مخاطب امروز تغییر کرده است

این که این سریال‌ها در سرگرمی مخاطبان چه نقشی دارند، عنوان یادداشتی موضوعی است که سارا عابدی، روزنامه‌نگار و بازیگر در ضمن یک یادداشت به آن پرداخته و اشاره‌ای هم به سریال قرعه دارد. سارا عابدی که این روزها در سریال قرعه برزو نیک‌نژاد در شبکه‌3 به عنوان بازیگر حضور دارد، سال‌هاست با روزنامه های کثیرالانتشار و سایت انجمن بازیگران خانه تئاتر در زمینه گفتگو ،نقد ،تحلیل،مقاله در حوزه تئاتر همکاری می‌کند و در چندین نمایش از جمله مکبث،پزشک پوشالی،سیزوئه بانسی مرده است،در پوست شیر،و… بازی کرده است. بازی در مجموعه‌ مناسبتی و تاریخی میراث مرثیه و تله فیلم گرگ و میش، بخش دیگری از کارنامه بازیگری اوست.

ساخت و تولید طنز به مراتب پیچیده‌تر و سخت‌تر از کارهای اجتماعی و ملودرام خانوادگی است.

نقش مخاطب در شکوفایی کمدی

ارسطو، در تحلیل جایگاه‌ گونه‌های نمایشی، معتقد است که شیوه ارتباط  و دریافت مخاطب با یک اثر کمدی نسبت به یک اثر تراژیک،بسیار متفاوت است . برخلاف پایان تلخ تراژدی و افول قهرمان داستان، در یک اثر کمدی، سازوکار زندگی سطحی و رفتار روزمره مردم ، مورد توجه قرار می‌گیرد. کمدی موقعیت‌های ساده‌ و رفتارهای ظاهری را که درباره تمام انسان هاس آن جامعه مصداق دارد، به نمایش می‌گذارد. موقعیت‌هایی که با نشان دادن رفتارهای متعارض و متناقض آدم‌ها و نمایش این تضادها همگان را متوجه واقعیت‌هایی می‌کند که از بس به ما نزدیک هستند، به چشم نمی‌آیند. درست مثل صدای امواج دریا برای ساحل نشینان. به همین دلیل مجموعه‌های طنز و حتی بخش‌های کوتاه سرگرمی در برنامه های تلوزیونی،یکی از پر مخاطب ترین گونه‌های مورد علاقه مردم در سراسر جهان بوده و هست. با نگاهی اجمالی به تولید برنامه‌های سرگرم کننده و طنز در تلویزیون که با سختی ها و مشکلات بسیاری مواجهه هستند ،می بینیم که ساخت این گونه برنامه‌ ها طی دو دهه اخیر، گاه موفق و گاهی نیز بدون تاثیر بر بیننده و ایجاد موج خاص به حیات ضعیف خود ادامه داده‌است. این طیف برنامه‌ها با توجه به نیاز جامعه به ترویج شادی و لبخند در زندگی ،از نظر مخاطب عام، مطلوب به‌نظر می‌رسد، اما ضرورت ساخت برنامه ها به خصوص سریال های نوروزی، با توجه به اهمیت این سنت و آیین مهم، به همراه  اقبال و پاسخ‌گویی به نیاز مخاطببی‌شک باید با نوآوری و خلاقیت سازندگان همراه باشد. از سویی تماشاگراین نوع برنامه های مفرح و شاد، بعد از مدت کوتاهی، کم‌کم  به‌دنبال حرفی نو برای شنیدن و تصویری جذاب‌تر خواهد بود.این تصویرسازی های جذاب کلامی و بصری باید با نوآوری‌های آوانگارد (پیشرو) به‌همراه باشد. بنابراین مجموعه ها و سریال‌هایی موفق بودند که بتوانند حرفی تازه و نو به مردم بزنند.چرا که مخاطب ما دیگر آن مخاطب دهه شصت و هفتاد نیست و خوراک متناسب با این عصر تکنولوژی و ارتباطات نیاز دارد.

طنز پردازان مهمی در جهان هستند که همگی متفق القول به سختی کار طنز و کمدی پرداخته اند.ساخت و تولید طنز به مراتب پیچیده‌تر و سخت‌تر از کارهای اجتماعی و ملودرام خانوادگی است. در مجموعه های ملودرام جدی چون قرار نیست شوخی صورت بگیرد و کسی نیز به سبب شغل یا لهجه‌اش، ویژگی خاصی داشته باشد،یا رفتار و موقعیتی مد نظر باشد که بتوان آن را به طنز نمایش داد، با یک قصه بدون حاشیه روبه‌روییم اما در این میان مرزی به باریکی یک تار مو وجود دارد. چه چیزی باعث خنده بیننده می شود؟ او به تضاد می‌خندد؛ تضاد در موقعیت ها و رفتارها، به واقعیت‌هایی که برعکس شده  ولی خلافش را عمل می‌کند. برای تک‌تک این موقعیت‌ها باید بستری باشد که اصل آن همان شخصیت است که به سختی و به ندرت تیمی یا نویسنده ای می تواند موفق از این آزمون سخت سربلند بیرون بیاید.

مجموعه قرعه به کارگردانی برزو نیک نژاد نیز به طنز موقعیت و رفتار در جامعه می پردازد .البته در کارنامه هنری آقای نیک نژاد مجموعه و فیلم های موفقی هست .قرعه از کارهای اخیرایشان است که به خوبی شخصیت پردازی شده و تمامی کاراکتر ها و تیپ های این داستان ملموس و آشنا برای مردم هستند و مخاطبان ما به راحتی می توانند با این افراد  ارتباط برقرار کنند و حتی همذات پنداری کنند.

برزو نیک نژاد از کارگردانانی است که طنز را خوب می‌شناسد. او با آگاهی به سمت این ژانر حرکت می‌کند و سریال‌هایی که در کارنامه هنری خود دارد، جزو موفق‌ترین سریال‌های این سال‌های اخیر بوده است.او هرگز از  مخاطب به زور خنده نمی‌گیرد. دلیل خنده‌ها را به مخاطب می‌شناساند و مخاطب از روی آگاهی خنده بر لب می‌آورد و این کار باعث می‌شود مخاطب با موقعیت‌ها و لحظات داستان ارتباط برقرار کند.

گزارش: مهرداد نصرتی