وزن کِشی و وزن کُشی با روشهای علمی

فارغ از اینکه شما میکروبیولوژیست و منجم هستید و سالهاست در ترویج علم تلاش میکنید این روزها در صفحه مجازی خودتان پیوسته کیفیت همبرگر جاهای مختلف را مقایسه میکنید.  

در حقیقت همبرگرها را بررسی میکنم که یک روش علمی است

قصد داریم به عنوان یک مساله به چاقی نگاه کنیم و اینکه چگونه میشود در به شیوه ای درست با آن خداحافظی کنیم. گاهی تبلیغات بامزه و عجیب وغریب میبینیم که مثلا با استفاده از یک کرم و آغشته کردن بدن به آن ، دمای بدن بالا میرود و چربی ها آب می شوند. از این قبیل تبلیغات ریز و درشت فراوان است و افراد بسیاری به لاغر شدن تمایل دارند. دکتر نوروزی هم قصد دارند با روش علمی در طی چند هفته لاغر شوند.

بله میتوانیم هفته ای یک بار در همین جا راجع به این روشها و تجربیاتم در این راه صحبت کنیم  .

اگرهمبرگر نخورید, لاغر میشوید

معضل همبرگر نیست . بله همبرگر ضرر دارد .چربی و نمک دارد. اما مثلا قرمه سبزی که میخوریم روغن کمتری دارد

واقعیت این است که جدای بحث سلامتی عمومی که آیا سوسیس ، کالباس یا گوشت های فرآوری شده خوب هستند یا خیرمبحث چاقی از این فراتر است. الزاما کسی که همبرگر میخورد چاق نیست و الزاما کسی که فقط غذاهای سالم خانگی میخورد لاغر نیست .

درحال حاضر وزن شما چقدر است؟

حدود 114 کیلو گرم

در طول یک ماه آینده شما 10کیلو لاغر میشوید؟

در طول یک ماه 10 کیلو زیاد است البته می شود این مقدار کاهش وزن داشت اما نیازی نیست با این سرعت در طول یک ماه 10 کیلو وزن کم کرد. ضمن انکه این شدت کاهش وزن خطرناک است.

کم کردن این مقدار وزن در زمانی کوتاه به بدن شوک وارد میکند؟

بله جوانب دیگری هم دارد . از جمله اینکه سلول های بدن راهی خواهند یافت تا جلوی کاهش وزن مقاومت کنند و اتفاقا کار دشوارتر میشود.مثلا سطح سوخت و ساز بدن پایین می آید و کم کردن وزن کار سخت تری می شود.

در طی چهار هفته آیند چقدر وزن کم میکنید؟   

شاید هفته ای 1.5 تا حداکثر 2 کیلو میتواند مناسب باشد

چطور میتوانیم سریع چاق شویم اما نمیتوانیم سریع لاغر شویم؟

واقعا به این سرعت نمیتوانیم چاق شویم . نکته همین جا است کسانی که به دنبال راههای میانبر و سریع برای لاغری جستجو میکنند یکبار با خودشان مرور کنند که مثلا وزنی که اضافه شده است آیا در عرض دوهفته افزایش داشته که حالا در عرض این مدت کوتاه کاهش یابد. ضمن اینکه یک نکته بسیار مهم وجود دارد که چاقی یک اتفاق کاملا وابسته به عوامل مختلف است به جز مواردی که یک بیماری یا یک اختلال غدد درون ریز در فرد وجود دارد مابقی موارد روشهای اشتباه در سبک زندگی است یا به قول فرنگی ها life style است. بنابراین شاید شما بتوانید در عرض یک ماه 20 کیلو هم کاهش وزن داشته باشید اما یک ماه بعد هم به حالت قبل بازمیگردد چون شما چیزی را در شیوه زندگیتان تغییر نداده اید.

وقتی درباره چاقی صحبت می کنیم آیا سلولها چاق میشوند یا تکثیر سلول ها زیاد میشود و چربی بالا میرود . به چه چیزی چاقی میگوییم؟

در فردی که چاق خطابش میکنیم  تعادل قد و وزن از استاندارد فاصله گرفته است. فراموش نکنیم که تعریف های کیفی و سلیقه ای در این زمینه خیلی کارآمد نیستند. مثلا اگر در دوره قاجار زندگی میکردیم  جزو انسانهای بیمار و لاغرمحسوب میشدیم . یا اینکه در زبان محاوره تاجیکی به انسان لاغر ، خراب می گویند چون لاغر و نحیف است در حالی که در هندوستان شخصی که بسیار لاغر است نماد سلامتی محسوب می شود . اصولا مادرها هیچ وقت به این نتیجه نمیرسند که فرزندشان چاق است اینجور استنباط میکنند که فرزندشان تپل است .

در سری قبلی برنامه چرخ درباره نگرانی وزارت بهداشت درباره چاق شدن کودکان ایرانی صحبت کردیم.

چاقی کودکان بسیار خطرناک تر از چاقی انسان های بالغ است

یکی از مهمترین عوامل ابتلا به دیابت نوع 2 چاقی است .مجموع مرگ و میرهای سالانه ناشی از4 نوع از پر ابتلاترین سرطان های دنیا، کمتر از مرگ و میر ناشی از چاقی است. این آمار واقعا تکان دهنده است .چاقی دو مدل دارد.در مدل اول سلول های چربی که یک بافت همبند در زیر پوست است در حال بزرگ شدن هستند و در نوع دیگر تعداد سلول های چربی افزایش می یابد نکته این است که تعداد سلول های چربی تا 2 سالگی یک عدد مشخص است . نتایج تحقیقاتی که حدود چهار سال پیش در مجله ساینس منتشر شد نشان میداد در اشخاصی که در سنین بالا با رژیم سعی بر لاغری دارند فقط سلول های چربی کوچک میشود و در واقع این سلول ها را از دست نخواهند داد. بنابراین اگر بچه ای در دوران کودکی چاق شود تعداد سلول های چربی اش زیاد میشود بنابراین کودک چاق همیشه در معرض چاقی خواهد بود. در مدل اول که به آن چاقی هایپر پلازیک میگویند سلول ها در حال افزایش هستند که در دوران طفولیت رخ میدهد و حتی به نوع تغذیه مادر در دوران بارداری مرتبط است .یعنی در دوران جنینی هم سلول های چربی از سلول های بنیادی شکل میگیرد بنابراین چاقی چیزی است که در طول زندگی با ما همراه است.

برخی در نوجوانی بسیار چاق هستند و بعد در جوانی وزن متعادلی دارند

آنها حتما مراقبت بسیار دقیقی انجام میدهند.مردم اسکاندیناوی به روی خوش هیکلی معروف هستند. آنها عادت به سلامت زیستن دارند ورزش و پیاده روی معمول و مرسوم خود را دارند و این اتفاق با فرهنگ آنها عجین است.

حالا شما تصمیم گرفته اید که لاغر شوید

حتی با خوردن همبرگر هم می شود . رژیمی که حق خورن چیزی را از شما بگیرد حتما ایراد دارد. شاید برای دوماه اجرایی باشد اما نمی شود تا ابد آن را ادامه داد.

رژیم غذایی درست است که به فرهنگ ما آسیب نرساند. تقریبا تمام  مدل های رژیم که پزشکان و متخصصان توصیه می کنند به گونه ای است که غذایی خاص در روزی خاص مصرف شود .مثلا برای یک روز حق مصرف 8 قاشق عدس پلو را دارید .این درحالی است که  باید زندگی روزمره خود را داشته باشیم و در عین حال مراقب باشیم که درست انتخاب نماییم.ضمن اینکه می بایست در رژیم غذائی هرم غذایی را مدنظر داشته باشیم.مطمئنا رژیم های تک خواری میتوانند آسیب های زیادی به بدن بخصوص کبد وارد کنند.

راجع به گیاه خواری و چربی خواری و روش های معمول صحبت خواهیم کرد .اما برخی افراد معتقد هستند که حتی آب هم میخورند چاق میشوند و در نقطه مقابل افرادی هستند که هر چه قدر هم میخورند چاق نمیشوند.

حتما مشکلی همچون پرکاری غدد درون ریز دارند .این افراد احتمالا  معضلات پزشکی دارند .افرادی هستند که سوخت و ساز پایه و متابولیسم بالایی دارند که باید درمان شوند.چراکه سطح سوخت و ساز از یک عددی مشخصی نمیتواند بالاتر برود و حتما مشکلات پزشکی ایجاد می کند .

دور شکم با دور کمر چه فرقی میکند؟

دور شکم تقریبا بالای ناف محسوب میشود و دور کمر جایی است که آخرین مهره ستون فقرات قرار دارد.

دور کمر شما 117 است که طبیعتا لاغرتر از دور شکمتان است که باید در فرمول و قاعده ای قرار گیرد که قد هم در آن اهمیت دارد.براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی چه افرادی چاق تلقی میشوند؟

واژه BMI که شناسه توده جرمی بدن است عدد مهمی برای تعریف چاقی است. اگر وزن بدن را تقسیم بر توان 2 قد خود کنیم،عدد حاصل همان BMI است . اگر این عدد کمتر از 30 باشد شما نرمال هستید .30 تا 34.9 کسانی هستند که به چاقی نوع یک مبتلا هستند و اگر از 34.9 بالاتر یا به عبارتی 35 تا 39.9 باشید به چاقی نوع دو مبتلا هستید که من چاقی نوع دو دارم. اگر عدد شما بیشتر 40 باشد چاقی نوع سه است .در سال2000 سازمان بهداشت جهانی جهانی به این دلیل که نرخ چاقی در جامعه بسیار افزایش یافته این دسته بندی را هم تقسیم بندی کرد. جالب است بر اساس این تعاریف 1.4 میلیارد نفر در دنیا چاق هستند که بخش بسیاری از آنها چاقی نوع 3، یعنی چاقی مفرط دارند. چاقی مفرط یعنی کسانی که BMI آنها بالای 40 است را سازمان بهداشت جهانی به چاقی شدید ، چاقی مرضی و چاقی مفرد تقسیم کرد .عدد چاقی مفرط بیشتر از 50 است مانند کسانی که وزنشان 250 کیلو است. به طور کلی تعریف چاقی این گونه است. عدد های مطرح شده حتی آنهایی که سازمان بهداشت جهانی اعلام میکند هم ثابت نیستند و مقداری به شرایط اجتماعی وابسته هستند مثلا در کشور ژاپن این عدد مقداری متفاوت است کماینکه ساختار فیزیکی آنها با ما متفاوت است.

مثلا در آمریکای شمالی حجم زیاد از چاقی مفرط وجود دارد

این تعاریف بیشتر بر اساس مدل امریکایی است چون تعریف چاقی را در آمریکای شمالی فراوان خواهید دید که به دلیل نوع تغذیه و نوع فرهنگ زندگی است. هر کسی که میخواهد بداند که چاق است یا خیر کافی است این فرمول ساده را محاسبه کند .

اندازه گیری دور شکم به چه کاری می آید؟

دور شکم ریسک پذیری چاقی را اعلام میکند اگر دور کمر از عدد مشخصی بیشتر باشد ریسک خطرپذیری حتی ریسک مرگ و میر بالا میرود. برای مردان این عدد 102است . نکته مهمی که وجود دارد این است که تعاریفی که عنوان شد برای افراد بالغ است و معیار برای کودکان متفاوت است. حتی نوع رژیم آنها متفاوت است زیرا آنها در سن رشد هستند.

ساختار بدن هم اهمیت دارد و بررسی خواهیم کرد که چاقی ژنتیکی است مثل افرادی که معتقدند حتی آب میخورند چاق میشوند و برخی از افراد اصلا چاق نمیشوند یعنی چاقی در چهره و اندامشان نمیبینید . ظاهرا مدل چاقی ها متفاوت است؟

محل تجمع چربی میتواند متفاوت باشد . فرم چاقی شما ممکن است سیبی یا گلابی شکل باشد.یعنی فرم فیزیکی و نوع فیزیولوژی چاقی متفاوت است. گفته میشود کسانی که فرم چربیشان شبیه سیب است احتما ریسک حمله های قلبی زیادی دارند چراکه چربی در ناحیه بالای بدن هم زیاد است .بنابراین حتما دور قلبشان چربی بیشتری دارد.

در هفته آینده هم با شما خواهیم بود. امروز وزنتان 114 کیلو بود و هفته آینده احتمالا 1 یا 2 کیلو باید کمتر باشید.هفته بعد به ما بگویید برای کاهش این 1.5 کیلو شیوه تان چگونه بوده است.سعی میکنیم چربی خون و غلظت خون شما را تست کنیم

گزارش پزشکی قبل از این رژیم را دارم. بنابراین میتوانیم در پایان رژیم هم این کار را تکرار و آنها را با هم مقایسه کنیم.

هر هفته از شما عکس میگیریم تا نمایانگر تغییرات شما باشد

ایده بسیار خوبی است

یادآوری میکنم که شما پزشک نیستید و برای کسب این اطلاعات باید به سراغ پزشک برویم. در واقع در مجموعه چرخ و به بهانه این گفتگوها به سراغ آزمایشی میرویم که شما داوطلب انجام آن هستید.

نکته بسیار مهم این است که بخشی از بازی یا زندگی افرادی چون من که کار ژورنالیسم علمی را به عنوان حرفه یا علاقه دارند این است که بین حجم عظیمی نوشته راجع به چاقی ، لاغری، رژیم و غیره بتوانیم منبع مناسبی انتخاب کنیم و با متخصصین بتوانیم مشورت کنیم و صحت سنجی انجام دهیم که بعد بتوانیم آن را به عنوان یک محصول محتوایی ارائه دهیم.

No tags for this post.