به تستهای روان شناسی در فضاهای مجازی اعتماد نکنید
دکتر پروانه صفایی مقدم روان شناس بالینی در این خصوص گفت :در روان شناسی تستهای مختلفی برای سنجش زوایای گوناگون شخصیت واستعدادیابی وجود دارد. شناسایی رقبت تحصیلی افراد،میزان خلاقیت ،استعداد یابی ،شخصیت شناسی وسنجش سلامت روانی افراد از طریق اینگونه تستها سنجیده می‌شود.معمولا اغلب تستهای مورد استفاده در مراکز روان شناسی مطابق با شرایط جامعه ما طراحی شده واز پیش نتایج آن سنجیده می‌شود.
نوع دیگری از این تستها اغلب در فضاهای مجازی منتشر می‌شوند وقاعدتا مفاهیمی که در فضاهای مجازی ردوبدل می‌شوند در دنیای واقعی کاربردی ندارند. اغلب افراد دوست دارند در دنیای مجازی مسائل دیگری را کشف کنند که در دنیای واقعی کمتر با آن روبرو هستند.عده ای از افراد هم از این موضوع استفاده کرده وبرای بالا بردن جذابیت این فضاها اینگونه تستها را انتشار می‌دهند.
تستهای چند وجهی
وی افزود: بطور نمونه برخی از این تستها به این صورت است که با رسم اشکالی دو وجهی از افراد می‌خواهند که اولین تصویری که در شکل می‌بینند را بیان کنند و سپس تفاسیری از این طریق کرده وافراد را متقاعد می‌کنند که شما بطور نمونه کل گرا هستید یا جزئی نگر ویا هردو وحتی ممکن است از این طریق به افراد گفته شود که چه شخصیتی دارند.لازم به ذکر است که این تستها جنبه بازاری دارند هرچند نمی‌توان گفت به هیچ عنوان تفاسیر این تستها صحت ندارند لیکن جنبه نسبی و اینکه صددرصد درست باشند را قطعا نخواهند داشت.
تستهای معتبر روان شناختی کدامند؟
این روان شناس بالینی ضمن بیان این نکته که تستهای معتبری که شامل یک سری اشکال هستند در روان شناسی وجود دارد اظهار داشت: این تستها برای کودکان تحت عنوان تستهای «اندریافت موضوع» کاربرد دارند که شامل یک سری تصاویر هستند و بر روی عده زیادی برآورد شده اند که با اعتبار وروایی خاصی وجود دارند.
تستهای روشاخ هم نوع دیگری از این تستهای روان شناسی معتبر هستند که بصورت اشکالی با لکه‌های جوهر بوده وهر فرد بر طبق شخصیتی خاص به شکلی این اشکال را براورد می‌کند.البته لازم به ذکر است که مبحث شخصیت شناسی به گونه‌ای نیست که بتوان با بیان این اشکال تنها اقدام به تعریف شخصیت افراد نمود.زیرا شخصیت افراد گسترده ووسیع است وپارامترهای مختلفی در تعیین آن دخالت دارد از جمله اینکه فرد چگونه تفکر می‌کند ،درک وبررسی او از مفاهیم چگونه است ،یا دهه‌های مختلف زندگی او چگونه سپری شده وموقعیت زندگی او چگونه است،درحال حاضر در چه شرایطی تصاویر تست را براورد می‌کند ومهمتر اینکه تفسیر تست توسط چه کسی صورت می‌گیرد ؟آیا این فرد روان شناس است ویا فردی عامی است؟پس اگر افراد قصد دارند پی به زوایای شخصیت خود ببرند بهتر است از طریق یک متخصص اقدام به این کار کنند.
تستهای کاربردی پیش از ازدواج
دکتر صفایی مقدم در ادامه گفت: پرسشی که از جانب اغلب افراد مطرح می‌شود این است که آیا تستهای روان شناسی کاربردی هستند و پاسخ آنهاقابل استناد است؟ پاسخ این پرسش این است که نمی‌توان انتظار داشت که تمامی فاکتورهای شناختی صددرصد درست هستند ، ولی می‌توانیم بگوییم بطور نسبی پاسخگوی خیلی از موارد بوده ونتایج خوبی از آنها می‌توان برداشت کرد.بطور نمونه در خصوص تستهای پیش از ازدواج می‌توان برداشتهای خوبی داشت ومعمولا چند عامل مکمل یکدیگر هستند؛ یکی از این تستها تست شخصیت است که از طریق آن می‌توان دریافت که شخص چه ابعاد وجودی دارد وآیا دوطرف با ویژگیهای شخصیتی هم همخونی دارند یا خیر.مورد دیگر تستی است که میزان خلق را می‌سنجد و اینکه به لحاظ شرایط خلقی زوج می‌توانند همدیگر را پذیرا باشند یا خیر.پس از این تستهایی که مقیاس عشق و رضایت زناشویی را می‌سنجند وبه بررسی این موضوع می‌پردازند که توقعات دوطرف از یکدیگر در زندگی شامل چه مواردی می‌شود.
تفسیر تست تنها ملاک تشخیص ما نیست و در کنار این کار مصاحبه بالینی با فرد وگرفتن شرح حال از وی ضرورت دارد.
هوش هیجانی
وی افزود: یکی دیگر از تستهای موثر در زندگی شخصی وحرفه افراد تست هوش هیجانی است ؛ در گذشته گفته می‌شد،افراد باید تحصیلات بالای دانشگاهی ویا معدل بالا داشته باشند که گفته شود موفق هستند لیکن در حال حاضر اثبات شده است که ما معمولا از هوش عقلانی مان 20درصد در موفقیتهای کاری وزندگی بهره می‌گیریم درحالیکه آنچه باعث موفقیت در زندگی خانوادگی و شرایط کاری ما می‌شود 80 درصد هوش هیجانی است. بنابراین سنجش هوش هیجانی حائز اهمیت است.
دلایل رد تستهای موجود در فضای مجازی
دکتر صفایی مقدم ضمن اشاره به تنوع پاسخهای مربوط به تستها در فضای مجازی عنوان کرد: اغلب افراد در دنیای مجازی دنبال تنوع هستند وممکن است فرد در طی یک روز تستهای مختلف را امتحان کند وبرای تستهای تصویری متفاوت پاسخی خاص را انتخاب کند وزمانیکه این پاسخها را در کنار هم قرار می‌دهیم بجای اینکه پاسخها مشابه باشند متفاوت هستند ؛این مساله بیان گر این موضوع است که مگر می‌شود شخصیت یک فرد در یک لحظه با تستهای متفاوت پاسخهای متفاوت بدهد،به همین دلیل این مساله نشان می‌دهند که این تستها معتبر نیستند.
نتیجه تست تنها ملاک نیست
وی در پاسخ به این پرسش خبرنگار سیناپرس که آیا تنها با تفسیر تست می‌توان شخصیت افراد را سنجید گفت: تفسیر تست تنها ملاک تشخیص ما نیست و در کنار این کار مصاحبه بالینی با مراجع وگرفتن شرح حال از وی ضرورت دارد. گاهی مواقع ممکن است پاسخ سوالات متناسب با مصاحبه بالینی نباشد وفرد سوال را درک نکرده باشد زیرا گاها این سوالات دو پهلو هستند وروان شناس مصاحبه را با نتایج تست مقایسه می‌کند ومتوجه می‌شود این نتایج با هم انطباق ندارد وممکن است تست را دوباره اجرا کند وشرایط اعتبار را بدست آورد .پس نتیجه می‌گیریم که تفسیر اینگونه تستها هم باید بدست متخصص مربوطه باشد.
سودجویی از افراد
این عضو انجمن روان شناسان بالینی در انتها اظهار داشت: متأسفانه در بازار نرم افزارهای مختلفی تحت عنوان تستهای روان شناسی وجود دارند وافرادیکه تخصص روان شناسی ندارند اقدام به سودجویی کرده واقدام به برگزاری سمینارهای روان شناسی می‌کنند واز این نرم افزارها استفاده می‌کنند.این قبیل سمینارها در مدت زمان کوتاهی برای فرد موثر واقع می‌شود وافراد احساس انرژی وسرزندگی می‌کنند لیکن مدت زمان تأثیر کوتاه بوده وفرد احساس می‌کند به شرایط قبلی بازگشته است.لازم به ذکر است تغییر خلق وخوی افراد نیاز به کار بیشتری داشته و نمی‌توان با برگزاری یک تا دوجلسه تغییر مثبتی در افراد ایجاد کرد.در مورد این تستها هم وضع به این صورت است وافراد به شخصه نمی‌توانند از این تستها استفاده کنند وملاکهایی نظیر زمان گرفتن تست،محیط ومطابقت با هنجارهای موجود در جامعه باید در سوالات لحاظ شود.مضاف بر اینکه مفهوم شخصیت شناسی بسیار گسترده تر از این است که تنها با سنجش از طریق تست قابل شناسایی باشد
گزارش : اعظم صفائی
No tags for this post.
این تست ها بیشتر جنبه فان و سرگرمی و دارن و نباید زیاد جدی گرفته بشن