مالاریا را برای همیشه ریشه کن کنیم
بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، حدود نیمی از جمعیت جهان در معرض خطر مالاریا قرار دارند. هر سال به منظور اتحاد و افزایش آگاهی عمومی در این زمینه، یک شعار جهانی در نظر گرفته می شود و شعار امسال «مالاریا را برای همیشه ریشه کن کنیم» است.
***آمار منتشر شده سازمان جهانی بهداشت در رابطه با مالاریا :
-درسال 2015 میلادی، در 95 کشور و منطقه انتقال مالاریا وجود داشت.
-حدود 3.2 میلیارد نفر، یعنی حدود نیمی از جمعیت جهان، در معرض خطر مالاریا قرار دارند.
-مالاریا قابل پیشگیری و درمان است و اقدامات پیشگیرانه در بسیاری از نقاط دنیا موثر بوده است.
-مرگ و میر ناشی از مالاریا از سال 2000 تا 2013 میلادی، 47 درصد کاهش یافته است، با این وجود در سال 2013میلادی، دو میلیون مورد بالینی مالاریا و 584 هزار مرگ ناشی از بیماری های منتقله از طریق پشه گزارش شد که بیشتر قربانیان زنان باردار و کودکان زیر پنج سال بودند.
-در سال 2015 میلادی، 214 میلیون مورد مالاریا و 438 هزار مرگ ناشی از مالاریا گزارش شد.
-تعداد کیت های تشخیص فوری مالاریا در سال 2008 میلادی، 46 میلیون بوده که در سال 2013 میلادی به 319 میلیون کیت رسیده است.
– افزایش درمان های ترکیبی مالاریا نیز در سال های اخیر چشمگیر بوده است و پشه بندهای آغشته به حشره کش نیز در بیشتر مناطق مورد استفاده قرار می گیرد.
– کشورهای زیادی در حال حرکت به سمت ریشه کنی مالاریا هستند؛ به عنوان مثال در نشست اخیر شرق آسیا اعلام شده است که قصد ریشه کنی مالاریا از آسیا و اقیانوس آرام تا سال 2030 میلادی وجود دارد.
– با وجود افزایش سه برابری بودجه مالاریا از سال 2005 هنوز این طرح با کسری بودجه 50 درصدی مواجه است؛ بودجه مورد نیاز برای انجام این طرح حدود 5.1 میلیارد دلار تخمین زده شده است.
– شیوع بیماری ابولا در سه منطقه گینه، سیرالئون و لیبریا در سال گذشته اثر مخربی بر درمان مالاریا داشته است زیرا تمام منابع مالی و انسانی درگیر ابولا است.
-بیشترین میزان ابتلا به مالاریا در کشورهای جنوب آفریقا قرار دارد؛ به طوری که در سال 2015 میلادی، 88 درصد از موارد ابتلا و 90 درصد موارد مرگ ناشی از مالاریا در این مناطق گزارش شد.
مالاریا از طریق نیش پشه آلوده به انگل پلاسمودیم فالسیپاروم به انسان منتقل می شود. این انگل وارد جریان خون میزبان می شود و سلول های قرمز را تخریب می کند. زمانی که گلبول های قرمز تسلیم این انگل می شوند، علایم این بیماری که شامل سردرد، لرز، درد عضلانی، خستگی، تهوع، اسهال و استفراغ است، ظاهر می شود.
این انگل همچنین سبب مشکلات تنفسی شدید، کاهش قندخون، کم خونی شدید و در نهایت بروز کما در بیمار می شود که در صورت نبود درمان کشنده است. کودکان به دلیل ضعف سیستم ایمنی در مقابل این انگل تسلیم می شوند و از بین می روند.
روز جهانی مالاریا فرصت مناسبی است تا سازمان جهانی بهداشت به همراه چند تشکل دیگر به هدفی که در سند استراتژی جهانی مبارزه با مالاریا به عنوان دنیای عاری از مالاریا تعیین شده است، جامه عمل بپوشانند که نیل به این مقصود نیازمند عزم عموم مردم جهان است.
*** ایران در مرحله حذف مالاریا
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر در بهمن ماه سال قبل اعلام کرد که ایران در مرحله حذف بیماری مالاریا قرار گرفته است و حذف مالاریا در این کشور بزرگ یک موفقیت بزرگ بین المللی محسوب می شود.
دکتر محمد مهدی گویا با اعلام این مطلب افزود: بیماری مالاریا از طریق گزش پشه آنوفل به انسان منتقل می شود و حذف مالاریا در یک کشور به معنای آن است این بیماری در یک کشور از فردی به فرد دیگر و از طریق گزش پشه(انتقال محلی) منتقل نشود.
وی گفت: در همسایگی شرقی ایران دو کشوری قرار دارند که از کانونهای مهم انتقال مالاریا محسوب می شوند و ممکن است هر سال افرادی که به این کشورها سفر می کنند، در کشورهای همسایه به خصوص پاکستان بر اثر نیش پشه به مالاریا مبتلا شوند.
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر اضافه کرد: هدف اصلی برنامه 10 ساله حذف مالاریا در ایران که اکنون سه سال از شروع اجرای آن می گذرد این است که انتقال محلی( انتقال در داخل کشور) این بیماری را حذف کنیم.
** 3 کانون مالاریا در ایران
وی گفت: سه کانون مهم و اصلی بیماری مالاریا در ایران شامل جنوب استان کرمان، مناطق مرکزی و جنوبی استان سیستان و بلوچستان و مناطق شرقی استان هرمزگان است که موارد انتقال محلی این بیماری در هر سه این کانونها به حداقل ممکن رسیده است.
گویا گفت: تعداد موارد بیماری مالاریا در جنوب کرمان سالانه به کمتر از انگشتان یک دست رسیده و در آخرین مراحل حذف این بیماری در استان کرمان هستیم. در استان هرمزگان نیز تعداد موارد این بیماری به کمتر از 50 مورد در سال کاهش یافته است.
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر اضافه کرد: در سه سال اخیر تعداد موارد بیماری مالاریا در استان سیستان و بلوچستان نیز به شدت کاهش یافته و به کمتر از 500 مورد رسیده است.
وی گفت: در مجموع اکنون تعداد موارد سالانه بیماری مالاریا در کشور کمتر از 500 مورد است در حالی که در سالهای 1384 و 1385 سالانه بیش از 18هزار مورد ابتلا به مالاریا در کشور داشتیم.
گویا افزود: با ادامه این روند کاهش بیماری مالاریا در کشور مطمئن هستیم که در پایان برنامه ده ساله حذف مالاریا قطعا به موفقیت کامل می رسیم . حذف مالاریا در ایران نه تنها برای کشور ما بلکه برای دنیا یک موفقیت بزرگ بین المللی است که سازمان بهداشت جهانی نیز برای این اقدام جمهوری اسلامی ایران حساب جداگانه باز کرده است و برنامه ایران را یک الگو برای کشورهای دنیا معرفی کرده است.
رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر گفت: البته در منطقه مدیترانه شرقی کشورهایی هستند که توانسته اند بیماری مالاریا را حذف کنند ولی این کشورها عمدتا کشورهایی کوچک با جمعیت بسیار کم هستند و حذف مالاریا در کشوری وسیع با بیش از 75 میلیون نفر جمعیت بسیار متفاوت است.
به گفته گویا انتقال بیماری مالاریا معمولا از فصل بهار بر اثر نیش پشه آنوفل شروع می شود و در فصل پاییز به اوج خود می رسد.