گِلفشان مکران ناشی از تشدید فعالیت تکتونیکی است
به گزارش سیناپرس اردبیل، دکتر محمد هادی گرایونی، استادیار پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در جمع خبرنگاران با اشاره به انتشار ویدئویی از پدیده گلفشان در منطقه مکران دریای عمان، گفت: پدیده گلفشان در خشکی و دریا در منطقه مکران امری طبیعی است، به گونه‌ای که گلفشان‌های خشکی جزو پدیده‌های توریستی به شمار می‌رود.
وی در پاسخ به این سوال که گلفشان‌ها در این منطقه چگونه ایجاد می‌شوند و بر اثر چه عواملی رخ می‌دهند، توضیح داد: گلفشان‌ها در تمام دنیا گستردگی دارند، از جمله در دریای خزر؛ ولی ویژگی گلفشان‌های منطقه مکران این است که گلفشان‌های نواحی خشکی و کم عمق دریایی منطقه مکران همراه با گازهای هیدروکربنی است۱ که عموما گاز "متان" است، ولی گلفشان‌های دریای خزر با خارج شدن مقادیری از گاز متان و سایر گازهای هیدروکربنی است.
گرایونی با اشاره به رخداد گلفشان در منطقه آبی باکو که همراه با انفجار بود، یادآور شد: گلفشان‌ها نتیجه فعالیت‌های تکتونیکی در منطقه هستند. فعالیت‌های تکتونیکی فعالیت‌هایی است که از حرکات صفحات زمین‌شناسی ناشی می‌شود و در منطقه مکران، این منطقه به اصطلاح زمین شناسان با عنوان منطقه "فرورانشی" گفته می‌شود.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، منطقه فرورانشی را منطقه‌ای توصیف کرد که یک صفحه زمین شناسی به زیر صفحه دیگر با یک نرخ و سرعت ثابت می‌رود که این نرخ در منطقه مکران بین ۳ تا ۴ سانتی‌متر در سال برآورد شده است.
گرایونی، اضافه کرد: رفتن یک صفحه زمین شناسی به صفحه دیگر باعث وقوع زمینلرزه‌ها می‌شود.
وی خاطر نشان کرد: همزمان با وارد شدن یک صفحه به زیر صفحه دیگر، تنش‌هایی به رسوبات وارد خواهد شد و این تنش‌ها در رسوبات انباشته و باعث می‌شود که سیالاتی که در داخل رسوبات است، به صورت گلفشان خود را نشان دهد.
این محقق حوزه زمین شناسی این پدیده را همانند یک پرتقالی تشبیه کرد که به آن فشاری وارد شود و هر چقدر این فشار افزایش یابد، پوست آن ترک می‌خورد و آب پرتقال از آن خارج خواهد شد. این همان اتفاقی است که در منطقه مکران اتفاق می‌افتد.
وی اضافه کرد: اتفاق گلفشانی که اخیرا در منطقه مکران توسط دوربین‌ها ثبت شده، همزمان با تشدید پدیده گلفشان‌های شناخته شده در خشکی و خارج شدن رسوبات گلی و تشدید لرزه خیزی بوده است
به گفته این محقق پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی، این دو منطقه گلفشان علیرغم آنکه از هم فاصله زیادی دارند، ولی از نظر تکتونیکی با هم مرتبطند.
منبع: ایسنا
