میزان بقای نوزادان مبتلا به رتینوبلاستوم در ایران بیش از 90 درصد است
دبیر علمی بیست و پنجمین کنگره انجمن چشم پزشکی ایران با این توضیح که رتینوبلاستوم نوعی سرطان چشمی در بافت شبکیه چشم نوزادان است، افزود: به دلیل انجام غربالگری در دوران نوزادی و تشخیص به موقع، میزان بقای مبتلایان به این بیماری در ایران بیش از 90 درصد است.
دکتر 'مسعود ناصری پور' روز دوشنبه در نشست خبری بیست و پنجمین کنگره انجمن چشم پزشکی ایران اظهار کرد: رتینوبلاستوم نوزادی می تواند به صورت یک طرفه یا دوطرفه (یک چشم یا هر دو چشم) باشد و متوسط سن تشخیص این بیماری، 18 ماهگی است.
وی افزود: اگر بیماری دوطرفه باشد، در سن 12 ماهگی و اگر یک طرفه باشد، در سن 24 ماهگی تشخیص داده می شود.
ناصری پور گفت: میزان ابتلا به این بیماری براساس آمار جهانی یک نفر از هر 16 تا 18 هزار تولد زنده است و اگر بیماری به موقع تشخیص داده شود، می تواند علاوه بر حفظ بینایی، بافت چشم را نیز به طور کامل و طبیعی حفظ کرد.
فوق تخصص جراحی شبکیه و لیزر و فوق تخصص انکولوژی چشم اظهار کرد: شایع ترین علامت این بیماری مردمک سفید رنگ است که در صورت بروز این علامت، بیماری به موقع تشخیص داده می شود، علامت بعدی آن برق زدن چشم ها در تاریکی است و 70 درصد نیز دارای علامت انحراف چشم هستند، بنابراین والدین به محض مشاهده هرگونه اختلال در مردمک چشم باید کودکان خود را مورد معاینات چشم پزشکی قرار دهند.
ناصری پور گفت: به طور کلی شایع ترین تومورهایی که به چشم سرایت می کنند، تومورهای ثانویه هستند که عمدتا از دو منشا سرطان سینه در زنان و سرطان ریه در مردان به چشم ها سرایت می کند. همچنین ملانوم نیز که در بین نژاد سفید بیشتر دیده می شود و هر ساله بین شش تا هفت در یگ میلیون نفر را مبتلا می کند، می تواند منشا تومورهای چشمی باشد.
وی با بیان این که تمام درمان های رایج مرتبط با بیماری های چشمی در دنیا مانند شیمی درمانی های سیستماتیک، اعمال جراحی و روش های پیشرفته درمانی مانند جراحی های مغز در ایران نیز انجام می شود، افزود: تنها در مورد ژن درمانی مانند تمام دنیا اقدامات صورت گرفته در حد تحقیقاتی است و هنوز به مرحله بالین نرسیده است.
** تنبلی چشم
دبیر علمی بیست و پنجمین کنگره سالیانه انجمن چشم پزشکی ایران در ادامه این نشست در مورد تنبلی چشم کودکان گفت: این بیماری در پی همکاری مدارس و سازمان بهزیستی کشور و انجام غربالگری در مهدهای کودک و مدارس ابتدائی، به میزان قابل توجهی در کشور ما کاهش یافته است و موارد موجود نیز به دلیل مراجعه دیرهنگام به چشم پزشکان بوده است.
ناصری پور افزود: علاوه بر این غربالگری، چندین مورد غربالگری چشمی نیز در کشور صورت می گیرد که از جمله آن می توان به انجام غربالگری در بخش زایمان توسط فوق تخصصان نوزادان، انجام معاینات چشمی پس از سه ماهگی در صورت بروز انحراف چشم ها، غربالگری در برخی دانشگاه ها برای ورودی های تازه و انجام معاینات چشمی برای اعطای گواهی نامه رانندگی اشاره کرد.
وی ادامه داد: همچنین غربالگری های موردی برای مبتلایان به برخی بیماری ها مانند دیابت و آب سیاه (گلوکوم) نیز که بیشتر توصیه می شود پس از سن 40 سالگی به صورت دوره ای انجام شود، از این جمله است.
** عوارض چشمی ناشی از دیابت
دبیر علمی کنگره انجمن چشم پزشکی ایران در مورد عوارض چشمی ناشی از دیابت گفت: افتادگی پلک ها، افزایش خشکی چشم، احساس جسم خارجی در چشم، التهاب داخل چشم و آب مروارید (کاتاراکت) از شایع ترین عوارض چشمی دیابت به شمار می رود.
ناصری پور افزود: علاوه بر این موارد، مهمترین و خطرناک ترین عوارض چشمی دیابت، تاثیرات مخرب این بیماری بر بافت شبکیه است که می تواند منجر به کاهش بینایی و در موارد شدید منجر به نابینایی شود.
وی با بیان اینکه تاثیر دیابت بر شبکیه به دو مرحله غیرزایا و زایا تقسیم می شود، توضیح داد: در مرحله غیرزایا، شبکیه متورم و منجر به کاهش دید می شود و در مرحله زایا، به دلیل ترشح برخی مواد، رگ های اضافی ایجاد می شود؛ اگر این رگ ها روی عنبیه ایجاد شوند، آب سیاه شدید ایجاد می کنند و اگر روی شبکیه تشکیل شوند، سبب خونریزی شبکیه می شوند.
ناصری پور با اشاره به شیوع بالای دیابت در بین جمعیت ایرانی (حدود 7 درصد جمعیت) اظهار کرد: به دنبال شیوع زیاد دیابت، طبیعی است که عوارض چشمی ناشی از آن نیز زیاد باشد و از آنجایی که این عوارض در مراحل اولیه بدون علامت هستند، لازم است مبتلایان به دیابت در کنار انجام معاینات دوره ای دیابت، معاینات چشمی را نیز انجام دهند.
وی ادامه داد: از آنجایی که دیابت نوع یک، ژنتیکی است و در سال های اولیه زندگی تشخیص داده می شود، عوارض کمتری برای بیمار به همراه دارد اما دیابت نوع دو به دلیل اینکه بیشتر در سنین میانسالی بروز می کند، ممکن است تا چند سال اول بیماری مشخص نباشد و با شدت یافتن عوارض، بیماری تشخیص داده شود.
ناصری پور به مبتلایان به دیابت که در معاینات چشم پزشکی مشخص شده است که بیماری چشمی ندارند، توصیه کرد که سالی یک بار و به دیابتی هایی که بیماری چشمی دارند، تاکید کرد هر سه یا 6 ماه یک بار معاینات تشخیصی چشم پزشکی را انجام دهند.
** سردردهای ناشی از بیماری های چشمی
فوق تخصص جراحی شبکیه و لیزر و فوق تخصص انکولوژی چشم اظهار کرد: بنا بر آمار جهانی کمتر از 10 درصد سردردها، ناشی از بیماری های چشمی هستند.
ناصری پور توضیح داد: عیوب انکساری اولین موردی است که سبب بروز سردردهایی با منشا چشمی می شوند؛ بیشتر افرادی که عیوب انکساری دارند به دلیل استفاده نکردن از عینک یا استفاده از عینک هایی با نمره نادرست به سردرد مبتلا می شوند.
وی افزود: همچنین افزایش فشار داخل چشم به ویژه در افراد دارای سن بالای 40 سال و افرادی که مبتلا به آب سیاه هستند و احساس مداوم جسم خارجی در چشم می تواند منجر به سردردهایی با منشا چشمی شوند.
به گفته ناصری پور، سردردها با منشا بیماری های چشمی محل به خصوصی ندارند و به صورت منتشر، گنگ و مبهم هستند.
** جراحی سومین راه برای رفع عیوب انکساری چشم
دبیر کنگره انجمن چشم پزشکی ایران بهترین، ساده ترین و مقرون به صرفه ترین روش رفع عیوب انکساری، استفاده از عینک و پس از آن استفاده از لنزهای تماسی (کنتکت لنز) است.
ناصری پور افزود: پس از این روش ها، می توان از جراحی های لیزیک یا لازک برای رفع این عیوب استفاده کرد؛ البته هیچگاه چشم پزشکان بیماران خود را به انجام این جراحی توصیه نمی کنند و جراحی هایی که در این زمینه صورت می گیرد، بنا به درخواست بیماران صورت می گیرد.
وی ادامه داد: جراحی لیزیک و لازک نیز مانند هر جراحی دیگر می تواند عوارضی به همراه داشته باشد که شایع ترین عارضه آن خشکی چشم است.
ناصری پور عیوب انکساری را شایع ترین اختلال چشمی و آب مروارید (کاتاراکت) را شایع ترین بیماری چشمی در جوامع دنیا از جمله ایران عنوان کرد.
دبیر علمی بیست و پنجمین کنگره سالیانه انجم چشم پزشکی ایران مهمترین محور برگزاری این کنگره را بیماری های قرنیه و عیوب انکساری عنوان کرد و گفت: این کنگره از 23 تا 26 آذرماه در مرکز همایش های بین المللی رازی برگزار می شود.
ناصری پور افزود: 220 سخنران از متخصصان داخل کشور و 18 میهمان خارجی از کشورهای آمریکا، انگلیس، کانادا، ژاپن و فنلاند در این کنگره به ایراد سخنرانی می پردازند.
به گزارش ایرنا، وی تعداد مقالات ارسالی به دبیرخانه این کنگره را 250 مقاله عنوان کرد و گفت: از این تعداد 100 مقاله به صورت سخنرانی ارایه می شود. ناصری پور برگزاری 29 کارگاه و هشت جلسه ارایه مقاله را از برنامه های این کنگره دانست و افزود: این کنگره برای گروه های چشم پزشکی 20 امتیاز، برای گروه پرستاری و اپتومتریست ها 14 امتیاز و برای روماتولوژیست ها و متخصصان بیهوشی 10 امتیاز بازآموزی دارد.به گفته وی، انتخابات انجمن چشم پزشکی ایران نیز به صورت الکترونیک در جریان این کنگره برگزار می شود.