نخستین تعیین توالی ژنتیک در فضا
دکتر کیت رابینز (Kate Rubins) که یک ویروس شناس است، با سایر همکاران خود تفاوتی بزرگ دارد و آن هم اینکه، آزمایشگاهش در بر روی زمین، بلکه در فضا قرار دارد. خانم رابینز در سال 2009 وارد ناسا شد و به عنوان یکی از اعضای بیستمین گروه از فضانوردان منتخب ناسا قرار است به ایستگاه فضایی اعزام شود.
از زمان انتخابش به عنوان عضوی از این تیم تا زمان اعزام، آموزشهای زیادی را در زیر آب و نیز در مراکز ویژه برای فضانوردی پشت سر گذاشت. او در ایستگاه فضایی مسئول مدیریت و نظارت بر بیش از 250 آزمایشی خواهد بود که پژوهشگران در سراسر جهان انجام میدهند که یکی از آنها نیز بررسی سازوکارهای تعیین توالی دی.ان.ای در ریزگرانش (جاذبه اندک) است. دکتر کیت رابینز به تازگی در مصاحبهای با نشریه ساینتیفیک امریکن به تشریح ماموریتی که به زودی به مدت 4 ماه در ایستگاه بین المللی فضایی خواهد داشت پرداخته است.
کمتر سابقه داشته که یک فضانورد، زیست شناس مولکولی هم باشد.
ناسا پیش از این یک سری متخصص بیوشیمی داشته است. ایده ارسال دانشمند به فضا از روزهای پروژه آپولو آغاز شد. در آن روزها ابتدا زمین شناسان وارد پروژههای فضایی شدند. با این وجود، حجم پژوهشها در حوزه زیست شناسی و به ویژه زیست شناسی مولکولی در سالهای اخیر، افزایش قابل توجهی یافته است. من تاکنون فعالیتهایی برای به روزرسانی محیطی که قرار است آزمایشات زیستی در فضا را در آن انجام دهیم داشتهام. اکنون به جایی رسیدهایم که محیطی استریل برای آزمایش بر روی هر نوع ارگانیزم زنده در فضا برایمان فراهم شده است.
آیا میتوانید آزمایشات مد نظر خودتان را هم در فضا انجام دهید؟
پژوهشهایی که در زمین داشتم بر روی آبله، ابولا و نیز ژنومیک ویروسی متمرکز بود. بی تردید قرار نیست ویروس ابولا را با خودمان به فضا ببریم. اما پژوهشهایی که بر روی پاتوژنهای خطرناک انجام داده ام به ما کمک میکند بتوانم بهتر در فضا به تحقیق بپردازم.
کدام یکی از تحقیقاتی که قرار است در ایستگاه فضایی انجام دهید را بیشتر دوست دارید؟
یکی از مواردی که روی آن قرار است تحقیق کنیم، درک میزان کاربردی بودن فناوری تعیین توالی دی.ان.ای در محیط دارای ریزگرانش است. موقعیت جدید بسیار برایم ارزشمند است، زیرا از یک دستگاه کوچک و قابل حمل توالی در این حوزه استفاده میشود. فناوریهایی که در مراکز تحقیقاتی پزشکی در نواحی دور افتاده مورد استفاده قرار میگیرد، مشابه همان فناوریهایی است که احتمالا در مراکز اقامتی در مریخ استفاده خواهیم کرد. یکی از پرسشهای اساسی ناسا این است که آیا این تجهیزات میتوانند نشانههای حیات در کیهان را بیابند یا خیر.
آیا قرار است نخستین توالی ژنتیک را در فضا انجام دهید؟
امیدوارم که این گونه باشد. نخستین بخش از مطالعه ما به بررسی این میپردازد که آیا این نوع فناوری تعیین توالی میتواند در شرایط گرانش اندک هم کاربرد داشته باشد یا خیر. هنوز نمیدانیم که آیا حبابهایی در آن شرایط شکل میگیرد و اینکه واکنش توالی در شرایط بدون گرانش چگونه است. دومین بخش از کار ما نیز این است که ببینیم چه اتفاقی در فضا برای دی.ان.ای میافتد. توالی دی.ان.ای در ایستگاه بین المللی فضایی به ناسا این امکان را میدهد تا اتفاقاتی که در مواد ژنتیکی در فضا روی میدهد را به صورت آنی مشاهده کنیم و دیگر فقط به مشاهده نمونه پیش و پس از ارسال به فضا بسنده نکنیم. همچنین میتوانیم تغییرات اپی ژنتیک ژنوم که به خاطر تشعشعات فضایی، تغییرات در الگوی خواب و اموری از این دست روی میدهد را نیز مورد بررسی قرار دهیم.
ترجمه: زهرا جعفری رودپشت
منبع: مجله ساینتیفیک امریکن
No tags for this post.