صنایع کوچک با ارزش افزوده بالای حوزه شیمی باید تقویت شود
دکتر بابك مختاری، عضو هیات علمی گروه شیمی دانشکده علوم دانشگاه شهید چمران اهواز در گفتگو با سیناپرس گفت: علم شیمی نقش پر رنگ و مهمی در بسیاری از رشته ها و صنایع مختلف دارد. اکنون تمام کشورهای دنیا برای پیشرفت اقتصادی و صنعتی کشورشان توجه ویژه ای به علم شیمی کرده اند.
وی افزود: خوشبختانه اکنون از نظر تولید مستندات علمی ایران وضعیت نسبتا خوبی داریم. در نمایه ISI رتبه شانزدهم و در نمایه اسکوپوس رتبه پانزدهم دنیا را کسب کرده ایم اما برای کاربردی ساختن این تحقیقات و پژوهش ها باید اقدامات اساسی انجام دهیم. بخشی از وظیفه کاربردی ساختن این پژوهش ها برعهده دانشگاه و بخش دیگر برعهده صنایع است؛ دانشگاه ها با حمایت از کارآفرینان و حمایت از شرکت های دانش بنیان و همچنین صنایع با افزایش دانش خود می توانند نقش مهمی در کاربردی ساختن تحقیقات علمی ایفا کنند.
رئیس پیشین پارک علم و فناوری خوزستان اظهارداشت: امروزه صنایع بالادستی که ارزبری نسبتا بالا و اشتغال زایی کمی دارند، توسعه خیلی خوبی پیدا کرده است اما متاسفانه صنایع پایین دستی مان به ویژه صنعت پتروشیمی که ارزبری کم و اشتغال زایی زیادی دارند در کشورمان توسعه پیدا نکرده اند.
دکترا شیمی آلی درباره نقش صنایع و اعتماد آنها به متخصصان داخلی اشاره کرد و به سیناپرس گفت: در حال حاضر سه دسته صنعت «دولتی»، «خصولتی» و«خصوصی» در کشور وجود دارد. اکنون تقریبا شرکت های خصوصی مشکلی در برقراری ارتباط با پژوهشگران و شرکت های دانش بنیان کوچک ندارد. ارتباط سالمی میان آنها برقرار است. معمولا شرکت های خصوصی خودشان افراد دانشگاهی یا پارک های علم و فناوری را شناسایی می کنند و برای رفع و تامین نیازشان با آنها ارتباط ایجاد می کنند.
وی خاطرنشان کرد: این ارتباط در حوزه خصولتی ها خیلی کمتر است. در حوزه شرکت های دولتی هم معمولا ارتباط دانشگاه و صنعت از طریق انعقاد قرارداد شکل می گیرد که تجربه جهانی نشان داده است که اغلب به انجام کاری با ارزش افزوده بالایی منجر نمی شوند. همچنین فرایند اداری و اجرایی واگذاری یک پروژه برای حل یک مساله بسیار طولانی است زیرا هم کارفرما و هم مشاور یا پژوهشگری که قصد انجام کاری را دارد، هر دو دولتی هستند. هنگامی که کار پروژه هم به پایان می رسد معمولا مصرف کننده نهایی هم که کارفرما می خواهد نتیجه پژوهش را ارائه دهد تا آن کار انجام شود نیز خیلی آموزش دیده نیست و خیلی نمی تواند از نتیجه آن پژوهش استفاده کند.
مختاری تصریح کرد: اکنون در سال جهانی علوم پایه هستیم. علوم شیمی و بیولوژی از جمله کاربردی ترین علوم پایه هستند. این دو حوزه در غالب بیوتکنولوژی می توانند با یکدیگر مشارکت داشته باشند. در سایر رشته های علوم پایه نیز ما اکنون فارغ التحصیلان بسیار خوبی در کشور داریم. هرچند اکنون میزان مهاجرت نخبگان ما به دلیل نداشتن شرایط مطلوب کاری در کشورمان زیاد شده است اما بازهم نیروهای کیفی خیلی زیادی در کشور داریم از اینرو اگر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت صنایع، وزارت جهاد و وزارت کار روی صنایع کوچک با ارزش افزوده بالاتر حوزه شیمی ورود پیدا کنند و زیرساخت های لازم را فراهم کنند، بسیاری از مشکلات این حوزه برطرف خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: اکنون یک شیمیست برای انجام کار تحقیقاتی حداقل به یک آزمایشگاه نیاز دارد. این آزمایشگاه باید حداقل 100 تا 80 متر مربع فضا داشته باشد. شهرک های صنعتی می توانند این چنین فضاهایی را آماده کنند و به صورت استیجاری در اختیار شیمیست ها قرار دهند؛ اگر این افراد توانستند تولیدی داشته باشند در این فضا باقی بمانند اما اگر نتوانستند تولیدی داشته باشند از این فضا خارج شوند.
عضو هیات علمی گروه شیمی دانشکده علوم دانشگاه شهید چمران اهواز به سیناپرس گفت: حوزه بیولوژی، زیست شناسی و شیمی از جمله حوزه هایی هستند که فرد یا بخش خصوصی به تنهایی نمی تواند کاری از پیش ببرد. حتما نیازمند به زیرساخت های فیزیکی دارند. دولت باید کمک کند تا این زیرساخت ها فراهم شود.
وی یادآورشد: اگر زیرساخت های این حوزه در کشور فراهم شود من تصور می کنم با توجه به نیروی خوب فارغ التحصیلی که اکنون در کشور داریم و میزان دانشجویانی که در حال حاضر در دانشگاه ها مشغول به تحصیل هستند می توانیم کارهای مفید و سازنده ای در این حوزه انجام دهیم و ضمن رفع نیازهای داخلی حتی در زمینه صادرات به خصوص در زمانی که پتروشیمی و نفت که ما را تحریم می کنند نیز حرفی برای گفتن داشته باشیم.
مختاری تاکید کرد: ما اگر بتوانیم یک حد واسط دارویی را بسازیم یا یک حد واسطی که برای ساخت شوینده ها یا صنایع غذایی بکار می رود را بسازیم بسیاری از مشکلات کشورمان را می توانیم رفع کنیم. این حوزه ها را به دلیل اینکه بخش خصوصی کار می کند و جزو صنایع کوچک هستند، بسیار راحت می توانند حتی صادرات نیز داشته باشند.
گفتگو: فرزانه صدقی
No tags for this post.
