آیا کودکم افسرده است؟

کودکی دو ساله دارم که اغلب بی تحرک و گوشه گیر است. او به زور با دیگران ارتباط برقرار می کند. آیا ممکن است کودکم افسرده باشد؟ آیا کودکان نیز افسرده می شوند؟

افسردگی در تمام سنین کودک به وجود می آید.افسردگی در شیرخواری( ماه های اول) به صورت بی تفاوتی نسبت به شیر خوردن، نداشتن نشاط و شادی و در سال های اول به صورت نداشتن شور و هیجان، کم تحرکی و گوشه گیری و برقرار نکردن رابطه با دیگران و همچنین در سنین کودکی به صورت گوشه گیری تظاهر پیدا می کند. در اواخر کودکی نیز افسردگی به صورت هیجان، بی قراری و اختلالات رفتاری بروز می یابد. چنین کودکانی مترصد هستنند تا اتفاقی بفتد و هیجان خود را نشان دهند و با این طریق خود را آرام سازند. آنها مایلند با عصبانیت و نشان دادن خشم، خودنمایی کنند.

به طور کلی کودکی که افسردگی دارد به خود بی اعتنا است به تکالیف و وظایف بهداشتی خود نمی رسد خود را سرزنش و احساس گناه می کند و در مسایل اجتماعی، رفتارهای ضد اجتماعی و اختلالات رفتاری دارد. او به همه چیز بدبین است و از جمع پرهیز می کند و از نظر عاطفی نیز ضعیف و خیلی بی توجه بوده و از خانه و مدرسه گریزان است. افسردگی در کودکان ممکن است با شکایات جسمانی مانند خستگی و درهای مبهم یا موضعی همراه باشد.

نوجوانان با سن و سال بیشتر که دارای تفکر عملیاتی صوری هستند ممکن است قادر باشند احساس افسردگی و غمگینی خود را منعکس سازند. اختلال خلق در افسردگی شامل احساس اندوه یا دلتنگی است.

سایر نشانه ها در سنین بالاتر به صورت از بین رفتنی میل جنسی، تغییر در اشتها، بی خوابی یا پرخوابی، خستگی یا کندی روانی- حرکتی، خود را سرزنش کردن و بی ارزش شمردن خویش تظاهر پیدا می کند. در بیماری افسردگی ریشه هایی از محرومیت و فقط عاطفی مشاهده می شود. در رابطه با این بیماری حتما باید با روانپزشک مشاوره کرد.

* دکتر امید رضایی، روانپزشک، عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی