بازیابی تمدن اسلامی باید تبیین شود

 مراسم اختتامیه هفته تمدن نوین اسلامی با حضور آیت‌الله علی‌اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام و المسلمین رضا غلامی رئیس مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا و آقای دکتر حسین سلیمی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی، روز دوشنبه مورخ 7 دی ماه در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

در این نشست، روسای هفت کمیسیون علمی هفته تمدن نوین اسلامی، گزارش‌های خود را درباره عملکرد کمیسیون های مربوط ارائه کردند.

حجت الاسلام و المسلمین علی ذوعلم، رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رئیس کمیسیون مبانی نظری تمدن نوین اسلامی، به عنوان نخستین گزارش، با اشاره به این موضوع که تمدن اسلامی جزء مهمترین و کلانترین بحثهای مطرح شده در جامعه علمی است، گفت: بحث تمدن نوین اسلامی یکی از مهمترین و کلانترین بحث های نظری است که در دستور کار مراکز علمی پژوهشی و پژوهشگاه ها قرار گرفت. در این زمینه 9 مقاله در کمیسیون مبانی نظری تمدن نوین اسلامی پذیرش شد که در کتاب چکیده مقالات چاپ شده است.

حجت الاسلام ذوعلم گفت: نکته ای که قابل عرض است آن است که تا ما تصوری از آنچه قرار است اتفاق افتد نداشته باشیم، تمام تلاش های علمی ما هر کدام جهت گیری خاصی خواهد داشت. تلقی بنده و دوستانی که در این جمع حضور دارند این است که اولاً تمدن مقوله ای ذومراتب است و ما میتوانیم مدنیت بشر در سیر تکاملی اش را واقعیتی بدانیم که از سرآغاز زندگی بشر شکل گرفته و دائماً روبه رشد و اثر بخشی بیشتر است. درنتیجه خود مدنیت دارای مراتب است و نکته دوم اینکه اسلامیت مدنیت نیز دارای مراتب خود است. یعنی نمیتوان گفت هیچ بهره ای ازتمدن اسلامی نبرده ایم. امروز مدنیتی که در جامعه ما یا جوامع اسلامی حاکم است لایه هایی از تمدن اسلامی است.

رییس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تأکید کرد: ما سرمایه‌های تمدنی ارزشمندی داریم که باید از آنها استفاده کنیم، قاعدتاً تمدن یک مقوله متکثر است یعنی همانطورکه ما از تمدن ایرانی اسلامی صحبت میکنیم میتوانیم از تمدن در سایر مناطق اسلامی یا حتی غیر اسلامی نیز سخن بگوییم. همانطور که امروزه ما تا حد زیادی متأثر از تمدن غرب شده ایم، این ظرفیت و توانمندی را داریم تا غربی ها را متآثر از تمدن اسلامی کنیم. عقلانیتی که در تمدن نوین اسلامی وجود دارد حتماً با تلاشها و مجاهدت های ما باید به خیریت برسد و در کاهش بحرانهای غرب موثر واقع شود. چون گستره جغرافیایی تمدن اسلامی فقط جهان اسلام نیست.

وی ادامه داد: همانطور که گفته شد، لزوماً نباید در مباحث نظری بمانیم و باید راهی به مسائل عینی بجوییم تا به تولید و بازآفرینی و ارتقاء دانش های تمدنی و تحول در علوم انسانی یا یک مدل تمدنی جدید برسیم که الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در آن خود را نشان دهد. با توجه به این نکات فرآیند ها را اصلاح و باز تعریف کرده و راهبردها و برنامه ی جدید ارائه نماییم که این امر هم تدریجاً حاصل خواهد شد.

رئیس کمیسیون مبانی نظری تمدن نوین اسلامی با اشاره به پیروزی انقلاب اسلامی که نقطه تحولی برای رشد و پیشرفت اسلام است، گفت: مقابله ما با غرب باید مقابله فکری و تمدنی باشد که ناشی از مبانی نظری متفاوت و نگرش و جهان بینی متفاوت است. ریشه و جوهره تمدن اسلامی، جوهره تهاجمی نیست و نمی تواند باشد بلکه، دعوت به خیر، امر به معروف و نهی از منکر و مقابله با ظالم و دفاع از مظلوم را وظیفه خود می داند.

حجت الاسلام ذوعلم ابراز کرد: تمدن نوین اسلامی فکر و مباحث عمیقی است که باید به صورت علمی به آن بپردازیم تا مسائل را روشن تر کنیم، امیدواریم به همگرایی اندیشه بین نخبگان برسیم. برای هفته تمدن نوین اسلامی باید جنبه بین المللی در نظر بگیریم زیرا این امر در فضای نخبگان جهان مطرح است و ما باید وجوه تمدن اسلامی را در دنیا ایجاد کنیم. این هم افزایی باید در جهان اسلام و حتی خارج از جهان اسلام صورت گیرد تا بتوانیم این جریان فرهیخته و ارزشمند را سرآغاز جریان فکری و علمی قرار دهیم و این آغازی برای تمدن مطلوب و جهان مهدوی باشد.

 

گفتنی است این مراسم روز دوشنبه مورخ 7 دی ماه در دانشگاه علامه طباطبایی (ره) برگزار شد و در پایان نیز از10 محقق برتر که مقاله‌های آنان به عنوان مقالات برگزیده انتخاب شده بود، تقدیر و جوایزی به ایشان اهدا شد.

 

 

No tags for this post.