بازسازی بافت های مفصلی با کمک سلول های بنیادی

به گزارش سیناپرس، بر اساس مکانسیم طبیعی بافت های استخوانی و مفصلی آسیب دیده مانند آرتروز دیگر قادر به بازسازی نیستند و فرد برای ادامه فعالیت روزانه اش مجبور به تعویض مفصل است، اما خوشبختانه امروزه با بکارگیری شیوه های درمانی نوین مانند سلول درمانی، امید به درمان بدون جراحی این بیماران افزایش یافته و درد ناشی از این آسیب ها کاهش پیدا کرده است.

دکتر نرگس لبیب زاده، مشاور سلول درمانی بخش ارتوپدی پژوهشگاه رویان در این خصوص به سیناپرس گفت: هم اکنون سلول های بنیادی از منابع مختلفی تامین می شود. ما در پژوهشگاه رویان بیشتر از سلول هایی که از مغز استخوان لگن گرفته می شود، استفاده می کنیم. از منبع چربی و بافت ناف هم می توان این سلول ها را تهیه کرد.

متخصص پزشکی ورزشی افزود: یک سری سلول های چند توان بنیادی این قابلیت را دارند که بتوانند به بافت های مختلف بدن تبدیل شوند و قسمت های آسیب دیده و از بین رفته را ترمیم کنند. به عنوان مثال اگر فردی دچار آرتروز یا نارسایی قلبی باشد، یک سری از سلول های او از بین رفته و عملکرد بافت دچار اختلال شده است. این سلول ها می توانند به آن قسمت بروند و جایگزین سلول های از بین رفته شوند و عملکرد نرمالی در بافت ایجاد کنند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا این سلول ها خطرساز هستند؟ گفت: خطرساز بودن این سلول ها بستگی به تامین آن از منبعش دارد. اگر چنانچه از سلول های مغز استخوان یا بافت چربی استفاده کنیم، فقط می توانند به همان سلول هایی تبدیل شوند که ما آنها را در محل قرار می دهیم. مثلا اگر این سلول ها را در بافت مفصلی قرار دهیم به سلول های غضروفی تبدیل می شوند و اگر در قلب قرار دهیم به سلول های بافت قلبی تبدیل خواهند شد اما خاصیت تبدیل سلول های بند ناف بیشتر است بنابراین باید یک مقدار کار آزمایشگاهی بیشتری روی آن صورت بگیرد تا نتواند به بافت ناهنجار تبدیل شود. از اینرو ما در بحث بازتوانی ها و بازسازی بافت ها از این سلول ها استفاده نمی کنیم. این سلول ها مصارف خاص خودشان را دارند.

لبیب زاده به سن و شرایط خاص استفاده از این سلول ها در بیماران مبتلا به آرتروز اشاره کرد و گفت: در بحث آرتروز هم اکنون ما نمی توانیم برای افراد بالای شصت و پنج سال از سلول های بنیادی خود فرد استفاده کنیم اما برای درمان آنها می توانیم از سلول های بانک بهره بگیریم. از سوی دیگر در بحث درمان بیماری آرتروز، یک سری معیارها را باید در نظر بگیریم. مثلا فرد نباید مبتلا به آرتروز پیشرفته باشد. فضای بین مفصلی او نباید کم شده باشد. زاویه مفصل او نباید زیاد تغییر کرده و پای پرانتزی داشته باشد. اگر فرد دارای چنین شرایطی باشد، نمی تواند از سلول درمانی استفاده کند.

وی ادامه داد: مبتلایان به آرتروز برای سلول درمانی باید ابتدا توسط پزشک متخصص معاینه شوند. سپس پزشک بر اساس نتایج عکس ساده و مشاهده MRI تصمیم می گیرد که آیا فرد مناسب استفاده از این روش درمانی است یا خیر.

به گفته وی، چنانچه بیمار درست انتخاب شود، شانس بهبودی و بازسازی سلول های آسیب دیده او با این روش درمانی هفتاد درصد است.

وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر بیماری هایی مانند آرتروز، روماتیسم مفصلی، پوکی استخوان، شکستگی های جوش نخورده و آسیب های مفصل ران در مرحله درمانی قرار دارند اما اکنون یک سری مطالعات تحقیقاتی نیز برای درمان کمر درد در حال انجام داریم که امیدواریم در این زمینه نیز بتوانیم دستاوردهای خوبی کسب کنیم.

مشاور سلول درمانی بخش ارتوپدی و سلول درمانی پژوهشگاه رویان درباره هزینه درمانی این روش نیز به سیناپرس گفت: متاسفانه هرچند هم اکنون در ایران سلول های بنیادی استخراج و کشت داده می شوند اما مواد اولیه آن از خارج از کشور تامین می شود از اینرو هزینه این روش درمانی در ایران گران است.

وی به جایگاه مطالعات ایران در زمینه سلول درمانی اشاره کرد و اظهارداشت: در حال حاضر مطالعات بسیار پیشرفته و خوبی در کشور پیرامون سلول درمانی انجام می شود، به طوری که هم اکنون ایران در تراز اول دنیا قرار دارد و نسبت به کشورهای پیشرو کم و کسری ندارد. این مطالعات مستمر و مداوم است و زمینه های مختلف آزمایشگاهی و بالینی را تحت پوشش قرار می دهد.

گفتگو: فرزانه صدقی