ارتقای کیفیت زندگی درگرو دانشی که رسانه‌ها منتشر میکنند
دست‌اندرکاران حوزه رسانه از یک‌سو باید تلاش کنند داده‌ها و محتوای تخصصی را به زبان ساده و قابل‌فهم برای مخاطبان عرضه کنند و از سوی دیگر دقت داشته باشند به کیفیت تخصصی و علمی داده‌ها لطمه‌ای وارد نشود.البته نباید از این مهم غافل ماند که ارتقای کیفیت زندگی درگرو درک و دانش درست از وضع تمدنی جدید است که توسط رسانه‌ها نشر پیدا می‌کند و لازم است در این زمینه نشریات تخصصی وارد عمل شده و هر نشریه و رسانه بر اساس ماهیت خود به شیوه‌ای قابل‌فهم برای مخاطبان به انتشار و ترویج علم بپردازد. البته تعریف مخاطب هر نشریه و رسانه‌ای با نشریه و رسانه دیگر متفاوت بوده و این به اهداف و ضرورت راه‌اندازی آن نشریه یا رسانه بستگی دارد.
ضمن این‌که به نظر می‌رسد نشریات تخصصی در سه دهه اخیر جایگاه ویژه‌ای پیداکرده‌اند که این نکته مثبتی ارزیابی می‌شود، چراکه این نشریات از مهم‌ترین عوامل ترویج محتوای علمی هستند و وظیفه مهم قابل‌دسترس کردن اطلاعات علمی برای بخش عظیمی از گروه‌های اجتماعی و همگانی کردن داده‌های تخصصی را بر عهده‌دارند که این وظیفه باعث ترویج علم و تبدیل آن به فرهنگ می‌شود و در رسوخ علم در زندگی روزمره افراد نقش مؤثری دارند. در همه عرصه‌های تخصصی چه در کشور خودمان چه در دیگر کشورها شاهد توسعه نشریات تخصصی بوده‌ایم که در تلاش برای تأمین علاقه‌مندی‌های متفاوت مخاطبان هدف‌گیری شده‌اند.
ازاین‌رو می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که کار نشریات تخصصی کار به نسبت دشواری است و مفاهیمی که در قالب مجله‌ای در رسانه‌ها منعکس می‌شوند، باید ویژگی دوگانه‌ای داشته باشند. به این معنی که اصحاب رسانه و دست‌اندرکاران نشریات از یک‌طرف باید تلاش کنند داده‌ها و محتوای تخصصی را به زبان ساده و قابل‌فهم برای مخاطبان عرضه کنند و همچنین از سوی دیگر دقت داشته باشند که به کیفیت تخصصی و علمی داده‌ها لطمه‌ای وارد نشود. چراکه بارها و بارها شاهد این موضوع بوده‌ایم که داده‌های علمی پس از انتشار در نشریات، اعتبار خودشان را از دست می‌دهند، بنابراین کسانی که در یک رسانه علمی فعالیت میکنند و وظیفه ترویج انتشار مباحث علمی را بر عهده‌دارند باید این توانایی را داشته باشند که دیدگاه تخصصی علم را با جذابیت ژورنالیستی حرفه‌ای بیامیزند.
رسیدن به چنین وضعی که هم نشریات تخصصی جایگاه علمی خوبی داشته باشند و هم اصول ژورنالیسم حرفه‌ای را رعایت کنند مسئله‌ای است که به تقویت زیرساخت‌های آموزشی و علمی نیاز دارد و این همان موضوعی است که در کشور ما چندان تقویت نشده است.
به‌عبارت‌دیگر، افرادی که در نشریات و رسانه‌های علمی و تخصصی کشور دست‌به‌قلم هستند یا متخصص علمی هستند و از تکنیک‌های ژورنالیسم حرفه‌ای به‌صورت آکادمیک بهره نبرده‌اند یا روزنامه‌نگارانی هستند که دانش تخصصی رشته مرتبط با نشریه را ندارند. درحالی‌که ما برای نشریات تخصصی به تلفیقی از دانش این دو طیف احتیاج داریم که راه رسیدن به این هدف داشتن دوره‌های تخصصی در محیط تجربی است.
چراکه، این‌گونه مباحث تخصصی در محیط تجربی به دست می‌آید و در کلاس درس نمی‌توان انتظار داشت که افراد برای کار در یک نشریه علمی و تخصصی آموزش حرفه‌ای ببینند؛ بنابراین رسیدن به چنین شرایط ایده آلی به امکانات آزمایشگاهی و عملی برای دوره‌های فشرده نیاز دارد تا افراد با شرکت در این دوره‌ها هم دانش تخصصی رشته‌ای که قصد دارند در آن زمینه کار ژورنالیستی انجام دهند را بیاموزند و هم با تکنیک‌های کار خبر آشنا شوند.
نکته دیگری که توجه به آن از اهم واجبات است، ساده‌سازی زبان پیچیده علم و قابل‌درک کردن آن برای مخاطب و همچنین دسته‌بندی و ارائه جذاب آن به مخاطبان است که این موضوع از مسائلی است که در دوره‌های آموزشی گفته‌شده باید به آن توجه شود و این اقدامی است که در کشورهای پیشرفته دنیا در حال انجام است ما هم باید به‌طورجدی به آن بپردازیم.
دکتر محمدمهدی فرقانی/عضو هیأت علمی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی
No tags for this post.
