دکتر حسین محمودی، عضو هیات علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی در گفتگو با سیناپرس گفت: در حال حاضر اهمیت محصولات کشاورزی ارگانیک و کشاورزی اگرواکولوژی( شاخه ای از کشاورزی پايدار) از منظر سلامت و حفظ محیط زیست کاملا اثبات شده است. تحقیقات ثابت کرده اند که ارزش تغذیه ای محصولات ارگانیک بیشتر از دیگر محصولات رایج کشاورزی است و آنها نقش موثری در پیشگیری از بیماری های دارند.
دکترای کشاورزی اگرواکولوژی افزود: اثرات سموم و کودهای شیمیایی از منظر محیط زیست نیز بسیار واضح است. اکنون بسیاری از منابع آبی کشور به علت نشت مواد شیمیایی آلوده شده اند.
وی اظهارداشت: آلودگی هوا قابل مشاهده است اما آلودگی خاک متاسفانه کمتر دیده می شود. در حال حاضر کشاورزی رایج نقش بسیار مهمی در آلودگی خاک دارد. اکنون منابع طبیعی مان به علت استفاده از این سموم کم توان شده اند.
وی ادامه داد: پس فرستادن محصولات ایرانی از جمله اتفاق هایی است که اخیرا شاهد آن بوده ایم. پیش از این نیز چنین اتفاقی رخ داده است. این مساله دلیل های متفاوتی دارد. در گذشته این محصولات را پس می فرستادند زیرا بقایای سموم بیش از حد بود یا در لیست ممنوعه قرار داشت. متاسفانه صادر کنندگان این محصولات دیر متوجه این موضوع شدند و نتوانستند بازار هدف را راضی نگه دارند. این مسائل نشان می دهد که ما نیاز به استاندارد سازی تولید محصولات کشاورزی مان داریم.
وی بیان کرد: کشاورزی ارگانیک نخستین سیستم کشاورزی است که استاندارد تعریف شده ای دارد. بر اساس این استاندارد می توان محصولات را تولید و جایگاه صادرات غیر نفتی مان در حوزه کشاورزی به کشورهای هدف مان از جمله اروپا و روسیه را ارتقا دهیم.
محمودی به سیناپرس گفت: اگر ما بتوانیم به منظور صادرات میزان تولید محصولات کشاورزی ارگانیک مان را افزایش دهیم، هیچکس نمی تواند محصولات ما را پس بفرستد زیرا میزان سمومش صفر است. همچنین می توانیم از کشاورزی ارگانیک برای کشاورزی رایج الگو برداری کرده و استاندارد خاصی درست کنیم که همخوانی زیادی با خواسته ها و پروتکل های کشورهای هدف داشته باشد. کشاورزی اگرواکولوژی و ارگانیک هردویشان می توانند در صادرات دست ما را بازتر کنند.
وی یادآورشد: اکنون کمتر از نیم درصد از سطح کل مزارع کشاورزی ایران ارگانیک است. این میزان با توجه به اینکه 80 درصد از مزارع کشور خرده مالکی، سنتی و معشیتی است، بسیار کم محسوب می شود. در صورتی که ما می توانیم با اعمال سیاست های ملی تشویقی و استفاده از یارانه های سبز به کشاورزان در این زمینه کمک کنیم. بسیاری از مزارع کشورمان با اندکی تلاش می توانند ارگانیک شوند اما متاسفانه اکنون این اتفاق در کشورمان رخ نداده است.
عضو هیات علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی خاطرنشان کرد: ما باید قانون ملی ارگانیک می داشتیم و نقش و وظیفه هر دستگاه اجرایی باید تعیین می شد اما متاسفانه به دلیل اینکه این قانون را نداریم، متولیان امر از وزارت کشاورزی تا محصولات فرآوری شده، سازمان غذا و دارو، سازمان استاندارد و … نقش های خودشان را خوب ایفا نمی کنند به همین دلیل ما اکنون از این قافله عقب مانده ایم.
وی به سیناپرس گفت: در حال حاضر دو بازار داخلی و صادراتی برای کشاورزی ارگانیک وجود دارد. خوشبختانه وضع بازار داخلی نسبت به یک دهه اخیر بسیار بهتر شده زیرا مردم نسبت به این محصولات آگاه تر شده اند و میزان آن قشر از مردمی که تمایل به استفاده از این محصولات دارند، افزایش پیدا کرده است. فعالان مختلف این عرصه نیز طی سال های اخیر تلاش فراوانی برای ترویج این مساله در کشور کرده اند. هرچند اکنون بازارمان محدود اما خوب است.
دکترای کشاورزی اگرواکولوژی افزود: اکنون ایران در میان کشورهای منطقه در جایگاه مطلوبی به سر می برد اما مساله این است که کشورهای دیگر یا در حال حاضر عرصه کشاورزی ندارند یا در جنگ به سر می برند. کشور عراق نیز توان رقابتی با ایران ندارد اما ترکیه همیشه رقیب اصلی به حساب می آید و قطعا در کشاورزی ارگانیک از ما بسیار رتبه بالاتری دارد.
عضو هیات علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی اظهارداشت: همیشه تقاضای بازار صادراتی ما ده برابر داخلی است اما متاسفانه عرضه به اندازه کافی نداریم. اکنون کشورهای اروپایی به ویژه آلمان و اتریش تقاضای بسیار بالایی برای گیاهان دارویی ارگانیک دارند زیرا قانون اتحادیه اروپا تغییر پیدا کرده است. طبق این قانون باید کشورها میزان مصرف داروهای شیمیایی را کاهش دهند و داروهای گیاهی را جایگزین آن کنند. اتحادیه اروپا اکنون برای سلامت جامعه خودش پیشگام شده است.
وی در پایان گفت: در حال حاضر به دلیل اینکه خواستگاه گیاهان دارویی در کشورهای اروپایی زیاد نیست و عموما داروهای مورد نیازشان در کشورهای آسیایی مانند ایران، چین و … یافت می شود، بسیار به کشورمان رجوع می کنند. هرچند ما هم اکنون به اندازه کافی گیاهان دارویی غیر ارگانیک صادر می کنیم اما تقاضا برای گیاهان ارگانیک بسیار بالاست. این در حالی است که ما از این فضای صادراتی که می تواند ارز وارد کشورمان کند، استفاده نمی کنیم.
گفتگو: فرزانه صدقی