حفاظت از یوزهای پردیسان با نظارت مستمر کارشناس ایرلندی
شان مکویین اولین متخصص ایرلندی است که موفق به تکثیر یوزپلنگ در دنیا شده است، وی این کار را در ایرلند انجام داد و تاکنون به کشورهای زیادی دعوت شده است.دلبر و کوشکی دو یوزپلنگ آسیایی بعد از حدود 3 سال مطالعه، 13 دی ماه 93 به مرکز تحقیقاتی در پارک پردیسان تهران منتقل شدند.
هومن جوکار در گفت و گو با ایرنا افزود: دو یوزپلنگ نر ( کوشکی) و ماده ( دلبر) تحت نظر ' شان مکویین ' کارشناس بین المللی ایرلندی به پارک پردیسان منتقل شدند از این رو تمام حرکات این دو گونه ارزشمند به صورت روزانه تهیه و در صورت بروز هرگونه حرکت غیر عادی بلافاصله به این کارشناس بین المللی ارسال می شود.
وی اظهار کرد: در ایران تاکنون مطالعات زیادی درباره زندگی یوزپلنگ ها انجام نشده است بنابراین اطلاعات چندانی از آنها در دست نیست از این رو برای حصول اطمینان از سلامت کوشکی و دلبر به طور مداوم با شان مکویین در ارتباط هستیم.
جوکار درباره وضعیت این دو یوزپلنگ گفت: کوشکی و دلبر در سلامتی کامل به سر می برند و معرفی کردن و جدا کردن آنها به هم همچنان تکرار می شود تا زمانی که برای زادآوری آماده شوند.
وی افزود: نحوه زادآوری یوزپلنگ بسیار پیچیده و حساس است و فقط یک دوره 6 تا هفت روزه است و مساله مهم تشخیص همین روزها است که چون اطلاعات کافی در رفتار یوزها در دست نداریم نمی توانیم زمان را پیش بینی کنیم از این رو در دوره های مختلف به طور مداوم به هم معرفی می شوند.
جوکار ادامه داد: در آفریقا چون فصل ندارند هر یک تا یک ماه و نیم زادآوری انجام می شود اما چون ایران دارای فصل های مشخص است بنابراین الگوی رفتاری حیات وحش نیز متفاوت و تابع فصل است.
وی گفت: ممکن است در کشور ما در تابستان حالت آمادگی جنسی برای ماده به منظور جفت گیری به وجود نیاید در واقع اینها بخشی از کار است که نیاز به مطالعه دارد.
مدیر پروژه بین المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی افزود: اکنون که حدود 9 ماه از انتقال کوشکی و دلبر به پردیسان می گذرد هربار که در قفس هایشان باز می شود سریع دنبال هم می دوند و دور قفس می چرخند و تمام روز را با آرامش در کنار هم سپری می کنند.
وی ادامه داد: درابتدا که کنار هم قرار می گرفتند احساس رقابت می کردند از این رو از نزدیک شدن به هم واهمه داشتند زیرا نسبت به منابع غذایی خود احساس ناامنی می کردند اما اکنون دیگر حالتشان تغییر کرده و با اطمینان کامل به هم، روز را در کنار هم سپری می کنند.
جوکار گفت: اکنون به خوبی همدیگر را شناخته اند و یوز نر مدام در کنار فنس یوزماده در رفت و آمد است و منتظر باز شدن فنس به سر می برد.
وی افزود: زمان در کنار هم بودن آنها با توجه به شرایطشان تغییر می کند اما به طور متوسط هر بار که به هم معرفی می شوند حدود 48 ساعت کنار هم می مانند.
جوکار ادامه داد: در پایان هر روز از رفتار یوزها گزارشی تهیه و اگر تغییری در رفتار آنها دیده شود آنرا برای شان مکویین مخابره می کنیم اگر هم تغییر رفتار به حدی باشد که نیاز به گرفتن فیلم باشد این کار را انجام می دهیم و آنرا برای مکویین می فرستیم.
وی گفت: از نظر رفتاری یوز ماده در طول هفته یک وعده غذایی خودش را نمی خورد که برای ما نگران کننده بود اما وقتی گزارش آنرا برای مکویین فرستادیم گفت که وقتی هوا گرم می شود اینها میزان متابولیسم بدنشان را پایین می آورند بنابراین نیاز غذایی آنها نیز کم می شود.
جوکار افزود: یک روز شاهد شکار کلاغ توسط یوز ماده بودیم ، ابتدا با دست کلاغ را زد و وقتی به زمین افتاد آنرا به دندان گرفت و شروع دویدن به اطراف کرد اما کلاغ را نخورد و در نهایت آنرا رها کرد که بلافاصله بعد از آن کلاغ را از فنس خارج کردیم چون اطلاع نداشتیم که خوردن کلاغ مشکل ساز می شود یا نه از این رو در مکاتبه ای که با مکویین داشتیم گفت که این کار عادی است.
وی ادامه داد: مکویین گفت که حیوان می خواسته حس غریزی خود برای شکار را تمرین کند از این روز جای نگرانی نیست.
مدیر پروژه بین المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی درباره نحوه تغذیه کوشکی و دلبر گفت: سه روز در هفته غذای زنده می خورند که خرگوش است و در فنشان رها می شود، دو روز مرغ پوست کنده و یک روز هم بز با پشم و استخوان می خورند، یک روز نیز بدون غذا هستند.
دلبر یوزپلنگ ماده حدود سه سال گذشته و کوشکی یوز نر حدود 7 سال گذشته به اسارت درآمدند و به ترتیب در استان سمنان پارک ملی توران و خراسان شمالی پناهگاه حیات وحش میاندشت در اسارت به سر می بردند.
هر دو گونه ارزشمند در زمان اسارت حدود 4 ماه داشتند که به علت غفلت برخی انسان ها از مادر خود جدا و به اسارت در آمدند که ایده ایجاد مرکز تحقیقات یوزپلنگ آسیایی بعد از اسارت دلبر شکل گرفت و بعد از تحقیقات و بررسی های لازم اعتباری حدود 600 میلیون تومان در نظر گرفته شد.
یوزپلنگ آسیایی گونه ای در خطر انقراض است که فقط در ایران وجود دارد و بنابر آخرین آمار اعلام شده اکنون حدود 50 قلاده یوزپلنگ آسیایی در کشور وجود دارد، از آنجا که این یوزپلنگ فقط در ایران زندگی می کند از این رو به آن یوزپلنگ ایرانی هم می گویند.
