مالچ پاشی مهر تاییدی بر مرگ جانداران

اکثر کارشناسان محیط زیست استفاده از ماده نفتی مالچ را مردود می دانند و معتقدند که مالچ پاشی نفتی نه تنها موجب از بین رفتن پوشش گیاهی و موجودات می شوند بلکه بر سلامت و اقتصاد بومیان منطقه نیز اثر مخربی دارد که طی سال ‌های آینده عوارض مهلک آن هم برای محیط زیست و هم برای مردم مناطق آشکار می شود.

پژوهش های انجام شده در کشور نشان می دهد که مالچ پاشی روشی منسوخ شده و مضر برای طبیعت است. یکی از این پژوهش ها در بخش موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع صورت گرفت.

عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در این زمینه به سیناپرس می گوید: ما در سال 1384، پژوهشی در این خصوص انجام دادیم و با بررسی تمام فعالیت های مالچ پاشی در دنیا به این نتیجه رسیدیم که خطرات و مضرات استفاده از مالچ نفتی برای تثبیت ناهمواری های ماسه ای در مناطق بیابانی به مراتب بیشتر از منفعت های احتمالی آن است.

وی با بیان اینکه این موضوع حتی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مورد پژوهش قرار گرفته بود، ادامه می دهد: در آن زمان نیز همین نتیجه گیری حاصل شد و کارشناسان به شدت علیه استفاده از مالچ نفتی برای تثبیت ناهمواری های ماسه ای هشدار دادند.

به گفته این کنشگر محیط زیست؛ این پژوهش ها تا چند سال قبل نیز ادامه داشت و نتبجه تحقیقات و پژوهش های کارشناسان در ایستگاه تحقیقات کاشان هم به همین نقطه ختم شد که استفاده از مالچ نفتی را نباید برای ناهمواری های ماسه ای استفاده کرد.

عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور معتقد است: اصولاً در مناطقی که میانگین ریزش نزولات آسمانی بیشتر از 60 میلیمتر در سال باشد این پتانسیل را دارد که با قرق منطقه و اجازه دادن به استقرار گونه های مرتعی مناسب و متناسب با توان اکولوژیک منطقه، منطقه را تثبیت کنیم و پوشش گیاهی به آن ناهمواری ‌های ماسه ‌ای برگردد و نیازی به استفاده از هیچ نوع مالچی بخصوص مالچ نفتی که سمی نیز است وجود ندارد.
درویش با بیان اینکه استثناعاتی نیز در این زمینه وجود دارد می گوید: در مواردی ممکن است حرکت ماسه های روان شاهرگ ارتباطی مراکز صنعتی، ریل های قطار یا جاده ها را مورد حمله قرار دهد، یا در کنار مراکز مسکونی که مناطق استراتژیک و حساسی هستند را مالچ پاشی کنیم که چنین سطوحی بسیار محدود و کمتر از یک ده هزارم مواردی است که در حال حاضر مالچ پاشی می شود.

وی می گوید: هرچند مالچ پاشی می تواند به چسبندگی ذرات سطح خاک کمک کند و در کوتاه مدت میزان گردوغبار را کاهش دهد و منجر به استقرار گیاه شود؛ اما در مقابل مضرات بسیاری دارد از جانداران ریز سطح خاک را از بین می برد. دمای سطح خاک را افزایش می دهد و منجر به تشدید تبخیر می شود و اثرات درازمدت آن روی حیات وحش و گیاهان باقی می ماند. چنین سودهای کوتاه مدت و آنی قابل صرفنظر کردن است.
درویش یکی از اثرات مخرب مالچ پاشی نفتی را افزایش دمای سطح خاک می داند و ادامه می دهد: افزایش دمای خاک منجر به تشدید تبخیر می شود و تخریب محیط زیست و آسیب جوی به تنوع زیستی منطقه را در پی دارد.

این فعال محیط زیستی می گوید: مالچ پاشی باعث از بین رفتن جانداران ریز سطح خاک می ‌شود که در زنجیره و چرخه غذایی آن منطقه نقش مؤثری دارند. همچنین اثرات دراز مدت آن روی حیات وحش و گیاهان باقی می ماند.

وی در پاسخ به این سوال که کدام مناطق از خاک کشور مالچ پاشی می شود می گوید: مناطق محدودی در دشت سیستان و مناطقی هم در ریگان در استان کرمان مجاز به مالچ پاشی هستیم که سطوح آن از 300 هکتار فراتر نمی رود.
گفتنی است؛ «مالچ» نوعی پوشش برای تثبیت شن ‌های روان در مناطق بیابانی است. کارشناسان محیط ‌زیست بر این باورند که دلیل اصلی گردوغبار و ریزگردها از بین رفتن تالاب ‌ها، خشکسالی و کم ‌آبی است. در حالی که باور غلطی بین برخی مسوولان وجود دارد که تپه‌ های ماسه‌ ای را عامل شکل ‌گیری ریزگردها می دانند و استفاده از مالچ را هم راهکاری برای مهار ریزگردها می ‌دانند.
 

گزارش:نیلوفر منصوری

No tags for this post.