منابع پژوهشی کافی نیست
توحیدی،از سن 7 سالگی موسیقی را شروع کرد و ازحدود 14 سالگی، شعر میگفت. وی در سال 1365 گروه ارفع را تشکیل داد که کنسرتهای زیادی را با این گروه در کشور و خارج کشور و در سوییس، سنگاپور، مالزی، دبی و ترکیه. برگزار کرده است. کولی کوبی، ذوالجناح، قلندروار، نی نامه، از عشق گفتن و غوغا از جمله کارهایی بوده که توحیدی در آنها به عنوان نوازنده حضور داشته است.
شما به عنوان پژوهشگری که حدود بیست و دو سال است در زمینه موسیقی نواحی به خصوص موسیقی نواحی استان کرمان فعالیت میکنید، از سختیهای کار در زمینهای که منابع مکتوبی ندارد و بیشتر شفاهی است، بگویید.
به طور کلی کار پژوهشی خصوصا پژوهش میدانی دشواریهای بسیاری دارد و مهمترین مشکلات پیدا کردن افراد کارشناس در حوزهای است که متاسفانه اعضای آن، هیچ اعتمادی به افراد غیربومی ندارند و متقاعد کردن آنها برای دادن اطلاعات کافی در زمینۀ تواناییهایشان بسیار سخت است. مشکل دیگر هزینه کردن بیبرگشتی است که تنها به واسطۀ علاقۀ غیرعاقلانه پژوهشگرانه اتفاق میافتد. در کنار این مشکلات، پژوهش در کرمان دشواریهای دیگری هم داشت. اول از همه این استان پهناورترین استان کشور است و فاصلۀ مراکز اقلیمی بسیار زیاد و دوم نبود پژوهش در این استان قبل از فعالیت من بسیار امر تحقیق و پژوهش را دشوار کرده بود. در هر صورت نتایج حیرت آور این تحقیقات خستگی این سالها را از تن من بیرون کرد.
قطعا در سفرهای پژوهشیتان و در جریان جشنوارهها با بسیاری از هنرمندان موسیقی نواحی آشنایی دارید، از آنجایی که بیشتر آموزشها در زمینه موسیقی نواحی، سینه به سینه منتقل میشود، آینده موسیقی نواحی را چطور میبینید؟ وضعیت آموزش این نوع موسیقی چگونه است؟ چقدر فرزندان و اقوام استادان موسیقی، علاقهای به آموختن دارند؟
به طور کلی تا زمان قاجار و قبل از آکادمیک شدن بحث آموزش در ایران سیستم سینه به سینه تنها سیستم آموزش موسیقی در کشور ما بود و البته در بسیاری موارد مزیتهای بسیاری هم به همراه داشت که از آن جمله میتوان به تقویت حافظه هنرجو، تبحر ویژه در بداهه نوازی و انتقال بیشتر حس هنرآموز به هنرجویان اشاره کرد. این سیستم در آموزش موسیقی نواحی بهترین روش ممکن است که به عقیده شخص من این سیستم بطور کلی برای سیستمهای مدال مناسبتر از سیستمهای تنال ست و موسیقی ایرانی با این روش آموزشی متناسبتر ست. متاسفانه در حال حاضر با توجه به عدم صرفه اقتصادی موسیقی نواحی فرزندان هنرمندان تمایلی به فراگیری این هنر ندارند و به سمت آموزش سازها و موسیقیهای بیگانه متمایل شدهاند
وضعیت منابع پژوهشی در زمینه موسیقی نواحی راضی کننده است؟ آیا از این منابع آن طور که باید و شاید استفاده میشود؟
منابع پژوهشی کافی نیست و اکثر منابع حاضر اشکالات بنیادی دارند. بیشترین اشکال هم این است که یک پژوهشگر به تنهایی و بدون کمک از سایر همکاران دست به کاری بزرگتر از تواناییهای خود میزند و کاری پر عیب و نقص را میآفریند.
منابع پژوهشی کافی نیست و اکثر منابع حاضر اشکالات بنیادی دارند. بیشترین اشکال هم این است که یک پژوهشگر به تنهایی و بدون کمک از سایر همکاران دست به کاری بزرگتر از تواناییهای خود میزند و کاری پر عیب و نقص را میآفریند
مهمترین خصیصههایی که یک پژوهشگر موسیقی نواحی باید داشته باشد، چیست؟ با چه علومی باید آشنا باشد؟
مهمترین خصیصۀ او باید تسلط وی در علم موسیقی باشد و قدرت تحلیل نواها و مقایسه موسیقی یک ناحیه با سایر نواحی ست. اگر پژوهشگر این ویژگی را نداشته باشد تنها یک گردآورنده ست نه یک پژوهشگر. دومین خصیصه عشق و علاقۀ وافر به فرهنگ و هنر ملی ست که باعث ادامۀ کار و بقای آن میشود. سومین خصیصه داشتن وضع اقتصادی مناسب و یا متصل بودن به یک تهیه کنندۀ متمکن است
این روزها مشغول انجام چه کارهایی هستید؟
دو سی دی صوتی جدید از موسیقی نواحی کرمان تهیه کردم به نام (کنار زخمههای پریشان) که تا چند روز دیگر در حوزه هنری تولید میشود. کتاب شیوۀ دف نوازی دوره متوسطه و عالی هم زیر چاپ است. شادیانههای کرمان و سوک آواهای کرمان هم دو کتاب جداگانه ست که با لوح صوتی همراه ست و با تهیه کنندگی حوزه هنری و شرکت مس تا چند ماه دیگر به چاپ میرسد. در کنار اینها جزو هیات برگزار کنندۀ دو جشنوارۀ ملی موسیقی نواحی کشور و شناخت اقوام و میراث معنوی هم هستم و مقدار زیادی از وقتم به این دو جشنواره اختصاص پیدا کرده است. کار تدریس در آموزشگاه و دانشگاه هم کماکان برقرار است.
درباره جشنواره موسیقی نواحی بگویید. برگزاری این جشنواره در چه مرحلهای است؟ مسئولیت شما در این جشنواره چیست؟
در جشنواره موسیقی نواحی امسال هم جزو کادر اجرایی هستم و هم به عنوان داور در آن حضور دارم و در بخش علمی حضور دارم. جشنواره هفدهم تا بیست و یکم اردیبهشت در کرمان برگزار میشود.
گفتگو: اعظم حسنتقی
No tags for this post.