زعفران به عنوان محصول استراتژیك استان خراسان از اهمیت بالایی در توسعه كشاورزی برخوردار است و به همین دلیل نیز بررسی اثرات پدیده های مختلف بر عملكرد این محصول بسیار حیاتی خواهد بود. از جمله این پدیده ها اثرات تغییر اقلیم است كه به طور مستقیم اثراتی روی پارامترهای اقلیمی خواهد گذاشت.
میانگین نیاز آبی زعفران در استان خراسان روند افزایشی به خود خواهد گرفت؛ به طوری كه از 52/425 میلی متر به 61/487 میلی متر در سال خواهد رسید. به طور كلی، تغییر اقلیم اثرات منفی روی نیاز آبی زعفران در استان خواهد داشت كه پراكنش این افزایش در مناطق مختلف استان متفاوت است.
به منظور بررسی اثرات تغییر اقلیم روی نیاز آبی زعفران، از خروجی چهار مدل اقلیمی شناخته شده با نام های CGCMT47، ECHAM50M، ECHO_G و HADGEM1 استفاده شد که این استفاده تحت سناریوهای A1B، A2، B1 صورت پذیرفت که همگی آنها متعلق به پایگاه داده های استانداردی با نام CCCMA هستند.
پارامترهای اقلیمی نظیر بارش و متوسط درجه حرارت ماهانه طی سال های 2014-1992 و 2040-2014 میلادی به ترتیب به عنوان دوره پایه و دوره آینده از این پایگاه داده استخراج شد. برای محاسبه نیاز آبی زعفران از روش تورنت وایت بهره گرفته شد.
به منظور تعیین دقت مدل های اقلیمی، هم بستگی میان آمار مشاهداتی و خروجی مدل های اقلیمی انجام شد که نتایج نشان داد كه مدل CGCMT47 تحت سناریوی A1B از دقت بالاتری نسبت به سایر مدل ها برخوردار است. هم چنین مشخص شد که تمامی مناطق مستعد استان در كشت زعفران در سال 2040 میلادی با افزایش نیاز آبی مواجه خواهند شد.
به طور كلی، میانگین افزایش نیاز آبی در استان در انتهای فصل كشت در سال 2040 میلادی برابر با 67 میلی متر پیش بینی شد. شهر بیرجند با 95 میلی متر افزایش نیاز آبی، بیشترین تغییرات را در میان شهرهای استان داشته است. هم چنین شهرستان قائن كه قطب تولید زعفران استان به شمار می رود، با افزایش 40 میلی متری مواجه خواهد شد.
میانگین نیاز آبی زعفران در استان خراسان روند افزایشی به خود خواهد گرفت؛ به طوری كه از 52/425 میلی متر به 61/487 میلی متر در سال خواهد رسید. به طور كلی، تغییر اقلیم اثرات منفی روی نیاز آبی زعفران در استان خواهد داشت كه پراكنش این افزایش در مناطق مختلف استان متفاوت است. اتخاذ راهكارهای كاهش اثرات تغییر اقلیم و سازگاری با شرایط اقلیمی می تواند برای تخفیف اثرات مدنظر قرار گیرد.
منبع: احمد جعفرزاده، عباس خاشعی سیوكی و علی شهیدی، 1394. مدل سازی اثرات تغییر اقلیم روی نیاز آبی زعفران در خراسان جنوبی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، دو فصلنامه پژوهش های زعفران، سال سوم، شماره 2.
No tags for this post.