کمپین دستان سخنگو
یکی از راهکارهای اجرایی که سازمان های ملی و بین المللی برای جلب توجه عمومی و افزایش آگاهی های مردم و سیاستگذاران در مورد بیماری های مختلف در پیش می گیرند، انتخاب یک روز ملی یا جهانی است.
چهارم فوریه (15 بهمن ماه) هر سال در تقویم سلامت، روز جهانی سرطان نام گذاری شده است و از همین رو انجمن جهانی سرطان و سازمان جهانی بهداشت همه ساله در این روز برنامه ها و شعارهایی برای مبارزه با سرطان در نظر می گیرند که شعار «ما می توانیم. من می توانم» (We can- I can) از سوی این انجمن و سازمان برای سال های 2016 تا 2018 انتخاب شده است. هدف از انتخاب این شعار، مشارکت فردی و گروهی در امر مبارزه با سرطان بوده است.
انجمن جهانی سرطان از تمام حامیان مبارزه با این بیماری خواسته است که شعار «ما می توانیم. من می توانم» را روی کف دست خود بنویسند، از آن عکس بگیرند و در شبکه های مجازی منتشر کنند تا این انجمن بعد از جمع آوری تصاویر، آنها را روی «دیوار حمایت» در سایت www.world cancer day.org به نمایش بگذارد. هدف از این کمپین، حمایت از بیماران سرطانی و پشتیبانی از تمام اقداماتی است که با ابتلا به سرطان مبارزه می کنند.
هر سال در این روز با تمرکز بر شعاری ویژه تلاش می شود با برگزاری سمینارها و اجرای برنامه های مختلف آموزشی در سرتاسر دنیا به جنبه های مختلف این بیماری پرداخته شود و سطح آگاهی های عمومی مردم در مورد این بیماری افزایش یابد.
'ما می توانیم – من می توانم' مشخص می کند که همه ما به عنوان یک جمع و یا به صورت فردی چه اقدماتی می توانیم برای کاهش بار سرطان انجام دهیم. این شعار در واقع بیانگر نیاز به یک برنامه جامع کنترل سرطان به منظور بهبود پیشگیری از سرطان و مراقبت به ویژه در کشورهای کم درآمد و یا با درآمد متوسط است.
نتیجه مطالعات متعدد نشان می دهد که پیشگیری از بروز سرطان به کاهش چشمگیر هزینه های سرسام آور درمان سرطان در سرانه بهداشتی – درمانی کشورهای توسعه یافته منجر می شود که این صرفه جویی را می توان در جهت افزایش تخت های بیمارستانی و ساخت مراکز درمانی با استانداردهای روز دنیا هزینه و یا به نوعی سرمایه گذاری مجدد کرد.
*** سرطان واقعیت تلخ زندگی مدرن
سرطان واقعیتی تلخ در زندگی صنعتی و مدرن امروزی و یکی از علت های اصلی مرگ و میر در سرتاسر دنیا است که باید با اتخاذ تدابیر ویژه و افزایش خودآگاهی مردم از بروز این بیماری پیشگیری کنیم تا جمعیت سالم بیشتری در آینده داشته باشیم.
حدود 70 درصد مرگ های ناشی از سرطان در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد و این در حالی است که مرگ و میر در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته که روند افزایشی را طی کرده اند، به خوبی تحت کنترل در آمده است. به عنوان مثال در 40 سال گذشته سرطان معده در کشورهای غربی جزء 10 سرطان اول بود اما با توجه به پیشرفت های علمی، خودآگاهی و خود مراقبتی مردم در کشورهای غربی این سرطان بسیار خوب کنترل و مهار شده است.
اما با پیگیری اخبار مرتبط با این حوزه در ایران، به صورت مکرر می شنویم که در کشورمان شاهد افزایش ابتلا به انواع سرطان در اقشار جامعه هستیم. در ایران طبق آخرین آمار اعلام شده، هر سال از هر 100 هزار نفر، 145 نفر به سرطان مبتلا می شوند که دو هزار میلیارد تومان هزینه آن است و با توجه به روند افزایشی آن و فاکتور سن و سالمندی توجه جدی به این بیماری از ضرورت ها است.
به گفته دست اندرکاران حوزه سلامت کشور، از 380 هزار مرگ سالیانه در کشور 92 هزار مورد آن مرتبط به سکته قلبی، 43 هزار مورد مربوط به سکته مغزی، 1000 مرگ مربوط به حوادث و 30 هزار مورد نیز مربوط به سرطان است.
هرچند این بیماری یکی از مهمترین عوامل مرگ و میر در دنیا است و طبق آمار آخرین آمار سازمان جهانی بهداشت، در سال 2012 عامل مرگ بیش از هشت میلیون نفر بود، اما زمانی که روند کاهش شیوع سرطان را در کشورهای توسعه یافته دنبال می کنیم، به این نکته قابل تامل بر می خوریم که نقش آموزش همگانی و آگاهی اقشار جامعه بسیار پررنگ و موثر عمل کرده است.
***اگر به دنبال یک شروع تازه هستید، از همین حالا اقدام کنید
در تعریف بیماری سرطان می توان گفت که اصولا در اثر ابتلا به این بیماری، سلول ها در یک عضو و یا ارگان از بدن دچار جهش ژنتیکی شده و در نتیجه تکثیر، از کنترل خارج می شوند و یا حتی ممکن است در قسمت های دیگری از بدن پخش شوند.
در سال های اخیر عوامل محیطی و تغییرات سبک زندگی موجب شده است که ژن ها در بدن انسان سرطان را ایجاد کنند و هیچ سرطانی به وجود نمی آید، مگر این که تغییر ژنی در بدن حاصل شود؛ مانند سیگار کشیدن، تغذیه نامناسب، کم تحرکی و استرس که هر یک می تواند عواملی برای ابتلا به سرطان محسوب شوند.
اهدافی که سیاستگذاران سلامت کشورها در برنامه های خود در این حوزه دنبال می کنند، نخست کاهش و یا حذف کردن عامل های شناخته شده سرطانزای محیطی موجود در کشورهای مختلف و هدف دوم، اشاعه هر چه بیشتر آموزش های متنوع و مداوم برای افزایش سطح آگاهی و بالا بردن دانش عمومی جامعه درباره آلاینده های گوناگون، چگونگی دوری از برخورد با فاکتورهای محیطی سرطانزا یا شناخت و جلوگیری از انجام رفتارهای پرخطر در این زمینه است.
**سیگار را ترک کنید
ترک سیگار بهترین رویکرد برای حفظ سلامتی است. به خاطر سلامت خود و عزیزانتان که به شما اتکا می کنند، تصمیم بگیرید از مصرف دخانیات که عامل بیش از 40 سرطان پیش رونده است، پرهیز کنید تا بتوانید بر طول و عرض زندگی خود بیافزایید.
به یاد داشته باشید اگر 10 سال از ترک شما می گذرد خطر مرگ ناشی از سرطان ریه در شما 50 درصد کمتر از سیگاری ها است. خطر ابتلا به سرطان دهان، گلو، مری، مثانه، کلیه، و لوزالمعده نیز در شما کاهش می یابد.
** وزن خود را در حالت ایده آل نگاه دارید
داشتن وزن متعادل و ایده ال یکی دیگر از اقداماتی است که می توان برای پیشگری از سرطان انجام داد. 47 میلیون نفر در ایران رژیم غذایی ناسالم دارند. اضافه وزن و چاقی باعث بروز دیابت، سرطان و انواع سکته های مغزی و قلبی می شود. زمانی که سلول چربی به وجود آمد، دیگر نمی توان آن را از بین برد و صرفا امکان کوچک کردن آن وجود دارد. ما باید میزان کالری مواد غذایی را بدانیم و هر آنچه را می خوریم، محاسبه کنیم.
در واقع رژیم غذایی کم چرب، کم نمک و سرشار از مواد غذایی ارگانیک تاثیر بسزایی در کاهش موارد ابتلا به انواع سرطان دارد و نتیجه مطالعات اخیر محققان نشان می دهد که کاهش وزن افراد به همراه رژیم غذایی مناسب در کاهش بروز و سهولت درمان سرطان سینه تاثیر بسزایی دارد.
** از غذاهای گیاهی بیشتر استفاده کنید
یک رژیم غذایی سالم همراه با میوه و سبزیجات می تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند. مصرف گوشت قرمز را محدود کنید و از خوردن گوشت های سرخ کرده بپرهیزید. مصرف گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده به طور قابل توجهی خطر سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد.
رژیم غذایی DASH برای ششمین سال متوالی در سال 2016 عنوان بهترین رژیم غذایی این پایگاه را به خود اختصاص داده است.
توصیه محققان در رژیم غذایی DASH، مصرف مقدار زیاد میوه، سبزی، غلات سبوس دار، محصولات لبنی کم چرب، روغن سبزی و حبوبات و ممنوعیت مصرف نوشیدنی های شیرین و چربی های اشباع شده است.
*** تحرک بیشتر؛ نشستن کمتر
یک بار برای همیشه این توصیه ها را از حد شعار خارج کرده و به آن عمل کنید و هر هفته 3 مرتبه و هر بار 30 تا 45 دقیقه ورزش کنید به نحوی که ضربان قلب شما افزایش یابد.
انجام پیاده روی روزانه به میزان حداقل 30 دقیقه علاوه بر شادابی جسمی و روحی برای افراد موجب افزایش طول عمر، کاهش موارد ابتلا به انواع سرطان و نهایتا افزایش کیفیت زندگی می شود.
** از پوست خود محافظت کنید
مهمترین علت شناخته شده در ایجاد سرطان پوست، تابش نور آفتاب و نیز آفتاب سوختگی است. لذا می توان با مصرف کرم های ضدآفتاب، پوشش کافی بدن و استفاده از کلاه و عینک آفتابی از ایجاد سرطان پوست جلوگیری کرد.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) با اشاره به این که سرطان پوست به شدت افزایش یافته است، اعلام کرد: حفاظت از پوست بدن مهمترین اقدام برای دوری از بیماری های پوستی است. از ساعت 11 صبح تا سه بعد از ظهر از نور مستقیم خورشید پرهیز کنید، زیرا پرتو فرابنفش خورشید (UV) در این زمان در بیشترین حد خود است. در این مدت زمانی حتی نشستن در سایه نیز بی خطر نیست، زیرا بازتاب نور خورشید این پرتو را به بدن منتقل می کند. همچنین با پوشیدن لباسی مناسب خود را از پرتو فرابنفش خورشید نجات دهید.
کرم های پوست مناسب برای خود تعیین و تهیه کنید. این کرم ها در مقابل پرتو فرابنفش خورشید واکنش های مختلفی نشان می دهند. به هنگام خرید این کرم ها توجه داشته باشید که آنها دارای فیلتر ویژه در مقابل پرتو فرابنفش A باشند. این پرتو در کنار خطرات دیگر عامل اصلی برای ایجاد سرطان پوست است.
**محافظت از خود در برابر عفونت ها
عفونت هپاتیت B خطر ابتلا به سرطان کبد را افزایش می دهد. با دکتر خود در مورد این که آیا هپاتیت B یا واکسن HPV یک ایده خوب برای شما است، گفت و گو کنید.
** هورمون درمانی
در زنان، جایگزینی هورمون درمانی برای یائسگی یا قرص های ضدبارداری خطر ابتلا به برخی سرطان ها را افزایش می دهد.
** غربالگری
آزمایش های غربالگری سرطان کمک مهمی در پیشگیری از سرطان می کند. در واقع برنامه تشخیص زودهنگام برای سرطان به طور قابل توجهی می تواند بار سرطان در همه کشورها را کاهش دهد. سرطان سینه شایع ترین سرطان در میان زنان و سرطان معده نیز شایع ترین سرطان در میان مردان شناخته شده است.
***سرطان به روایت آمار
– براساس آمارهای سازمان بهداشت جهانی، سالانه بیش از 8 میلیون نفر در سراسر جهان بر اثر ابتلا به یکی از انواع سرطان، جان خود را از دست می دهند.
– سرطان های معده، کبد، کولون و پستان، بیشترین آمار مرگ و میر در اثر سرطان را به خود اختصاص داده اند.
– بیش از 30 درصدِ مرگ و میرهای ناشی از سرطان در اثر پیروی از سبک زندگی و الگوی غذایی نادرست مانند اضافه وزن، کاهش مصرف میوه ها و سبزی های تازه، کاهش میزان فعالیت های فیزیکی روزانه و استعمال الکل و دخانیات است.
-مصرف دخانیات، عامل 22 درصد از مرگ و میرهای ناشی از سرطان و 71 درصد از مرگ و میرهای ناشی از سرطان ریه در سراسر جهان است.
-حدود 80 درصد از مرگ و میرهای ناشی از سرطان در کشورهایی با درآمد متوسط و پایین اتفاق می افتد.
-پیش بینی می شود که میزان مرگ و میر در اثر ابتلا به سرطان در سال 2030 به 13.1 میلیون نفر در سراسر جهان برسد.
– بیش از 60 درصدِ موارد ابتلا به سرطان ها با داشتن فعالیت فیزیکی کافی در طول روز، مصرف 5 وعده میوه و سبزی تازه، پرهیز از استعمال دخانیات و پیروی از یک سبک زندگی سلامت، قابل پیشگیری هستند.
***پویش ملی مبارزه با سرطان در ایران
دکتر نصیر دهقان نویسنده و مدرس دانشگاه در حوزه مدیریت و مهارت زندگی در گفت وگو با خبرنگار علمی ایرنا با اشاره به پویش ملی مبارزه با سرطان که از هشتم تا 15 بهمن ماه در ایران برگزار می شود، گفت: سرطان با خود مراقبتی و امید قابل پیشگیری و درمان است. گروه های هدف این پویش مردم به ویژه نوجوانان و جوانان، بیماران و خانواده های انها هستند.
این فلوشیپ ترک سیگار گفت، پیام این پویش به این شرح است:
*سرطان قابل پیشگیری است، سهم شما ازعلل قابل پیشگیری مرگ ناشی از سرطان، 50 تا 70 درصد است
*روش های خودمراقبتی برای پیشگیری اولیه از سرطان را بشناسید
*علایم هشداردهنده سرطان را بشناسید و هر چه سرطان زودتر تشخیص داده شود، درمان پذیرتر است
* زندگی روانی- معنوی و اجتماعی سالم، یعنی ابتلای کمتر به سرطان
* خود و دیگران را دوست بدارید
* شما برای تامین، حفظ و ارتقای سلامت خود، خانواده و اطرافیان مسولیت فردی، خانوادگی و اجتماعی دارید
*باورهای نادرست را کنار بگذارید و به دیگران امید بدهید: دستکم نیمی از سرطان ها درمان پذیرند
*اولین پک سیگار، شما را به دنیای دود وارد می کند؛ دنیایی که پیدا کردن راه خروج از آن دشوار است
* با مصرف قلیان، غول درون شیشه را بیرون نکشید
* به جای فست فودها، غذاهای سالم پرانرژی تهیه و مصرف کنید
** گیاهان موثر در پیگیری از ابتلا به سرطان
محققان با مطالعه روی بسیاری از گیاهان، تاثیر آنها را در زمینه پیشگیری از سرطان بررسی کرده اند و حتی امیدوار هستند که درآینده بتوانند بیش از قبل از گیاهان برای درمان سرطان بهره بگیرند.
دکتر دهقان با اشاره به مهمترین گیاهانی که در پیشگیری از بروز سرطان تاثیر دارند، گفت: ابتدا باید به گیاه نام آشنای چای سبز اشاره کرد که می تواند در پیشگیری از انواع سرطان های سینه، معده و پوست تاثیر گذار باشد.
وی افزود: نتایج آزمایش های بالینی متعدد نشان می دهد که عصاره دانه انگور نیز می تواند با سرطان سینه، معده، روده بزرگ، پروستات و ریه مقابله کند.
وی ادامه داد: گیاه موثر دیگر رازیانه است؛ نتیجه تحقیقات در سال های اخیر نشان می دهد که خوردن رازیانه می تواند تا حد زیادی از ابتلا به بیماری سرطان جلوگیری کند. رازیانه گیاهی پاییزی است اما در سایر فصول سال نیز می توان آن را به صورت چای مصرف کرد.
این گیاه سرشار از ویتامین ث، کلسیم، پتاسیم و فیبر است و روی استحکام استخوان ها نیز اثر مثبتی دارد. اما مهمترین تاثیر رازیانه افزایش شیر مادران و همچنین جلوگیری از ابتلا به سرطان سینه است. این گیاه دارای مقادیری استروژن است و به همین دلیل برای جلوگیری از سرطان سینه و همچنین جلوگیری از رشد سلول های سرطانی نیز بسیار مفید است.
به گزارش ایرنا، دکتر دهقان ادامه داد: همچنین گیاه آلوئه ورا از بروز سرطان پیشگیری و با آن مقابله می کند. نتایج یک پژوهش در ژاپن نشان می دهد که مصرف آلوئه ورا تعداد سلول های سرطانی را در ناحیه ی کبد کاهش می دهد.
به گفته دکتر دهقان، مارچوبه یک گیاه موثر دیگر است. اخیرا مجله سرطان مقاله ای درباره اثرات مفید مارچوبه برای درمان سرطان به چاپ رساند. در واقع مشاهده شده که مارچوبه یکی از مهمترین گیاهان در درمان و توقف رشد سلول های سرطانی در بدن است.
