کسب رتبه برتر زایمان طبیعی توسط بیمارستان مادر و کودک شوشتری

به گزارش سینا پرس فارس، بیمارستان مادر و کودک شوشتری از باسابقه ترین مراکز درمانی در شهر شیراز است که عملیات ساخت آن در سال ۱۳۳۹، به همت شادروان حاج «محمد صادق شوشتری» و در زمینی به مساحت پنج هزار و ۳۰۰ مترمربع در دو ساختمان با زیربنای ۶ هزار مترمربع آغاز شد و در سال ۱۳۴۱ به بهره برداری رسید؛ اما اسناد موجود نشان می دهد نخستین زایمان در این مجموعه مربوط به سال ۱۳۳۶ بوده که به صورت یک درمانگاه و زایشگاه کوچک فعالیت داشته است و پس از آن با همت مرحوم شوشتری به شکل بیمارستان در آمده است.

این بیمارستان از آغاز فعالیت به عنوان زایشگاه در خدمت مادران باردار و کودکان بوده و به عنوان مرکز مسمومیت ها نیز شناخته م ی شده است؛ اما از سال ۱۳۹۴ و در راستای تحقق سیاست های جمعیتی ابلاغی مقام معظم رهبری، به عنوان بیمارستان اختصاصی برای ترویج زایمان طبیعی در شیراز فعالیت خود را در مرحله جدیدی آغاز کرد و تا کنون نیز ادامه داده است.

 
دکتر محمد آفرید پزشک عمومی، متولد ۱۳۵۹ در شیراز، از آبان سال ۱۳۹۷ به عنوان مسوول فنی و رییس بیماستان مادر و کودک و شوشتری این مرکز درمانی فعالیت دارد که در این مصاحبه ما را با این مرکز درمانی بیشتر آشنا می کند. مرکز درمانی که به گفته دکتر آفرید، برای مردم شیراز یادآور خاطرات شیرینی از تولد نوزادان است.

بیمارستان مادر و کودک شوشتری را کمی معرفی کنید:

بیمارستان مادر و کودک شوشتری ۶۴ تخت فعال دارد که ۹ تخت آن به بلوک زایمان LDR اختصاص داده شده تا مراحل زایمان و تولد به صورت اتاق خصوصی در این بخش انجام شود، در این فرآیند از زمان آغاز دردهای زایمانی مادر و ورود به فاز فعال زایمان، مادر باردار به یک اتاق خصوصی وارد می شود و تمام سیر زایمان، تولد نوزاد و هم آغوشی مادر و نوزاد دو ساعت پس از تولد، به طور کامل در این اتاق اختصاصی انجام می شود که می تواند با حضور یک همراه آموزش دیده در کنار مادر باشد.

همچنین یک ماما به صورت اختصاصی در کنار مادر حضور دارد و پرونده نویسی نیز در همان اتاق انجام می شود؛ سیستم مانیتورینگ قلبی عروقی نوزاد در اتاق نصب شده و نوار قلب جنین نیز از ایستگاه پرستاری بررسی و مشاهده می شود و پس از زایمان و طی مراحل، مادر و کودک به بخش منتقل می شوند.

سیستم های LDR پس از ابلاغ سیاست های جمعیتی و بحث ترویج زایمان طبیعی شکل گرفت و به این صورت است که زایمان مادر باردار باید تجربه ای خوشایند باشد، به همین دلیل در مبحث ترویج زایمان طبیعی، بلوک زایمان ها به صورت LDR ساخته شد که در بهسازی بیمارستان شوشتری نیز این بخش به عنوان قلب بیمارستان در نظر گرفته شده و فعال شده است.

هشت تخت اورژانس، پنج تخت NICU، ۹ تخت نوزادان و فوتو تراپی، ۳۱ تخت جراحی زنان و درمانگاه، دیگر خدمات این مرکز درمانی است و با شیوع کرونا نیز به دلیل اهمیت موضوع، دو تخت واقع در دو اتاق LDR اختصاصی برای بستری مادران باردار مبتلا یا مشکوک به کووید۱۹ در نظر گرفته شد.

چه خدماتی حوزه فعالیت بیمارستان شوشتری را از سایر مراکز متمایز می کند؟

بیمارستان مادر و کودک شوشتری در حوزه ترویج زایمان طبیعی فعالیت می کند و یکی از بهترین زایشگاه های استان فارس در زمینه فضای فیزیکی، تجهیزات و فرآیندهای بالینی به شمار می رود؛ وجود اتاق های زایمان LDR و اتاق های زایمان فیزیولوژیک، از نکات خاص و مثبت بیمارستان مادر و کودک شوشتری است و علاوه بر این موارد، زایمان بی درد نیز به صورت شبانه روزی در این مرکز انجام می شود؛ یعنی هر زمان مادر تقاضای زایمان بی درد داشته باشد با حضور متخصصان زنان و بیهوشی مقیم در بیمارستان و با همکاری سایر کادر درمان، خدمات زایمان بی درد به مادر ارائه می شود و این امکان، از خدمات ویژه این مرکز درمانی در استان فارس محسوب می شود.

در سال های گذشته تقاضا برای زایمان به روش سزارین در ایران نسبت به سایر کشورها بسیار بالا رفته بود و به فرهنگی نادرست تبدیل شده بود که تصور می شد این روش ممکن است بهتر، با درد کمتر و کم خطرتر باشد و با توجه به شرایط پیش آمده، با انجام چند اقدام تلاش شد تا شاخص ها و استانداردها به کشورهای پیشرفته دنیا نزدیک شود که یکی از آنها برگزاری ۶ تا ۸ جلسه کلاس های آموزشی شامل مراقبت های پیش از زایمان، در جریان فرآیند زایمان، پس از زایمان و شیردهی برای تمام مادرانی است که در این بیمارستان پذیرش می شوند. این کلاس ها کمک کند تا مادر به انجام زایمان به روش طبیعی و فواید آن برای مادر و نوزاد، ترغیب شود و این موضوع باعث شده بیمارستان مادر و کودک شوشتری از سال ۱۳۹۷ و حتی پیش از آن، سردمدار ترویج زایمان طبیعی در کشور باشد و در تمام این سال ها رتبه برتر ترویج زایمان طبیعی در کشور را کسب کند.

برای انجام سزارین نیز در این بیمارستان کمیته ای پنج نفره تشکیل شده تا دلایل پزشکی لزوم سزارین بررسی و در صورت تایید، این روش برای تولد نوزاد استفاده شود؛ در سیر زایمان نیز هر زمان که متخصص زنان مقیم در بیمارستان تصمیم بگیرد که سزارین برای مادر باردار مناسب تر است، این روش استفاده می شود.

در چند سال گذشته چه اقداماتی برای بهبود خدمات و فرآیندها در این مرکز درمانی انجام شده است؟

زایمان طبیعی یک فرآیند چند ساعته است و مانیتورینگ قلب نوزاد موضوع مهمی است؛ از گذشته، نوار قلب جنین هر ۲۰ دقیقه یک بار گرفته می شود که ممکن است در ۲۰ دقیقه بعدی نوزاد دچار مخاطره شود و در اثر کاهش رسیدن اکسیژن به مغز، جنین با مشکلاتی مواجه شود و  آسیب هایی پایدار برای نوزاد ایجاد شود؛ در این زمینه یکی از اقدامات برجسته در کشور که در بیمارستان شوشتری انجام می شود، مانتورینگ مداوم قلب نوزاد است که به شیوه نرم افزاری انجام و تمام فرآیند مانیتورینگ قلب نوزاد در سیستم ثبت و ذخیره می شود. در این فرآیند علاوه بر صرفه جویی مالی در کاهش استفاده از کاغذ، هر قسمتی که موردنیاز باشد به سادگی در دسترس است و مشکلات نوارقلب های کاغذی مانند گم شدن یا پاک شدن کاغذها و یا مسایل حقوقی مرتبط با تولد نوزادان را ندارد.

مورد مهم دیگر، موضوع متخصصان مقیم در بیمارستان است که در بیمارستان مادر و کودک شوشتری در تمامی ساعات شبانه روز یک متخصص مقیم اطفال، یک متخصص مقیم زنان و یک متخصص مقیم بیهوشی حضور دارند تا خدمت رسانی به موقع و به بهترین شکل انجام شود؛ چرا که فرآیند زایمان از نگاه بالینی یک اقدام تیمی است که با حضور متخصصان رشته های مختلف انجام می شود و در همین راستا، متخصصان جراحی، داخلی، قلب و عروق، نورولوژی، اورولوژی، جراح کلیه و مجاری ادرار نیز دیگر اعضای این تیم حسوب می شوند که به صورت آنکال و شبانه روزی همکاری دارند.

بهبود و به روزرسانی تجهیزات بیمارستان نیز از دیگر اقدامات انجام شده در بیمارستان مادر و کودک شوشتری است که با هدف ارتقای فرآیندهای خدمت رسانی انجام گرفته است.

در حوزه کارکنان بیمارستان و تقویت خدمات درون سازمانی چه تلاش هایی انجام شده است؟

در بحث های رفاهی کارکنان تلاش شده تا با همکاری اداره رفاهی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، تمامی تسهیلات و خدمات به کارکنان بیمارستان مادر و کودک شوشتری نیز اختصاص داده شود و از تمام این خدمات به نحو شایسته، استفاده شود؛ در زمینه مسایل مالی و پرداخت حقوق، کارانه و مزایا به پزشکان و کارکنان نیز بیمارستان شوشتری از بیمارستان های پیشرو محسوب می شود.

به دلیل اینکه بیشتر کارکنان بیمارستان را بانوان تشکیل می دهند، سعی شده در برنامه های مدیریتی و درون بخشی این موضوعات مورد توجه قرار گیرد و در راستای بهبود کارها، تعامل و همکاری شود.

در مدت شیوع کرونا چه اقداماتی در این مرکز درمانی انجام شده است؟

در این مرکز درمانی ۹۵ ماما، ۵۰ پرستار، ۶ پزشک عمومی، ۱۶ متخصص، ۵۱ نیروی پشتیبانی و ۷ نیروی رادیولوژی فعالیت داند که حدود ۴۱ درصد کارکنان را ماماها تشکیل می دهند؛ پس از شیوع کروناویروس، موضوع حضور پرستاران و کادر درمان بر بالین بیماران مبتلا به کرونا و در خط مقدم جبهه مبارزه با این بیماری بسیار پر رنگ شد که موضوع خدمات مامایی در این زمینه اهمیت بالایی دارد؛ چرا که در فرآیند زایمان ماما و دیگر اعضای تیم زایمان باید با مادر باردار و نوزاد تماس نزدیک داشته باشند و این موضوع خطر ابتلا به کرونا در ماماها را افزایش می دهد؛ در این زمینه تلاش شد تا ضمن تبیین اهمیت این موضوع در سطح جامعه، دو تخت واقع در دو اتاق LDR نیز به مادران باردار مبتلا و یا مشکوک به کرونا اختصاص یابد تا زایمان آنان در محیطی ایزوله انجام شود.

از مدت حضور در مسوولیت ریاست بیمارستان مادر و کودک شوشتری، خاطره شیرینی برای شما ماندگار شده است؟

دوران خدمت در هر حوزه ای مملو از خاطرات تلخ و شیرین است، در بیمارستان مادر و کودک شوشتری به دلیل نوع خدمتی که به مردم ارایه می شود شاید خاطرات شیرین بیشتری ثبت شود؛ به رسم هر ساله، در ابتدای سال تولد نخستین نوزادی که به شیوه طبیعی در همان ساعت های آغاز سال متولد شده را جشن می گیریم و یکی از خاطرات شیرین و خوب در بیمارستان، حضور در این لحظات است.

تاکنون چه موفقیت ویژه ای توسط بیمارستان شما کسب شده است؟

با وجود اینکه بیمارستان مادر و کودک شوشتری در مجموعه بزرگ دانشگاه علوم پزشکی شیراز، عضو کوچکی محسوب می شود، اما خدمات بزرگی در آن انجام می شود و آمار بالای زایمان در این بیمارستان نسبت به سایر مراکز و بیمارستان هایی که چنین خدماتی را ارایه می دهند، گویای این امر است؛ به عنوان مثال در سال ۱۳۹۹ بیمارستان مادر و کودک شوشتری از نظر تعداد زایمان از تمام بیمارستان های شیراز پیشی گرفته و این امر نشان دهنده رضایتمندی بالای مردم و مراجعان بیمارستان است.

دریافت رتبه برتر کشوری در زمینه کاهش سزارین در زایمان نخست مادران، از دیگر افتخارات این مرکز است، چرا که شاخص سزارین نخست زا در حیطه زنان و زایمان بسیار اهمیت دارد، یعنی اگر یک مادر تولد نخست را به روش سزارین انجام دهد باید زایمان های بعدی را نیز به همین روش انجام دهد، به همین دلیل در بیمارستان مادر و کودک شوشتری تلاش شده تا مادران باردار در زایمان نخست، از روش طبیعی استفاده کنند تا زایمان های بعدی نیز به روش سزارین انجام نشود؛ همچنین در چندین سال متوالی رتبه برتر کشور در زمینه ترویج زایمان طبیعی به این مرکز درمانی اختصاص یافته است؛ کسب رتبه برتر در زمینه ارتقاء و اجرای قانون انطباق امور اداری و فنی با موازین شرعی در چند سال گذشته، کسب رتبه برتر اجرای کُد پوشش در چند سال گذشته در دانشگاه و کسب رتبه های برتر در زمینه تحول اداری، از دیگر موفقیت های بیمارستان مادر و کودک شوشتری به شمار می رود.

گزارش: محمدرضا قشقایی زاده