در لحظه مرگ چه اتفاقی در مغز می افتد؟
به گزارش سیناپرس اردبیل، مرگ یکی از مرموزترین مسائل زندگی است. هنوز به طور دقیق مشخص نیست در لحظه مرگ چه اتفاقی برای فرد به ویژه در مغزش می افتد. از قدیم افراد و فرهنگ های مختلف معتقد بودند که در لحظه مرگ وقایع زنگی مانند یک فیلم سریع از جلوی چشمان فرد می گذرد.
اکنون، تحقیقات جدید پیشگامانه توسط تیمی از دانشگاه تارتو استونی، اولین رکورد از فعالیت مغز در طول مرگ را ارائه می دهد. حداقل داده ها حاکی از آن است که مغز نه تنها در زمان مرگ، بلکه حتی در ثانیه های پس از ایست قلبی به کار خود ادامه می دهد. امواج گامای مغزی ثبت شده در هنگام مرگ مشابه امواجی است که در هنگام خواب دیدن و مراقبه رخ می دهد.
آلبرت انیشتین پیش از این گفته بود که زمان نسبی است، به این معنی که میزان درک شده از گذر زمان به شخص و موقعیت بستگی دارد. مثلا انتظار رسیدن به ساعت پنج بعد از ظهر در روز کاری هفته می تواند مانند یک ابدیت باشد، اما در تعطیلات آخر هفته معمولا در یک چشم به هم زدن به پایان می رسد.
حال این سوال مطرح می شود که آیا مغز ما واقعاً می تواند خاطرات و لحظات یک عمر را در عرض چند ثانیه پس از مرگ بازخوانی کند؟
به گزارش سیناپرس، افراد بیشماری که تجربه های نزدیک به مرگ را داشته اند، گزارش های مبهمی از چنین تجربه ای داده اند اما تاکنون دانشمندان علوم اعصاب تلاش کرده اند تا بفهمند که در طول مرگ و بلافاصله پس از مرگ چه اتفاقی در ذهن می افتد.
این تحقیقات شواهد جدیدی را ارائه می دهد که مغز در طول و پس از انتقال مرگ، فعال و هماهنگ باقی می ماند. جالب است داده های بیشتر نشان می دهد که این بازپخش زندگی یک پاسخ بیولوژیکی برنامه ریزی شده است که به طور طبیعی در مغز انسان و احتمالاً بسیاری از گونه های دیگر نیز به وجود می آید.
محققان این کار را با زیر نظر گرفتن یک بیمار صرعی ۸۷ ساله در اواخر عمرش انجام دادند. دکتر رائول ویسنته (Raul Vicente) از دانشگاه تارتو و تیمش از دستگاه الکتروانسفالوگرافی (EEG) برای تشخیص تشنج بیمار و ارائه درمان استفاده کردند. به گزارش سیناپرس، متأسفانه در یک جلسه ضبط نوار مغزی، این بیمار دچار حمله قلبی شد و فوت کرد. این رویداد غیرمنتظره و غم انگیز بود، اما فرصتی منحصر به فرد برای تیم تحقیقاتی فراهم کرد تا فعالیت مغز را در زمان مرگ یک فرد مشاهده کنند.
دکتر اجمل زمار (Ajmal Zemmar)، جراح مغز و اعصاب در دانشگاه لوئیزویل، سرپرست این پروژه تحقیقاتی، می گوید: ما ۹۰۰ ثانیه از فعالیت مغز را در زمان مرگ اندازه گیری کرده و تمرکز ویژه ای را برای بررسی آنچه در ۳۰ ثانیه پیش و پس از توقف ضربان قلب اتفاق افتاد، قرار دادیم. پیش و پس از توقف کار قلب، ما تغییراتی در یک باند خاص از نوسانات عصبی، به اصطلاح نوسانات گاما، و همچنین تغییراتی در نوسانات دلتا، تتا، آلفا و بتا را شاهد بودیم.
نوسانات مغزی یا امواج مغزی الگوهای مختلفی از فعالیت مغز در مغز انسان زنده است. امواج مختلف اهداف مختلفی را دنبال می کنند. به عنوان مثال، امواج گاما با عملکردهای شناختی بالا مانند مدیتیشن، تمرکز، رویا دیدن، بازیابی حافظه، پردازش اطلاعات، ادراک آگاهانه و حتی فلاش بک حافظه ارتباط دارند.
دکتر زمار در توضیحات بیشتر می گوید: از طریق ایجاد نوسان هایی که در بازیابی حافظه نقش دارند، مغز ممکن است آخرین یادآوری رویدادهای مهم زندگی را درست پیش از مرگ انجام دهد، مشابه آنچه در تجارب نزدیک به مرگ گزارش شده است. به گزارش سیناپرس، این یافته ها درک ما را از اینکه دقیقاً چه زمانی زندگی به پایان می رسد به چالش می کشد و سؤالات بعدی مهمی مانند موارد مربوط به زمان اهدای عضو را ایجاد می کند.
در حالی که این اولین مورد ثبت شده از فعالیت مغز انسان در حین مرگ است، دانشمندان نوسانات امواج مغزی گامای مشابهی را در مغز موش های در حال مرگ ثبت کرده اند. به گفته تیم تحقیقاتی، این نشان می دهد که این پدیده بازپخش زندگی ممکن است یک پاسخ بیولوژیکی داخلی به مرگ در گونه های مختلف نیز باشد.
این یافته ها شگفت انگیز هستند، اما در نهایت دامنه محدودی دارند. از این گذشته، این نوسانات مغزی تنها از مغز یک فرد بیمار مبتلا به یک بیماری جدی که با تشنج و تورم مواجه بود، ثبت شد. نویسندگان مطالعه می گویند همه این عوامل ممکن است بر فعالیت ثبت شده مغز تأثیر بگذارند. این تیم پژوهشی قصد دارد در مورد این موضوع بیشتر تحقیق کند.
دکتر زمار معتقد است اگرچه فردی که می میرد در لحظات اولیه از نظر ظاهری مرده است اما مغز وی ممکن است در حال پخش برخی از بهترین لحظاتی باشد که در زندگی خود تجربه کرده است.
شرح کامل این پژوهش ها و نتایج حاصل از آن در آخرین شماره مجله مرزها در علوم اعصاب پیری (Frontiers in Aging Neuroscience) منتشر شده و قابل دسترس است.
مترجم: احسان محمدحسینی
منبع: studyfinds
