خطرات نگهداری داروهای مازاد خانگی
دکتر طلعت قانع در گفتگو با مهر، اظهارداشت: متاسفانه در بسیاری از موارد پس از مراجعه به پزشک و تجویز دارو، داروهای دریافت شده به صورت کامل مصرف نمی شوند. و با تاسف بیشتر، عده ای تصور می کنند که می توانند این قبیل داروها را برای روز مبادا در منزل نگهداری کنند که به دلایل زیادی، نگرشی خطرناک و نادرست تلقی می شود.
وی با اشاره به جمع آوری و انبار داروهای اضافی در قفسه و یا جعبه های دارویی، آشپزخانه و یا یخچال منازل، گفت: به علت اینکه به محض خروج دارو از داروخانه، شرایط نگهداری دارو از کنترل خارج می شود، داروخانه ها به هیچ عنوان مجاز به تحویل گرفتن داروی اضافی از بیماران نیستند.
قانع ادامه داد: صرفا در برخی مواقع و بنا به ضرورت، پایگاه های جمعیت هلال احمر جمع آوری این قبیل داروهای بلااستفاده را برعهده می گیرند.
وی گفت: گرچه داروها نقش موثری در درمان بسیاری از بیماری ها دارند ولی هنگامی که دیگر نیازی به آنها نباشد ضروری است که برای جلوگیری از ایجاد ضرر آنها به دیگران، داروها به شکل مناسبی معدوم شوند.
دبیر ستاد مركزی اطلاع رسانی داروها و سموم سازمان غذا و دارو، به روش های صحیح انهدام داروهای تاریخ گذشته و یا مصرف نشده اشاره کرد و گفت: نظافت کلی عید، زمان مناسبی است تا در هر منزلی، به قفسه یا جعبه دارویی سری بزنیم و به آن سر و سامان دهیم.
وی با عنوان این مطلب که در برخی کشورها روند مشخصی برای بازگرداندن دارو وجود دارد، تاکید کرد: از آنجا که در کشور ما این سیستم وجود ندارد، ما می توانیم از روش های ساده برای دور ریختن دارو از طریق زباله منزل استفاده کنیم.
قانع در همین ارتباط افزود: داروها را بدون خرد کردن قرص ها و کپسول ها، از بسته بندی اصلی خارج نمایید و با مواد ناخوشایندی مانند تفاله چای مخلوط کنید. مخلوط را در کیسه پلاستیکی دربسته قرار دهید و سپس داخل سطل زباله بیندازید. مخلوط حاصل را می توانید همچنین در قوطی حلبی خالی یا دیگر ظروف مشابه بریزید تا از نشت دارو یا ریختن آن به بیرون از سطل زباله جلوگیری شود.
وی ادامه داد: شربت ها و سوسپانسیون ها را در فاضلاب ریخته و بطری آن را در زباله دان بیندازید. ضمن اینکه قبل از دور انداختن بطری خالی دارو، دستور مصرف روی آن را برای جلوگیری از مصرف نابجا مخدوش نمایید.
دبیر ستاد مركزی اطلاع رسانی داروها و سموم سازمان غذا و دارو، گفت: تعداد کمی از داروها هستند که ممکن است ذاتاً خطرناک باشند یا با مصرف تنها یک دوز در فردی که دارو به او تعلق ندارد، کشنده باشند. برای جلوگیری از مصرف این مواد توسط کودکان، حیوانات خانگی یا دیگر افراد، به محض اینکه دیگر مورد نیاز نباشند باید سریعاً از طریق فاضلاب دور ریخته شوند. مانند چسب پوستی فنتانیل که برای تسکین درد مصرف می شود و باید به محض خاتمه مدت مصرف، آن را داخل فاضلاب توالت انداخت تا از مصرف اتفاقی آن جلوگیری شود.
قانع به مسکن های مخدر اشاره کرد و افزود: داروهایی مانند فنتانیل، مورفین، بوپره نورفین، متیل فنیدیت، مپریدین، دیازپام، متادون، هیدرومورفون، اکسی مورفون، اکسی کودون، باید به طور کامل نابود شوند.
وی توصیح کرد: چنانچه شرکت سازنده دارو، روشی را برای معدوم سازی دارو روی بسته بندی آن ذکر کرده است باید بر اساس آن عمل نمایید.
قانع تاکید کرد: داروها را به دوستان خود ندهید چرا که پزشک بر اساس سابقه بیماری شما دارو را برای خود شما تجویز کرده است و دارویی که برای شما موثر بوده است چه بسا برای دیگری خطرناک باشد.
وی با بیان این مطلب که اگر راه صحیح دور ریختن دارو را نمی دانید از یک داروساز سئوال نمایید، گفت: بر اساس ملاحظات زیست محیطی محققان، از آنجا که تاکنون عارضه ای ناشی از باقیمانده دارو در محیط زیست انسان و خصوصاً آب ملاحظه نشده است، ریختن داروها در فاضلاب بلامانع است.
قانع ادامه داد: در داخل اسپری داروهای استنشاقی که جهت درمان بیماری هایی مانند آسم و بیماری انسدادی ریوی موجودند، موادی به نام پروپلانت وجود دارد. این مواد گازهای بی اثری مانند کلرو فلوروکربن هستند که به عنوان حامل دارو محسوب می شوند و آزاد سازی آنها منجر به صدمه لایه ازون خواهد شد. از سال ۲۰۱۳ مقرر شده است که این ماده با ترکیبات دوستدار محیط جایگزین شود.
پوکه این اسپری ها در صورتی که سوراخ شوند و یا داخل آتش و یا کوره زباله سوز قرار گیرند می تواند خطرناک باشد. نحوه صحیح انهدام این پوکه ها را از سیستم بازیافت زباله می توان جویا شد.
