تحقیقات کانی شناسی در کانسار گمیش تپه
كانسار روی، سرب، مس (نقره) گمیش تپه در شمال باختری كمربند آتشفشانی نفوذی ارومیه، دختر و در 90 كیلومتری جنوب غرب زنجان قرار دارد. رخنمون های سنگی منطقه معدنی شامل توالی های آتشفشانی رسوبی و رسوبی الیگومیوسن، گنبد نیمه ژرف داسیتی و آتشفشانی های ریوداسیتی پلیوسن و دایك هایی با تركیب آندزیت پورفیری است.
می توان گفت که شواهد میانبارهای سیال، برش های گرمابی، بافت های نواری- قشرگون- كلوفرمی و سیلیس های بی شكل نشان می دهند كه پدیده جوشش، عامل اصلی در ناپایداری این كمپلكس ها و ته نشینی كانه ها بوده است.
كانه زایی اصلی در كانسار گمیش تپه در امتداد گسل و شكستگی های عادی با روند شمال شرقی جنوب غربی رخ داده كه به سه مرحله برش های گرمابی، رگه، رگچه های سیلیسی، سولفیدی و سیلیسی – سولفیدی – كربناتی و رگه، رگچه های تاخیری نواری غنی از سیلیس و اسپكیولاریت قابل تقسیم است.
سنگ های میزبان كانه زایی شامل كریستال لیتیك توف داسیتی، گنبد نیمه ژرف داسیتی و به ویژه توف اسیدی است. پاراژنز كانی شناسی در این كانسار از پیریت، آرسنوپیریت، كالكوپیریت، بورنیت، گالن، اسفالریت فقیر از آهن، تتراهدریت، تنانتیت و اسپكیولاریت تشكیل شده است.
دگرسانی های مهم در منطقه معدنی شامل دگرسانی های سیلیسی، سیلیسی – سولفیدی، سریسیتی، كربناتی، آرژیلی و پروپیلیتی است. با توجه به الگوی توزیع و پراكندگی عناصر در نمونه های مواد معدنی، در میان فلزات پایه، بالاترین تمركز عناصر مربوط به روی، سرب، مس و نقره است. میانگین عیار عناصر در رگه های كانه دار، 6 درصد روی، 4 درصد سرب، 2 درصد مس، 88 ppm نقره و 44 ppb طلا است.
بر پایه مطالعات ریزدماسنجی میانبارهای سیال بلورهای كوارتز مربوط به مرحله اول و دوم كانه زایی، دمای همگن شدگی 260 تا 367 درجه سانتی گراد، درجه شوری 1/ 9 تا 9/ 16 درصد معادل وزنی نمك طعام و ژرفای تقریبی كانه زایی 956 متر در زیر سطح ایستابی دیرین، به دست آمده است.
با توجه به درجه شوری میانبارهای سیال كانسار گمیش تپه و میزان بالای فلزات پایه، به نظر می رسد كمپلكس اصلی حمل كننده فلزات پایه و نقره، كمپلكس های كلریدی هستند. به این ترتیب می توان گفت که شواهد میانبارهای سیال، برش های گرمابی، بافت های نواری- قشرگون- كلوفرمی و سیلیس های بی شكل نشان می دهند كه پدیده جوشش، عامل اصلی در ناپایداری این كمپلكس ها و ته نشینی كانه ها بوده است.
منبع: طوبی صالحی، مجید قادری، نعمت اله رشیدنژاد عمران، 1394. كانه زایی اپی حرارتی فلزات پایه- نقره در كانسار گمیش تپه، جنوب غرب زنجان، فصلنامه علوم زمین، سال بیست و پنجم، شماره 97.
No tags for this post.
