آیا فناوری نانو میتواند نابرابری را کاهش دهد؟
فناوری نانو در دهه آینده در تحول فناورانهی گسترده مشارکت داشته و بهرهوری و توسعه کاربردهای مختلف از مواد چندکارکردی جدید تا تشخیص بیماریها، تصفیه آب و کارایی انرژی را تحت تأثیر قرار خواهد داد. البته این دغدغه وجود دارد که فناوری نانو، فناوری مردم ثروتمند شده و به نابرابری اجتماعی گستردهتر منجر گردد. با این وجود، با داشتن فرهنگ توسعه و سیاستهای درست، فناوری نانو میتواند به عنوان یک نیروی جهانی، نابرابریها را کاهش دهد.
گاهی اوقات به نوآوریهای فناورانهای نظیر فناوری نانو به عنوان افزایش دهنده نابرابریهای اجتماعی نگریسته میشود. تغییرات فناورانه اغلب باعث توجه به نیروی کار ماهرتر شده تا بتوانند وظایفی را انجام دهند که نیروی کار سابق و بدون مهارت آنها را انجام میدادند. در این صورت این امر میتواند به تغییرات گستردهای در توزیع ملی و جهانی ثروت منجر شود. در این میان، ممکن است افرادی چنین استدال کنند که در دنیای جهانی شده، فناوری یک نیروی خارجی مؤثر بر بازار کار نیست، اما یک شاخص درونزایی است که تحت تأثیر شرایط و تصمیمات توسعهدهندگان، کارگران، قانونگذاران، مصرفکنندگان و بهرهبرداران از فناوریهای جدیدی قرار خواهد گرفت که میتواند استفاده و توزیع عادلانه نتایج را تحت تأثیر قرار دهد.
فناوری و برابری میتوانند و باید دست به دست شوند. در این راستا نیز ما به سیاستهای خلاقانه و مکانیزمهای اداری پیش نگرانه نیاز داریم تا بتوان با استفاده از فناوری نانو به کاهش نابرابری کمک کنیم. بسیاری از کاربردهای فناوری نانو، به طور بالقوه ارزان و به آسانی قابل کاربرد بوده و نیازمند حداقل زیرساختهای آزمایشگاهی هستند. با داشتن یک ساختار مناسب، فناوری نانو میتواند به یک نیروی جهانی برای کاهش نابرابریهای ملی و جهانی تبدیل شود.
همچنان که فناوری نانو به سمت بلوغ پیش میرود، ما این فرصت را داریم تا بتوانیم سیاستها و رویکردهایی را توسعه و ارتقا دهیم که بتوانند نابرابریها را در چارچوب فرهنگ توسعه پایدار کاهش دهند. برای مثال :
• سیاستهای توسعه فناوری باید دربرگیرنده خلاقیت، جامعیت و برابری در ارزشهای محوری آنها باشد.
• برای ارتقای توسعه کاربردها، تعیین کمیت، قانونگذاری و پذیرش، تسهیل انتقال ایدهها به محصولات و تولید انبوه، مشارکت بخش دولتی و خصوصی در تحقیقات اکتشافی و تحقیقات کاربردی ضروری است.
• مقررات باید از رشد فعالیتهای کنونی حمایت کرده و کارآفرینی اقتصادی و برابری اجتماعی محلی را تشویق نماید.
• برای توقف تلف شدن استعدادها و ایدهها، به سیاستها و اقدامات قدرتمندتری نیاز است تا تنوع و برابری مورد نیاز را تشکیل دهند.
به گزارش ستاد توسعه فناوری نانو،فناوری نانو نه تنها دربرگیرنده گروه گستردهای از دانشمندانی است که در این زمینه فعالیت میکنند، بلکه دربرگیرنده یک جامعه بینالمللی مسؤول و آگاه است که با داشتن تمامی عناصر، میتواند به نیروی برابری اقتصادی و اجتماعی تبدیل شود. با داشتن سیاستهای درست ما این فرصت را داریم تا این پتانسیل را به واقعیت تبدیل کنیم.