کنترل فشارخون به کمک «رفتار برنامه‌ریزی‌شده»
شیوع بالاي پرفشاري خون در سراسر جهان و عوارض جدیي که این بیماری براي ارگان هاي بدن به وجود می آورد، آن را به مشکل بهداشتی عمده ای برای کلیه جوامع تبدیل کرده است. بیماري هاي قلبی- عروقی به عنوان اولین عامل مرگ و میر در جهان شناخته می شوند و پرفشاري خون نیزخود به عنوان عمده ترین عامل خطر برای بیماري هاي قلبی-عروقی به حساب می آید که البته قابل اصلاح، پیشگیري و کنترل می باشد. مطابق تعریف پزشکان، هنگامی که فشار خون سیستولیک در شخصی 14 سانتی متر جیوه یا بالاتربوده و فشار خون دیاستولیک 9 سانتی متر جیوه یا بالاترباشد، آن شخص مبتلا به پرفشاری خون است.
آموزش به بیمار مبتلا به پرفشاری خون و خانواده وي، یک بخش مهم از درمان می باشد. به نحوي که در اکثر بیماران، بدون آموزش مناسب، دستیابی به اهداف درمانی میسر نخواهد بود. بر این اساس، مطالعه براي انتخاب روش آموزشی مناسب و مؤثّر، لازم و ضروري است و در این خصوص انتخاب الگوي آموزشی مناسب، اولین گام در فرآیند طراحی برنامه آموزشی به حساب می آید.
تئوري رفتار برنامه ریزی شده (TPB) یکی از مدل هاي شناختی برنامه ریزي شده اجتماعی برای تغییر رفتار است که بر اساس آن ، مهم ترین عامل تعیین کننده رفتار را قصد فرد می داند واز منظر آن، قصد فرد، تحت تأثیر سه سازه نگرش، هنجارهاي انتزاعی و کنترل رفتاري درك شده می باشد. گروهی از محققین دانشگاه علوم پزشکی بیرجند به منظور بررسی برنامه آموزشی مبتنی بر این تئوری، پژوهشی را به انجام رسانده اند. 
نتایج این پژوهش که بر روی 110 نفر از بیماران مبتلا به پرفشاري خون شهرستان زیرکوه استان خراسان جنوبی انجام شده، نشان می دهد که با بهره گیري از آموزشی که بر پایه تئوري رفتار برنامه ریزي شده طراحی گردیده و بر روي عوامل مهم روانشناختی و ایجاد یا تغییر رفتار تأکید می نماید، می توان نگرش فرد نسبت به فشار خون، هنجارهاي انتزاعی، کنترل و قصد رفتار را بهبود بخشید. بر این اساس هر زمان که بیماران، آگاهی کافی و صحیح به همراه نگرش مثبت نسبت به قابل کنترل بودن فشار خون را به دست آورند، در جهت اتخاذ رفتارهاي سالم تصمیم می گیرند.
با توجه به نتایج مثبت به دست آمده در این پژوهش، محققین مجری آن پیشنهاد نموده اند که از این تئوري در برنامه هاي آموزشی سطوح مختلف پیشگیري از فشار خون استفاده گردد.
گفتنی است نتایج پژوهش فوق الذکر به صورت مقاله ای علمی پژوهشی در مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند دوره 22 شماره 3 به چاپ رسیده است.
منبع: حسینی سورند، ع.، میری، م. و شریف زاده، غ. 1394. برنامه آموزشی مبتنی بر تئوري رفتار برنامه ریزي شده و تأثیر آن بر سازه هاي تئوري در بیماران مبتلا به پرفشاري خون. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، دوره 22، شماره 3: 208-199.
No tags for this post.
