ریشه یابی کانی شناسی در اسکارن خونی اصفهان

اسکارن ها به عنوان مواردی مهم در علوم زمین شناسی به ححساب می آیند و به همین دلیل نیز تحقیق بر روی اسکارن های ایران، یکی از موارد بسیار مهم مد نظر متخصصان بومی است. در همین راستا به تازگی تحقیقاتی در زمینه اسکارن خونی در اصفهان انجام شده است.

پدیده جوشش سبب افزایش محتوای آهن و فشار بخشی اكسیژن در مراحل پایانی تكوین این سامانه شده و سرانجام محتوای آندرادیت در محلول جامد گارنت را افزایش داده است.

اسكارن خونی در فاصله 220 كیلومتری شمال خاور اصفهان، در پهنه ساختاری ایران مركزی قرار دارد كه در همبری زبانه های كوچكی از توده نفوذی گرانیتوییدی نوع I كالكافی (به سن ائوسن بالایی- الیگوسن) با واحد مرمر- دولومیتی لاخ به سن پركامبرین گسترش یافته است.

اسكارن سازی متشكل از دو زیرپهنه درون اسكارن و برون اسكارن است. در این اسكارن ها كانه زایی گسترده ای رخ نداده است. زیرپهنه درون اسكارن گسترش محدود (از چند میلی متر تا چند سانتی متر) داشته و برون اسكارن بیشترین گسترش را دارد. درون اسكارن با گسترش گارنت های خودشكل در زمینه توده نفوذی در مجاورت بخش كربناتی کرد دارد. در مجاورت بلافصل آن، زیرپهنه درون اسكارن با تشكیل كانی های گارنت و پیروكسن در بخش كربناتی آغاز می شود و با گسترش وزوویانیت و فلوگوپیت در فواصل دورتر از محل همبری ادامه می یابد.

گارنت كانی فراوان موجود در این سامانه اسكارنی است و به شكل ها و اندازه های گوناگون در این سنگ ها دیده می شود. در این پژوهش به بررسی الگوی ناحیه بندی بلورهای گارنت در زیرپهنه اگزواسكارن، در همبری بلافصل توده نفوذی پرداخته شده است. این گارنت ها عمدتاً خودشكل و همسان گرد بوده و در مواردی بی شكل هستند و یا ناهمسان گردی نشان می دهند و عمدتاً دارای هسته غنی از گروسولار هستند كه به سمت حاشیه، با یك مرز واضح محتوای آندرادیت در آنها افزایش چشمگیری نشان می دهد.

بررسی های صورت گرفته توسط پژوهشگران، جوشش را به عنوان عامل اصلی این پدیده مطرح می سازد، به این صورت كه این پدیده سبب افزایش محتوای آهن و فشار بخشی اكسیژن در مراحل پایانی تكوین این سامانه شده و سرانجام محتوای آندرادیت در محلول جامد گارنت را افزایش داده است.

شایان ذکر است که عبارت اسکارن برای نخستین بار در زبان سوئدی . برگرفته از نام یک معدن در این کشور شکل گرفته است. این عبارت برای شرح دادن مفاهیم سنگ شناسی، به عنوان يک اصطلاح معدني به گانگ کالک سيليکاته نسبتا درشت که در آنها ذخاير آهن نیز وجود دارند، به کار برده می‌شود

منبع: سعیده رنجبر، سید محسن طباطبایی منش، محمدعلی مكی زاده، 1394. كانی شناسی گارنت در اسكارن خونی، شمال خاور انارك، استان اصفهان: شواهدی از تكوین یك سامانه گرمابی ، فصلنامه علوم زمین ، سال بیست و پنجم، شماره 97.

لینک منبع

No tags for this post.