گردباد شیطان را در مریخ تماشا کنید

مریخ نورد آپورچونیتی ناسا یکی از کاوشگرانی است که در سطح مریخ به مطالعه و بررسی شرایط این سیاره می پردازد . به تازگی این کاوشگر موفق به ثبت رویداد مهمی در سطح این سیاره شده است . بر اساس گزارش سازمان فضائی ناسا، این کاوشگر مشغول مرور راه خود بر سطح سیاره سرخ  بود تا از شیب شمالی خط الراس نادسن بالا برود، که هم مرز با حاشیه جنوبی دره ماراتن است.

شیاطین خاکی در مریخ به همان شیوه که بر روی زمین شکل می گیرند، پدید می آیند. یک لایه نازک از هوا، بالاتر از سطح زمین توسط نور خورشید گرم می شود و رو به بالا حرکت می کند. این هوا شروع به چرخش کرده و ایجاد یک محفظه کوچک کم فشار می کند، که در نهایت یک گردباد با سرعت درحال چرخش ایجاد می کند.

 این منطقه قسمت مورد علاقه دانشمندان سیاره شناس است چراکه اندازه گیری های مداری احتمال وجود خاک رس را در این بخش تایید می کنند. این مواد معدنی از طریق فرایندهای شیمیایی با آب های سطحی در گذشته ایجاد شده اند، به طوری که دانشمندان تیم هدایت مریخ نورد آپورچونیتی، به امید کشف اسرار بیشتری از گذشته مرطوب مریخ، برای مطالعه آن ها بسیار مشتاق هستند. اما در طول راه، در تاریخ 31 مارچ برابر با دوازدهم فروردین، آپورچونیتی با نگاه به پشت سر برای دیدن مسیر طی شده خودش در حال بالا رفتن از خط الراس نادسن بود که شاهد تشکیل چرخش شیطان خاکی در پایین دره شد.  آپورچونیتی در طول زندگی ۱۲ ساله خود بر روی سطح مریخ، شیاطین خاکی زیادی ندیده است.

 با این حال، اسپیریت کاوشگر و مریخ نورد دیگری که در این سیاره مشغول مطالعات مشابه بود ، در طول مدت زمان انجام ماموریت خود بارها  از نزدیک با این پدیده در منطقه مورد مطالعه خود در دهانه گوسف Gusev Crater مواجه شده بود. متاسفانه  اسپیریت در سال  ۲۰۱۰ در یک تله شن و ماسه گرفتار شده و ارتباطش با زمین را از دست داد، ما به طور عمده این گردباد موسوم به  شیاطین خاکی و اثراتی که از خود برجای می گذارند را از طریق لنز دوربین های آزمایش علم تصویربرداری با وضوح بالا (HiRISE)، روی برد مدارگرد اکتشافی مریخی ناسا (MRO) دیده ایم. شیاطین خاکی در مریخ به همان شیوه که بر روی زمین شکل می گیرند، پدید می آیند. یک لایه نازک از هوا، بالاتر از سطح زمین توسط نور خورشید گرم می شود و رو به بالا حرکت می کند. این هوا شروع به چرخش کرده و ایجاد یک محفظه کوچک کم فشار می کند، که در نهایت یک گردباد با سرعت درحال چرخش ایجاد می کند. این گردباد  گرد و غبار را از سطوح اطراف به داخل می مکد، و مواد تیره تر زیرین را آشکار می سازد. اعتقاد بر این است که در جو نازک مریخ، این شیاطین خاکی نقش مهمی در چرخه گرد و غبار و شکل دادن به آب و هوای اقلیمی سیاره سرخ بر عهده دارند.

جالب این جاست که این گردبادهای کوچک، می توانند صدها متر ارتفاع بگیرند و نقش بسیار مهمی در ماموریتهای سطحی متکی بر انرژی خورشیدی ایفا کنند. گاهی اوقات آن ها ممکن است بر فراز پنل های خورشیدی آپورچونیتی به چرخش درآیند، که آن را تمیز کرده و با دمیدن  گرد و غبار انباشته شده بر روی این ربات کاوشگر کهنه، نیرو و قدرت حیاتی به آن ببخشند.

منبع: دیسکاوری

ترجمه: فاطمه کردی

No tags for this post.