کاربرد هورمون های گیاهی در توانمندسازی گیاه برنج مقابل کم آبی
روند های زیست محیطی نشان می دهند که در آینده نه چندان دور، تامین آب برای شرب و همچنین برای مصارف کشاورزی کاری بسیار مشکل خواهد بود. از این رو یافتن راه هایی که با استفاده از آن ها بتوان با میزان آب کمتر، تولیدات کشاورزی را به میزان مورد نیاز تامین کرد، روز به روز حیاتی تر می شود.
در بین عوامل محیطی مختلف که بر کاهش تولیدات کشاورزی اثرگذار هستند، کمبود آب یا اصطلاحا «خشکی» مهم ترین عامل می باشد. روند تغییرات اقلیمی به گونه ای است که احتمال بروز این پدیده یعنی خشکی در سال های آینده بیشتر و بیشتر می شود به گونه ای که طبق برخی برآوردها، تا سال 2050 ممکن است بیش از نصف مناطق قابل کشت و کار دنیا تحت تاثیر خشکی و همچنین شوری قرار گیرند.
در پیش بودن چنین رویدادی، لزوم آماده سازی بخش های کشاورزی دنیا را جهت مقابله با آن بیش از پیش نشان می دهد. هم اکنون محققان کشاورزی در گوشه و کنار دنیا، در تلاشند تا با یافتن راه های موثر، توان بقا و تولید گیاهان زراعی را در مقابل خشکی و سایر تنش های محیطی بالاتر ببرند. در این راستا هورمون گیاهی به عنوان یکی از موثرترین ابزارها شناخته می شوند.
گروهی از محققان کشورمان از دانشگاه گیلان اثربخشی دو نوع هورمون گیاهی با نام های «ایندول استیک اسید» یا IAA و همچنین «کاینتین» را جهت افزایش مقاومت گیاه برنج به خشکی مورد مطالعه قرار داده اند.
در این پژوهش که نتایج آن در مجله علوم زراعی ایران شماره زمستان 93 منتشر گردیده است، در سال 1392 آزمایشی چند عاملی به انجام رسیده است. در این آزمایش اثر هورمون های گیاهی مذکور از طریق محلول پاشی بر روی گیاهچه های 4 رقم مختلف برنج تحت عناوین «سپیدرود»، «خزر»، «غریب» و «آپلند IR83750-131-1» مورد بررسی قرار گرفته است.
نتایج آزمایش نشان داده که گیاه برنج در مرحله گیاهچه ای دارای حساسیت بالایی به تنش خشکی است و این تنش آثار منفی متعددی روی صفات مختلف گیاهی آن دارد. طی وقوع تنش خشکی، میزان آب قابل دسترس برای گیاه در خاک کاهش می یابد و این موضوع باعث کاهش توانایی گیاه در جذب آب شده و در نتیجه تعادل آبی گیاه از دست می رود.
ولی با محلول پاشی هورمون های IAA و کاینتین، میزان تاثیر منفی تنش خشکی بر رقم های برنج مورد مطالعه کاهش معنی داری نشان داده است. هر دو هورمون موفق به بهبود شرایط ارقام برنج در مواجهه با کم آبی شده اند، ولی هورمون IAA توانسته است اثربخشی بیشتری به خصوص برای رقم برنج آپلند داشته باشد.
پژوهشگران مجری این مطالعه، اعلام نموده اند که به طور کلی ارقام آپلند و سپیدرود نسبت به دو رقم دیگر برنج، دارای تحمل قابل قبولی نسبت به خشکی و کم آبی می باشند و استفاده از هورمون های IAA و کاینتین نیز منجر به بهبود شرایط رشدی آن ها می شود.
برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را ببینید.
No tags for this post.
