دکتر کریم سلیمانی، استاد تمام سنجش از دور( ماهواره) در علوم محیطی و آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در گفتگو با سیناپرس گفت: یکی از بحث های فناوری جدید ماهواره ای، پایش تغییرات است یعنی ما اطلاعات را مانیتور کرده و بر مبنای بانک اطلاعاتی گذشته و حال، آینده را پیش بینی می کنیم. اکنون اخبار هواشناسی بر اساس فناوری ماهواره‌ای، فعل و انفعالات مربوط به توده های هوایی در حال حرکت قاره ها را طی چند روز آینده پیش بینی می کنند. نهایتا اعلام خواهند کرد بر فرض روز دوشنبه در قاره آسیا کشوری مانند ایران بارش شدید رخ می دهد و احتمال وقوع سیلاب وجود دارد.
عضو هیات مدیره انجمن سنجش از دور ایران افزود: پیش بینی وقوع سیلاب بر مبنای فناوری جدید ماهواره ای یک فرصت محسوب می شود زیرا بر اساس این اطلاعات می توانیم از قبل خودمان را آماده کنیم و تمهیداتی لازم برای کنترل این آب ها بیندیشیم. مثلا می توان با ایجاد سدهای زیرزمینی، کانال و … این آب های خطرناک و سیلاب ها را به سمت تالاب ها منتقل کنیم. اکنون کشور با بحران آب مواجه است در حالی که می توانیم این آب ها را برای آینده ذخیره کنیم.
عضو هیات مدیره انجمن مهندسی آب ایران اظهارداشت: تالاب میانکاله که یک زیستگاه بین المللی است و برای کشور اهمیت زیادی دارد، اکنون دچار چالش شده است. تغییرات سطح آب این تالاب و پیامدهای ناشی از تغییرات فیزیکی و شیمیایی آن برای مهاجران این زیستگاه از جمله پرندگان مشکلات زیادی ایجاد کرده است. 27 اسفند 1397 و اوایل فروردین 1398در این تالاب سیلاب رخ داد و بسیاری از شهرهای نزدیک به تالاب دچار آبگرفتگی شدید شدند. وقوع این سیلاب خسارت های مالی زیادی به بار آورد. این سیلاب از قبل توسط فناوری جدید ماهواره ای پیش بینی شده بود اما ما نتوانستیم از این فرصت استفاده کنیم و صد در صد تبدیل به تهدید شد.
وی به سیناپرس گفت: اگر برنامه ریزان ملی بر اساس این فناوری به ما اجازه می دادند تا طرح نجات تالاب میانکاله را اجرا کنیم و راهکاری برای آن ارائه دهیم و بر اساس تعریف پروژه ای آب ناشی از سیلاب های خطرناک آن زمان را وارد تالاب کنیم، اکنون اینهمه مشکل برای شبه جزیره میانکاله پیش نمی آمد.
سلیمانی ادامه داد: اخیرا نیز شاهد وقوع سیلاب در استان یزد بودیم؛ خیابان ها و ماشین های این منطقه خشک ایران غرق در آب بودند. فناوری ماهواره ای وقوع این سیلاب را پیش بینی کرده بود اما تمهیداتی لازم پیرامون آن اندیشیده نشد و این فرصت بار دیگر تبدیل به تهدید شد. در حالی که آب در استان یزد برای کشاورزی اکسیر است.
استاد تمام سنجش از دور( ماهواره) در علوم محیطی و آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری بیان کرد: اکنون بخش عظیمی از مسائل کشور مربوط به بکار نگرفتن از این فناوری و سناریو نساختن برای دهه ها و نیم قرن آینده است. این مساله منجر به این مساله شده که امروزه بسیار از استان های کشور تحت تاثیر تغییرات هیدرولوژی یا هیدرواقلیم، تغییر اقلیم و کمبود آب قرار بگیرند و به استان های برخوردار از جمله استان های شمالی کشور فشار وارد کنند که پیامدهای زیادی به دنبال دارد.
وی تاکید کرد: ما براساس این تکنولوژی می توانیم پیش بینی کنیم که باید دولت و برنامه ریزان استان های شمالی در آینده چه تمهیداتی فراهم کنند که هر فردی به راحتی نتواند وارد عرصه استان شود و زمین های کشاورزی، بکر و مرغوب این ناحیه که امنیت ملی می آورد و تولید کشت استراتژیک مانند برنج می کنند، تحت ساخت و سازها، شهرک سازی ها و مهاجرات و … اشغال شوند؛ مساله ای که پیامد زیادی دارد و زنگ خطر به حساب می آید.
سلیمانی به سیناپرس گفت: اکنون ما می توانیم به عنوان یک معلول که علتش به بحث های کم آبی، مسائل تغییرات اقلیمی مربوط می شود از ماهواره ها برای سناریوسازی حوادث آینده استفاده کنیم. اکنون برمبنای داده هایی که از فضا دریافت می کنیم، مشخص شده که چقدر از اراضی بکر، سکوهای امنیت ملی ما طی ده سال اخیر به وسیله ساخت و سازهای بی رویه نابود و تخریب شده اند.
وی یادآورشد: قطعا طی چند سال آینده بومیان و کشاورزان استان های شمالی کشور برای تامین آب مورد نیازشان به علت مهاجرت بی رویه مردمان سایر استان ها دچار مشکل خواهند شد. ما در حال حاضر نه تنها نتوانسته ایم استان های کم برخوردار را از نظر ریزش های جوی یا بارش و بارندگی حفظ کنیم بلکه استان های برخوردار را نیز نابود کرده ایم. در حالی که این فناوری می تواند برای مقابله با کم آبی به کمک آینده کشور بیاید.
استاد تمام سنجش از دور( ماهواره) در علوم محیطی و آب دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در پایان به سیناپرس گفت: بی تردید کشور ایران به علت قرار گرفتن به روی کمربند خشک جهان در آینده با مشکل کم آبی مواجه است. در آینده نزدیک در منطقه خاورمیانه جنگ بر سر نفت نیست بلکه جنگ کشورهای این ناحیه مربوط به آب است. این تکنولوژی می تواند اکنون به ما کمک کند تا خودمان را برای مقابله با مشکلات آینده مهیا کنیم و کشوری مقتدر داشته باشیم چراکه اقتدار و امنیت یک سرزمین در وهله نخست به آب و پس از آن به فناوری این حوزه بستگی دارد.
گفتگو: بیتااکبری