اهداف و نتایج سفر هیات بلندپایه دانشگاهی آمریکا به ایران
انتشار این خبر در رسانه ها، آن هم پس از بازگشت این هیات از ایران بازتاب های فراوانی در بین مسئولان و جامعه علمی کشور به همراه داشت. تنها منبع رسمی تایید این خبر بیانیه دانشگاه بال، مبنی بر سفر هیات بلند پایه نمایندگان ارشد موسسات آموزش عالی امریکا به ایران بود تا اینکه رسانه های داخلی پیگیر ماجرا شدند و در نهایت حسین سالارآملی، قائم مقام وزیر علوم در امور بین الملل اولین واکنش رسمی را نشان داد و تاکید کرد: این سفرها در راستای آشنایی با دستاوردها وگسترش ارتباطات دانشگاهی بین دو کشور است.
در این دیدارها راه های گفتمان علمی و آموزشی به منظور گسترش و بازگشائی روابط فی مابین مورد توجه قرار گرفت و دو طرف زمینه های همکاری مشترک را بررسی کرده اند.
در این زمینه با دکتر جعفر مهراد، رئیس بخش علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شیراز و بنیانگذار پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC) به گفتگو نشسته ایم تا درباره جزئیات بیشتر این سفر و نتایج آن اطلاع یابیم.
چه دلیلی باعث شد تا هیات بلندپایه دانشگاهی آمریکا به ایران سفر کنند؟
برای این بازدید تقریبا یک سال برنامه ریزی شده بود و هیات آمریکایی فصل تاریخی تازه درروابط آموزشی دو ملت باز کرد. آمریکائی ها هنوز چیزهای زیادی باید درباره ایران امروز یاد بگیرند. فرصت های بزرگ و علاقه وافری برای گسترش همکاری های علمی و آموزشی بین دوکشور وجود دارد. هیات آمریکایی مرکب از پنج موسسه دولتی و خصوصی بود. دانشگاه ایالتی بال ، دانشگاه پیپزر ، دانشگاه رایگرز (دانشگاه ایالتی نیوجرسی) ، دانشگاه کالیفرنیا جنوبی و دانشگاه ایالتی وین.
هیات آمریکایی ازکدام دانشگاه و موسسات پژوهشی بازدید کرد و برخورد دانشگاه ها با این هیات چگونه بود؟
استقبال از هیات آمریکایی ازسوی مقامات بلندپایه دانشگاه ها و موسسات پژوهشی کشور شامل دانشگاه تهران، شهید بهشتی، صنعتی شریف ، علامه طباطبائی، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران و دانشگاه شیراز گرم و صمیمانه بود. بسیاری از اعضای هیات علمی و مدیریت های دانشگاهی که این هیات که با آنها ملاقات کرد، تحصیل کرده آمریکا هستند. حتی تعدادی از فرزندان آنها در ایالت متحده تحصیل می کنند.
چه تعداد دانشجوی ایرانی در آمریکا به تحصیل و تحقیق مشغول هستند؟
براساس آخرین آمار درحدود 10 هزار و 200 دانشجوی ایرانی در آمریکا تحصیل می کنند و درحدود هزار و 400 پژوهشگر ایرانی در کالج ها و دانشگاه های این کشور تدریس و تحقیق می کنند. رابطه بین اعضای هیات علمی ایرانی و دانشگاه های آمریکایی تازگی ندارد. دردهه 1970 میلادی ایران بیشترین دانشجو را در آمریکا داشت.
به طوریکه در سال 1979 میلادی یعنی درست در سال پیروزی انقلاب اسلامی تعداد دانشجویان ایرانی در آمریکا به 51 هزار دانشجو می رسید.
اکنون بعد از مرتفع شدن مسائل هسته ای و رفع تحریم ها تاریخ همکاری های آموزشی بین 2 کشور پایه ای قوی برای همکاری های علمی –تحقیقاتی جدید و پایدار خواهد بود.
درحال حاضر چه ارتباط علمی بین دانشگاه های ایران و سایر کشورها از جمله آمریکا وجود دارد؟
دانشگاه ها و موسسات علمی و پژوهشی کشور پیوندهایی را با موسسات علمی و آموزشی کشورهای مختلف از جمله دانشگاه های اروپایی و آمریکایی برقرار کرده اند.با وجود این هیچ یک از ارتباطات با دانشگاه های آمریکایی، حالت رسمی ندارد.
دانشگاه های هر دو کشور علاقمند به مبادله دانشجو ،اعضای هیات علمی و انجام طرح های تحقیقاتی مشترک هستند. در گذشته تعداد زیادی تفاهم نامه علمی، آموزشی و پژوهشی میان دانشگاه های این دو کشور امضاء شد. اما از عمر این تفاهم نامه ها در حدود 40 سال می گذرد. اکنون جا دارد که دانشگاه ها مشخص کنند که کدام یک از تفاهم نامه ها قابل احیاء است و علایق جاری در حوزه های مورد نظر کدام است.
نتیجه ملاقات ها چه بود؟ و چه نتایجی به دنبال داشت؟
در این بازدیدها به همکاری های علمی فی مابین در حوزه هایی مانند فناوری نانو، سلول های بنیادین، علوم پزشکی و سایر رشته ها مورد نظر تاکید شده است . آنچه برای هیات آمریکایی قابل توجه بود آن است که علی رغم تحریم ها، دانشگاه ها و موسساتی که مورد بازدید قرار گرفت، به نظر توسعه یافته بود.همچنین تعداد بی شمار دانشجویان دختر در دانشگاه های ایران برای این هیات موجب شگفتی بود.
همچنین موسسات ایرانی علایق خود را به اجرای طرح های مشترک در رشته های مانند مدیریت آب و منابع طبیعی ابراز کرده و خشکسالی ممتد و کمبود آب در ایران به عنوان مسئله ای مهم مورد توجه قرار گرفت.
ایالات متحده آمریکا نیز با چالش های مشابه به ویژه با کمبودهای طولانی مدت آب در ایالات های غربی خود مواجه است. حداقل همکاری، پژوهش پیرامون این نوع مسائل و سایر موضوعات مورد توجه و مربوط به علوم محیطی و تغییرات آب و هوایی است که برای هر 2 کشور ارزشمند است.
آیا در مورد اعزام دانشجو از سوی طرفین مباحثی صورت گرفت و مذاکراتی به عمل آمد؟
در این حوزه مذاکرات مختلفی صورت گرفت و به ویژه راجع به استفاده از بورس تحصیلی دانشجویان که در دوره های دکتری تحصیل می کنند و می توانند 6 تا 9 ماه از این دوره را در کشور دیگر که عمدتا مربوط به پایان نامه دکتری است تحقیق کنند صحبت شد.
متوسط یک سوم هزار و 500 دانشجوی بورسیه ایرانی هم اکنون تحقیقات خود را در آمریکا انجام می دهند.اما پتانسیل های خوبی برای تعمیق این همکاری ها وارتباطات …و پرداختن به حوزه های مورد علاقه متقابل وجود دارد.
مسافرت پژوهشگران دانشگاهی و دانشجویان جهت شرکت در همایش معمول است .این نوع همکاری ها را از سوی دانشگاه های آمریکا و ایران چگونه می بینید؟
در حالی که در سال های گذشته تعداد اندکی از اعضای هیات علمی دانشجویان آمریکایی جهت شرکت در همایش ها یا کالج ها از ایران بازدید کرده اند اما همین تعداد کم، صمیمانه مورد پذیرش قرار گرفتند و به یقین اگر آمریکایی های بیشتری برای همکاری علمی و پژوهشی با برنامه های مشخص، از ایران بازدید کنند،مورد پذیرش دانشگاه ها قرار خواهند گرفت و وزارت امور خارجه در این مورد همیشه همکاری کرده است.
در این بازدید اخیر حتی دانشگاه های ایران علاقمندی خود را برای پذیرش دانشجویان آمریکا جهت تحصیل در رشته های مختلف در ایران ابراز داشتند.نظام ترمی دانشگاه های ایران از این نظر برای تحصیل دانشجویان آمریکایی نوید بخش است.
تعدادی از دانشگاه های ایرانی از جمله تهران و یکی از دانشگاه های آمریکایی علاقه خود را به جذب دانشجویان آمریکایی برای مطالعات و تحقیقات کوتاه مدت در حوزه های مانند زبان و فرهنگ البته علاوه بر برنامه های دائمی اعلام کردند.
در این بازدید به موضوع ایران شناسی در دانشگاه های امریکا تاکید شد . طرفین بر این باور بودند که مطالعات شرق شناسی،خاورمیانه شناسی با مطالعات عرب در دانشگاه های آمریکا چندان ربطی به ایران شناسی ندارد و هیچ کدام از این ها موضوع ایران شناسی را به طور عمیق مورد مطالعه قرار نمی دهد.
No tags for this post.
