چرا بهترین ایده ها زیر دوش به سراغتان می آید؟
به گزارش سیناپرس، سال هاست که دانشمندان بر سر به اصطلاح اثر دوش و چرایی وقوع آن بحث می کنند. اکنون، دو آزمایش جدید به روشن شدن برخی از یافته ها کمک کرده است. آخرین آزمایش ها توسط زک ایروینگ (Zac Irving) مدرس و استاد فلسفه علوم شناختی در دانشگاه ویرجینیا رهبری شد که نشان می دهد تمرکز تزلزل ناپذیر روی یک کار ممکن است دشمن خلاقیت باشد.
یافته ها نشان می دهد: بهتر است به جای فکر کردن در مورد یک مشکل تا زمانی که حل شود، استراحت کنید و در یک کار متفاوت و کمی جذاب تر مانند دوش گرفتن شرکت کنید. این محیط ممکن است به ذهن شما اجازه دهد تا آزادانه، بدون هدف یا جهت خاصی سرگردانی کند.
محققان فکر می کنند: احتمال بیشتری وجود دارد همانطور که افکار شما در حال گشت و گذار است، به راه حلی هوشمندانه دست پیدا کنید. از طرف دیگر، یک کار کاملا خسته کننده به نظر نمی رسد که افکار شما را به اندازه کافی برای تولید ایده های خلاقانه محدود کند چراکه به احتمال زیاد حواس تان پرت می شود یا به مشکل اصلی فکر می کنید.
ایروینگ توضیح می دهد: بگویید مثلا وقتی که در یک مشکل گیر کرده اید، چه کار می کنید؟ احتمالاً پاسخ شما انجام کار خسته کننده مانند تماشای رنگ دیوار نیست. در عوض، کاری برای مشغول کردن خود مانند پیاده روی، باغبانی یا دوش گرفتن انجام می دهید که همه این فعالیت ها نسبتاً جذاب هستند.
به گفته دانشمندان، از لحاظ تاریخی، آزمایش ها بر روی اثر دوش، نتایج متناقضی ایجاد کرده اند. برخی از مطالعات نشان داده اند که یک وظیفه غیرعادی به مغز اجازه می دهد سرگردان شود و خلاقیت را به جریان بیاندازد، اما مطالعات دیگر نتوانسته اند این یافته ها را تکرار کنند. ایروینگ فکر می کند که این یافته به دلیل نقص در طراحی تجربی است.
الومی گوید: بسیاری از مطالعات گذشته سرگردانی ذهنی را با کسالت ترکیب کرده اند، در حالی که در واقعیت، تولید ایده های غیرمعمول ممکن است به تعادل ظریفی بین تفکر آزاد و تفکر متمرکز نیاز داشته باشد.
ایروینگ استدلال می کند: پیشتر محققان سرگردانی ذهن را اندازه نمی گرفتند. آنها فقط در حال سنجش میزان حواس پرتی شرکت کنندگان بودند. به عنوان مثال، یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نشان داد که وقتی فردی افکار بیش از حد غیرمرتبط با یک کار دارد، این امر می تواند به دست آوردن الهام خلاق را دشوارتر کند. به عبارت دیگر، در یک نقطه، افکار نامحدود غیرمولد می شوند.
محققان مطالعه جدیدی را ارائه کردند که در آن از شرکت کنندگان خواسته شد تا یک کاربرد ابتکاری جدید برای آجر یا گیره کاغذ بیابند. در حالی که آنها این کار را انجام می دادند، ویدیوهای مختلفی را تماشا کردند که شامل تصاویر بسیار کسل کننده و تصاویر جذاب تر بود.
ایروینگ ادامه داد: آنچه ما واقعاً می خواستیم بدانیم این نبود که کدام ویدیو به شما کمک می کند خلاق تر شوید. سوال این بود که چگونه سرگردانی ذهنی با خلاقیت در طول کارهای خسته کننده و درگیرکننده مرتبط است؟
بلافاصله پس از فیلم از شرکت کنندگان در مورد کار خلاقانه پرسیده شد و همچنین در مورد اینکه چقدر ذهن آنها در طول آن سرگردان شده است. محققان دریافتند که زمانی که مغز شرکت کنندگان بیشتر سرگردان بود، ایده های بسیار بیشتری وجود داشت، اما این امر فقط زمانی اتفاق افتاد که کار نسبتاً درگیر کننده بود، نه زمانی که آنها ویدیوی خسته کننده را تماشا می کردند.
به گزارش سیناپرس، اساساً نتایج پژوهش ها نشان داد که انجام کاری که مغز را اندکی درگیر می کند در مقابل کاری که هیچ علاقه ای به آن ندارید، برای خلاقیت مفیدتر است.
به گفته محققان، تحقیقات بیشتری برای بررسی چرایی اثر دوش لازم است، اما این نتایج جدید نشان می دهد که چگونه وظایف درگیرکننده، مانند دوش گرفتن، می تواند به ما در ایجاد افکار خلاقانه در دنیای واقعی کمک کند.
شرح کامل این مطالعه و یافته های آن در آخرین شماره مجله تخصصی Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts منتشر شده است.
مترجم: سامیه خسروی زاده
