ورود پیدا کنیم. البته باید توجه داشت که این طرح‌های بزرگ و اقتدار آفرینانه باید رشد و توسعه پیدا کند.
صالحی همچنین در ادامه خاطرنشان کرد: طرح کشتی اقیانوس‌پیما نیز آماده بهره‌برداری است. اکنون کشتی به آب انداخته شده است و آزمایش‌های مختلف را پشت سر می‌گذارد. ساخت بدنه کشتی به‌طور کامل به پایان رسیده است اما به تجهیزات تحقیقاتی خاصی نیاز دارد که تأمین و تهیه آن‌ها مستلزم در اختیار داشتن بودجه‌ای چند میلیارد تومانی است. امیدواریم در بودجه سال 95 سهمی به این طرح اختصاص داده شود تا بتوانیم از طریق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی بودجه موردنیاز برای این بخش از طرح را تأمین کنیم.
رییس مرکز طرح‌های کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درباره اهداف و مأموریت‌های این معاونت گفت: مأموریت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری کم‌کم به سمت فناوری آمده است. در یک دوره زمانی که دستور تأسیس معاونت از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد، مأموریت‌هایی برای این معاونت در نظر گرفته شد و معاونت بعد از مدتی در تعامل با وزارتخانه‌های مختلف بخصوص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشک و وزارت علوم و فناوری توانست نقش حمایتی خود را به‌خوبی ایفا کند. بعدازاین که مأموریت اصلی ما به حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان تغییر پیدا کرد در مسیر توسعه فناوری قدم‌هایی برداشته شد تا این که امروز معاونت توانسته است به بلوغ برسد. امیدوارم در سال اقدام و عمل بتوانیم به بهترین شکل ممکن اهداف و مسئولیت‌های معاونت را محقق سازیم.
گزارش: فرگل غفاری
No tags for this post.
