جنگ با فرسایش خاک به کمک باران مصنوعی

اما بررسی عوامل موثر در برآورد میزان این فرسایش و تعیین روابط بین آنها در عرصه‌های طبیعی و شرایط مختلف آب و هوایی دشواری های فراوانی به همراه دارد. در سال های اخیر برای رفع این مشکل از شبیه سازی باران به طور وسیعی در تحقیقات مربوط به فرسایش و فرآیندهای مربوط به آن (جدا شدن، انتقال و رسوبگذاری ذرات خاک و همچنین نفوذ و تولید رواناب) استفاده شده است.

دکتر جلیل وهابی، عضو هیات علمی اسبق پژوهشکده حفاظت از خاک و آبخیزداری از جمله کسانی است که پیرامون این مساله تحقیقات زیادی به انجام رسانده است. او مجری طرحی به نام شبیه ساز باران است؛ دستگاه تولیدی او تفاوت های چشمگیری با سایر نمونه های مشابه داخلی و خارجی دارد. به این منظور گفت و گویی با او انجام دادیم.

چه ضرورتی باعث شد تا شما به فکر ساخت چنین دستگاهی بیافتید؟

امروزه  نیازداشتن به باران طبیعی برای مشاهده فرسایش خاک، یکی از مهمترین مشکلاتی است که پیش روی محققان برای انجام مطالعات بررسی فرسایش خاک و رواناب سطحی حاصل از وقوع بارندگی ها قرار دارد؛ بارندگی عامل اصلی ایجاد فرسایش خاک و رواناب به وسیله بارش است. نبود باران مانع اصلی برای مطالعات علمی میزان فرسایش و رواناب و فرایند آنهاست. همچنین پیش بینی زمان و مکان بارش باران طبیعی مشکل است. از سوی دیگر در بارش های طبیعی دو واقعه بارش در پارامترهای شدت رگبار، توزیع اندازه قطرات و انرژی جنبشی یکسان نیستند وتفاوت خصوصیات باران در مناطق جغرافیایی پیش بینی را از یک منطقه به منطقه دیگر دچار خطا می کند. به دلیل مشکل های مطالعات صحرایی فرسایش، جمع آوری داده، مطالعات فرسایش و رواناب با استفاده از باران طبیعی بسیار سخت است اما با دستگاه شبیه ساز باران می توان تمام این مشکلات را رفع کرد. اهمیت این مساله باعث شد تا من به فکر ساخت این دستگاه بیافتم.

ویژگی های مهم این دستگاه کدام است؟

این دستگاه باران ساز از نوع باران سازهای غیر فشاری قابل حمل از جنس پلکسی گلاس است. این باران ساز با پایه های قابل تنظیم فلزی، قابلیت استقرار در شیب های مختلف را دارد؛ این دستگاه در شیب های مختلف صحرا می تواند تنها با استفاده از یک باتری به مدت 24 ساعت کار کند. همچنین این دستگاه  می تواند باران هایی با شدت بارش مختلف تولید کند. از این ویژگی می‌توان برای بررسی مولفه های موثر در فرسایش و تولید رسوب و همچنین فرایند رواناب استفاده کرد. از سوی دیگر این دستگاه به ما کمک می کند تا ما یک باران طبیعی به تعداد دفعه های مختلف داشته باشیم؛ شبیه ساز باران از نظر زمان و مکان کنترل شده است و اجازه تکرار هزارن سال باران در یک دوره زمانی بسیار کوتاه را می دهد بنابراین با استفاده از این روش می توان یک واقعه ای که هر100 سال یکبار در یک محل  اتفاق می تواند را چند بار در یک روز تکرار کنیم.

مهمترین مزیت اجرای این طرح چیست؟

افزایش سرعت اجرای طرح ها و مطالعات فرسایش خاک و رواناب، بهبود مقیاس زمانی آزمایش‌ها و جمع آوری داده در شرایط مختلف آزمایشگاهی، افزایش دقت و اعتبار بیشتر مطالعات انجام شده با تحت اختیار داشتن و امکان کنترل برخی از مهمترین متغیرهای بارندگی، ایجاد رگبارهایی با شدت دلخواه در زمانی کوتاه و با تعداد تکرار مورد نیاز از جمله مهترین مزیت های اجرای این طرح است.

وجه تمایز این دستگاه نسبت به نمونه های مشابه داخلی و خارجی در چیست؟

این دستگاه برخلاف سایر نمونه های مشابه داخلی و خارجی دارای یک صفحه ریزش متحرک است؛ در باران سازهای نمونه مشابه، قطرات باران دریک نقطه می ریزند اما ما در این دستگاه به وسیله یک موتور کوچک توانستیم صفحه ریز قطرات را متحرک کنیم. این صفحه حرکت نیم دایره ای متحرک دارد و حول یک شعاع 3/5 متری حرکت می کند. همچنین قیمت این دستگاه نسبت به نمونه های مشابه خارجی بسیار ارزان تر است.

No tags for this post.