ایرانی ها 17 برابر بیشتر از اروپایی ها انرژی مصرف می کنند
بر اساس آنالیزهای انجام شده توسط شبکه ردپای جهانی (Global Footprint Network)، در حال حاضر جمعیت جهان معادل 1.6ظرفیت زیستی کره زمین را در سال مصرف می کند و این به آن معنا است که براساس تجزیه و تحلیل تقاضای جمعیت جهان از کره زمین در سال 2015 انسان ها ذخیره سالانه منابع طبیعی را در کمتر از هشت ماه اول سال تمام کرده اند.
به گزارش ایرنا، ظرفیت زیستی به معنای توانایی کلی یک اکوسیستم برای حفظ شرایط طبیعی اصلی خود است، این ظرفیت در کره زمین معادل11.9میلیارد هکتار جهانی است که سرانه آن حدود 2.7 هکتار در سال است.
این اعداد و ارقام نتیجه استفاده بی رویه و نادرست انسان ها از منابع طبیعی است از این رو کشورها را بر آن داشت تا فکری اساسی برای این موضوع کنند تا اینکه از دو سال گذشته روز 28 سپتامبر (6 مهر) را به عنوان روز جهانی مصرف کننده سبز نامگذاری کردند، در این روز سعی می شود تا فرهنگ محیط زیستی و نحوه صحیح مصرف منابع، آموزش و توسعه داده شود.
در ایران مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست معتقدند، استفاده از منابع در کشور بیش از ظرفیت زیستی آن است و آمارها نشان می دهد که وضعیت اکولوژیک به سمت ناپایداری در حرکت است.
سرانه ظرفیت زیستی کشور 0.9 و ردپای اکولوژیک 2.1 است یعنی میزان مصرف منابع زیستی و تاثیر آن بر محیط زیست بیش از دو برابر ظرفیت زیستی کشور است.
البته این وضعیت در تمام دنیا صدق می کند زیرا کارشناسان جهانی اعلام کرده اند انسانها تمام ذخیره منابع زمین در سال 2015 را در مدت 8 ماه مصرف کردند.
محمد درویش مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست به خبرنگار علمی ایرنا گفت: ایران به رغم اینکه از نظر اقتصادی در رده هفدهم دنیا قرار دارد اما جزو 10 کشور مصرف کننده دنیا نیز هست در صورتی که باید بین قدرت اقتصادی هر کشور و میزان سرانه مصرف یک توازن برقرار باشد.
وی افزود: کشورهایی مانند چین و ژاپن به رغم اینکه جزو 5 کشور اقتصادی دنیا هستند، اما جزو 10 کشور مصرف کننده دنیا نیستند و برخی دیگر از کشورها مانند ایران و آمریکا رتبه مصرفشان از رتبه های اقتصادی آنها بالاتر است، این نشاندهنده این است که در این حوزه با یک مشکل جدی روبرو هستیم.
درویش ادامه داد: تولید بیش از حد و خارج از استاندارد زباله، مصرف بی رویه کیسه های پلاستیکی و استفاده بیش از حد انرژی نشاندهنده این است که در کشور از منابع طبیعی بدون هیچ حد و مرزی استفاده می شود.
وی با بیان اینکه ایران یکی از کشورهایی است که به نسبت سرانه و جمعیت 78 میلیونی بیشتر مصرف می کند، گفت: ایرانی ها 17 برابر اروپایی ها به نسبت میانگین، انرژی مصرف می کنند به ویژه در حوزه سوخت های فسیلی که البته یک دلیل آن به جوازهای ساخت و سازها بر می گردد زیرا در صدور مجوز ساخت به هیچ عنوان به موضوع هدر رفت انرژی و لزوم استانداردهای لازم توجه نمی شود.
درویش در ادامه به میزان ضایعات کشاورزی در کشور اشاره کرد و افزود: در مجموع میزان ضایعات در بخش کشاورزی حدود 6 برابر استاندارد است یعنی به 30 درصد می رسد در صورتی که استاندارد ضایعات زیر5 درصد است.
وی ادامه داد: این به آن معنا است که ایرانی ها سالانه 27 میلیارد متر مکعب آب برای تولید غذا مصرف می کنند اما این میزان غذا به دست مصرف کننده نمی رسد از این رو این میزان آب هدر می رود.
درویش افزود:اگر 27میلیارد متر مکعب را با حدود 9 میلیارد متر مکعب نیاز شرب 78 میلیون ایرانی در سال مقایسه کنیم می بینم تقریبا حدود 3 برابر آبی که ایرانی ها در طول یکسال برای زنده ماندن نیاز دارند به دلیل ضایعات در بخش کشاورزی هدر می رود.
درویش گفت: از این رو برای جبران کمبود مواد غذایی اراضی کشاورزی گسترش یافت، سد سازی و انتقال آب بین حوضه ای در دستور کار قرار گرفت درصورتی که اگر می توانستیم بخش کشاورزی را ارتقای نرم افزاری می دادیم دیگر نیازی به گسترش اراضی کشاورزی، تخریب جنگل ها و مراتع، نابودی تالاب ها به بهانه سد سازی و تنش های اجتماعی به بهانه انتقال آب بین حوضه ای نبود.
وی تاکید کرد:بنابراین یک راهکار موثر و اصولی برای اینکه دورنمای بحران از سرزمین ایران دور شود این است که به سمت تغییر رفتار، فکر کردن و بعد مصرف کردن، سرمایه گذاری در بخش هایی که اکنون جزو پرمصرف ترین بخش های کشور شناخته می شوند حرکت کنیم تا به این ترتیب بتوانیم چیدمان توسعه را متناسب با توانمندی های واقعی اکولوژیکی کشور طراحی و روند کنونی را تغییر دهیم.
درویش اظهار کرد: آموزش نقش بسزایی در کاهش میزان مصرف در کشور دارد از این رو یکی از مهمترین برنامه های سازمان محیط زیست همکاری با آموزش و پرورش برای توسعه مدارس محیط زیستی و آموزش به ویژه در سنین زیر 9 سال است.
وی تاکید کرد: در تلاش برای متقاعد کردن وزارت آموزش و پرورش برای به رسمیت شناختن بسته های آموزشی خود در قالب مدارس محیط زیستی هستیم زیرا باید نسلی را پرورش دهیم که به محیط زیست وفادار باشد.
درویش با بیان اینکه در واقع این نسلی است که اگر درست پرورش یابد میزان تولید سرانه زباله آن کاهش می یابد گفت: سالانه هزار میلیارد تومان برای خلاص شدن از زباله ها در کشور هزینه می شود که این مبلغ چیزی حدود 50 برابر بودجه سازمان حفاظت محیط زیست است بنابراین اگر فقط همین یک نکته را بتوانیم اصلاح کنیم تا حد زیادی در هزینه ها صرفه جویی می شود.
وی در ادامه به فرسایش سالانه خاک در کشور اشاره کرد و گفت: خاک هم در کشور ما به علت برداشت نادرست به شدت در حال از بین رفتن است، میزان فرسایش خاک در کشور 3 برابر متوسط آسیا و بالاترین نرخ در دنیا است.
درویش تاکید کرد: مهمترین و کلیدی ترین کاری که سازمان حفاظت محیط زیست باید انجام دهد کمک به ارتقای سواد محیط زیستی و فهم اکولوژیکی تا تغییر رفتار بنیادی است که اجرای آن از مدارس و مهد کودک ها امکان پذیر است و این مساله نیاز به این دارد که وزارت آموزش و پرورش توجه به ملاحظات محیط زیستی را در صدر اولویت هایش قرار دهد.
