نقش پررنگ منابع متحرک در ایجاد پدیده وارونگی دما

محمد رستگاری در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در شرایط نرمال با هر هزار متر افزایش ارتفاع، شش درجه کاهش دما اتفاق می‌افتد که باعث سرد شدن هوای بالا و گرم شدن هوای پایین می‌شود، گفت: وقتی هوای گرم به سمت بالا و سطح سرد می‌رود نوعی تهویه عمودی در هوای سطح شهر اتفاق می‌افتد که این حرکت و جابه‌جایی دما و تهویه عمودی هوا برای کاهش آلودگی هوای شهر بسیار اهمیت دارد.

به گفته وی، وقتی کاهش دما به ازای افزایش ارتفاع اتفاق نیفتد، یا دما در دو بخش مساوی شود و یا حتی بالا گرم‌تر از پایین شود، تهویه عمودی دما رخ نمی‌دهد و در نتیجه آلودگی در سطح زمین تجمع پیدا کرده و به جای اینکه بالا سردتر باشد گرم‌تر می‌شود و به این شرایط "وارونگی دما" یا inversion گفته می‌شود که البته به غلط به وارونگی هوا معروف شده است.

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران با اشاره به اینکه وارونگی دما به عنوان یک پدیده طبیعی در فصول سرد سال بیشتر اتفاق می‌افتد، افزود: این پدیده بیشتر در فصل پاییز و دی‌ماه رخ می‌دهد، البته تعداد وقوع پدیده وارونگی و مدت زمان طول کشیدن آن در هر بار نیز مسائل مهمی هستند.

رستگاری با بیان اینکه آلودگی هوا به دو عامل اصلی شرایط جوی و طبیعی و آلاینده‌های ناشی از فعالیت انسان وابسته است، گفت: زمانی که وارونگی دما اتفاق می‌افتد، قطعا افزایش آلاینده‌ها را خواهیم داشت و در این شرایط میزان آلاینده‌ جمع شده در محیط، بسته به میزان آلودگی ناشی از عوامل انسان‌ساز است.

وی با اشاره به اینکه در پدیده وارونگی دما عوامل طبیعی نقش کمتری دارند، افزود: عوامل انسان ساخت در این پدیده تاثیر بسیاری دارد، بدین ترتیب که آلاینده‌های تولیدشده توسط انسان در هوا گیر می‌کند و امکان خارج شدن از هوا ندارد و در نتیجه میزان آلاینده‌های ما بالا می‌رود.

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران با بیان اینکه عوامل ایجاد آلودگی شامل منابع متحرک و ثابت است، اظهار کرد: منابع متحرک شامل خودرو، موتور سیکلت‌، هواپیما و … است که هرچه تکنولوژی‌ها، خودروی تولید شده و سوخت مورد مصرف خودرو به‌روز‌تر باشد، میزان آلودگی این منابع متحرک نیز کمتر خواهد بود، همچنین در نیمه دوم سال که پدیده وارونگی دما رخ می‌دهد، بیش‌تر آلودگی به منابع متحرک و در نیمه اول سال بیشتر آلودگی به پدیده‌هایی با منشا طبیعی چون گرد و غبار مربوط است.

وی با اشاره به اینکه زمانی که وارونگی دما داشته باشیم و منابع آلاینده هم آلودگی زیادی تولید کنند، به شدت آلودگی بالا می‌رود و به شرایط به حد بسیار ناسالم و خطرناک می‌رسد، گفت: از سال 92 به بعد اقدامات اثرگذاری شامل بهبود کیفیت سوخت و رسیدن استاندارد خودروهای تولیدی و وارداتی به استاندارد یورو4 و گازسوز شدن نیروگاه‌ها و کارخانجات انجام شده که در نتیجه میزان آلاینده‌ها کمتر شده و تعداد روزهای ناسالم هم نسبت به سال 90 و 91 کمتر شده است.

No tags for this post.